Jadwiga Solińska
Jadwiga Solińska (z domu Orłowska) urodziła się 1 stycznia 1929 roku w Wąsoszu Grajewskim; w rodzinie chłopskiej. Tam też mieszka; woj. podlaskie. Od 12 kwietnia 1940 roku do 19 lutego 1946 przebywała z mamą, babcią i siostrą na zesłaniu w ZSRR; w Kazachstanie, w rejonie Pawłodaru nad Irtyszem. Tam w 1943 roku zmarła jej babcia. Ojciec ukrywał się podczas wojny przed NKWD.
Solińska pisać zaczęła w 1944 roku pod wpływem doświadczeń kazachstańskich. Po powrocie do Polski wyszła za mąż za rolnika Józefa Solińskiego. Całe życie pracowała na roli, zajmując się równocześnie twórczością artystyczną. Jest autorką wierszy i przekazów prozatorskich, zajmuje się plastyką obrzędową, występuje jako gawędziarka. Od 1988 roku należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Jej eksponaty obrzędowe wystawiano w wielu miastach Polski oraz w Bułgarii, Niemczech i Szwecji. W Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. J. Pocka uzyskiwała wielokrotnie nagrody i wyróżnienia. Otrzymała dyplomy Ministra Kultury i Sztuki, Wojewody Łomżyńskiego, odznakę Zasłużony Działacz Kultury, Order Serca Matkom Wsi, Nagrodę Zygmunta Glogera. Publikuje w prasie i antologiach, ukazały się indywidualne edycje jej twórczości: Graj Ewo, Krzak burzanu, Skarb, Sybiraczka, Szczęście, Złoty dom. Dużą popularnością wśród czytelników cieszy się zbiór wspomnieniowy Sybiraczka. Książeczka ta miała już dwa wydania (Białystok 1993, Lublin 1995). Obecnie ukazuje się kolejne wydanie. Edycję tę trzeba przy tym rozpatrywać łącznie z Krzakiem burzanu (Lublin 1999), oba utwory mówią bowiem o tym samym dramatycznym wydarzeniu - zesłaniu rodziny Orłowskich do Kazachstanu.
Sybiraczka mieści się w bogatym nurcie prozy osobistej, autobiograficznej, zesłańczo-łagrowej. Przekaz ten ma wymowę antytotalitarną, a zatem głęboko humanitarną. Ukazuje siłę człowieka, walczącego o swą godność i przeżycie. Solińska nie poddała się wówczas zniewoleniu, obecnie zaś poprzez słowo literackie upamiętnia tamte chwile grozy.
Donat Niewiadomski
