- Dzisiaj obchodzimy 77. rocznicę bitwy o Monte Cassino. Przypominamy czyn zbrojny Wojska Polskiego, który wniósł olbrzymi wkład w działania zbrojne aliantów w czasie II wojny światowej. Podczas tej bitwy polscy żołnierze zwyciężyli Niemców i otworzyli drogę aliantom do dalszej ofensywy ku wyzwoleniu Europy od hitlerowskiej okupacji. Samorządowi Województwa Podlaskiego zależy szczególnie, aby pamięć o tamtych wydarzeniach była przekazywana dla następnych pokoleń, a bohaterscy uczestnicy tamtej pamiętnej bitwy byli wzorem odwagi i poświęcenia dla dzisiejszej młodzieży – powiedział marszałek Artur Kosicki.

Wspólnie z Marszałkiem Województwa Podlaskiego hołd bohaterskim żołnierzom spod Monte Cassino oddał radny Henryk Dębowski.

Bitwa o Monte Cassino przeszła do historii jako jedno z największych zmagań w historii polskiego oręża. Walki toczyły się wzdłuż pasa niemieckich umocnień zwanych linią Gustawa. Wojska alianckie próbowały przeforsować obronę Wehrmachtu przeprowadzając trzy natarcia, które jednak nie przyniosły zamierzonego skutku i zakończyły się klęską. Dopiero podczas czwartej ofensywy, w których główną rolę odgrywali polscy żołnierze, po blisko tygodniu zaciętych walk 2. Korpus Polski przełamał niemiecki opór, co ostatecznie otworzyło Aliantom drogę na Rzym. 

Biało-czerwony proporczyk na ruinach klasztoru zawiesił patrol ppor. Kazimierza Gurbiela z 12. Pułku Ułanów Podolskich. W natarciach zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 nigdy nie odnaleziono.

W miejscu tego historycznego wydarzenia, jeszcze w czasie trwania działań wojennych, powstał cmentarz, na którym pochowano polskich żołnierzy poległych w bitwie. Znajduje się on dokładnie pomiędzy wzgórzem Monte Cassino, a wzgórzem 593, w miejscu zwanym Doliną Śmierci. Spoczywa na nim niemal 1100 żołnierzy Armii Andersa.

W wydarzeniu uczestniczyli wojewoda Bohdan Paszkowski, Tadeusz Chwiedź - prezes białostockiego oddziału Związku Sybiraków, przedstawiciele służb mundurowych, samorządu miejskiego, harcerze oraz działacze stowarzyszeń kultywujących pamięć polskich zesłańców.  

Cezary Rutkowski
red.:  Małgorzata Sawicka
fot.: Mateusz Duchnowski