- To bardzo cenny dobry pomysł, aby oddać hołd polskiej husarii, a także szerzej - wojsku polskiemu. Jest się bowiem czym pochwalić. Ta unikalna formacja jazdy to polski wkład w rozwój wojskowości. Wspaniała idea, taktyka, do której dostosowane zostało wyposażenie jeźdźca, wyszkolenie żołnierzy i koni zapewniały nam militarne sukcesy przez dwa wieki największego rozkwitu Rzeczpospolitej - powiedział wicemarszałek Olbryś.

Przypomniał, że husaria rozstrzygała losy bitew decydujących nie tylko o losach Polski, ale nawet świata. Takie znaczenia miało choćby rozbicie ogromnych sił tureckich pod Wiedniem, które ocaliło chrześcijańską Europę,       

- Mural na ścianie budynku to artystyczna lekcja historii, ale także coś, co uatrakcyjnia miejscowość. Burmistrz Adam Niebrzydowski i cały samorząd Jedwabnego z dużym zaangażowaniem realizuje projekty nie tylko w zakresie infrastruktury czy innych przedsięwzięć inwestycyjnych, ale także podejmuje inicjatywy dotycząca spraw społecznych, edukacji, kultury - dodał Marek Olbryś, przypominając, że pierwsze dwa murale historyczne, jakie pojawiły się w Jedwabnem dofinansowane zostały przez urząd marszałkowski.

Burmistrz Adam Niebrzydowski nie kryje fascynacji historią.

- Bitwa pod Kłuszynem, która rozegrała się 4 lipca 1610 roku, to jedna z największych wiktorii w historii polskiego oręża. Około trzytysięczna armia polska - w większości husaria - pod dowództwem hetmana  wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego rozbiła kilka razy liczniejsze wojska rosyjsko – szwedzkie – mówił - To otworzyło drogę do zdobycia Moskwy i osadzenia na Kremlu polskiego władcy. W bitwie pod Kłuszynem brało udział około 40 polskich chorągwi, w tym mazowieckie. Dokładnych zapisów nie ma, ale nie można wykluczyć, że walczyli tam i przy oblężeniu Smoleńska rycerze z Ziemi Łomżyńskiej.

Jak podkreślił, mural powstał z inicjatywy urzędu miejskiego i Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Jedwabieńskiej, ale ogromne znaczenie miał także program Ministerstwa Obrony Narodowej (MON)"Mur - Ale Historia Wojska Polskiego" polegający na tworzeniu wielkoformatowych obrazów upamiętniających zwycięskie bitwy i wodzów wojska polskiego. Dofinansowanie z MON pozwoliło na realizację projektu Rafała Roskowińskiego na ścianie bloku przy ul. Żwirki i Wigury, kilkadziesiąt metrów od jedwabieńskiego magistratu oraz ośrodka kultury.    

 - Jak maluję polską husarię, jestem szczęśliwy - powiedział twórca muralu Rafał Roskowiński, który na tę okazję założył koszulkę "Hołd Ruski", nawiązującą do konsekwencji bitwy pod Kłuszynem, gdy zdetronizowany car Wasyl Szujski i jego bracia ukorzyli się przed królem Zygmuntem III Wazą.  

Znaczna część XVII wieku to, według określenia historyka Krzysztof Sychowicza z Instytutu Pamięci Narodowej, "cudowna epoka w dziejach oręża polskiego" i całej  Rzeczpospolitej szlacheckiej, która była europejską potęgą z granicami od Morza Bałtyckiego do Morza Czarnego.

- Husaria niosła na swoich chorągwiach zwycięstwo i ratunek. Coraz częściej jednak sukcesy wspaniałych żołnierzy niweczone były przez nieudolność dowódców i polityków - stwierdził prof. Sychowicz.     

Płk Paweł Gałązka, dowódca garnizonu Osowiec i 18. Pułku Logistycznego w Łomży stwierdził, że powinniśmy być patriotami, którzy dbają o historię przeszłą myśląc o historii przyszłej. Towarzyszący mu komandor Daniel Mazur z 18. PP odczytał list ministra obrony Mariusza Błaszczaka z podziękowaniami władzom Jedwabnego za inicjatywę i pamięć o polskich żołnierzach.

W uroczystości odsłonięcia muralu wzięli udział m. in. europoseł Krzysztof Jurgiel, senator Marek Komorowski, poseł Kazimierz Gwiazdowski, starosta łomżyński Lech Szabłowski, przedstawiciele wojska, policji, straży pożarnej, lokalnych samorządów. Dalszą częścią było spotkanie w sali ośrodka kultury.          

Oprawę artystyczną przygotowały dzieci i młodzież z ośrodka kultury. Jeszcze przed uroczystościami słodkie upominki wręczył młodym artystom wicemarszałek Marek Olbryś. 

tekst i fot.: Maciej Gryguc
red.: Cezary Rutkowski/Aneta Kursa