Mikołaj urodził się prawdopodobnie ok. 270 r. w Licji w miejscowości Patras. Był jedynym dzieckiem zamożnego małżeństwa chrześcijańskiego. Od najmłodszych lat wyróżniał się pobożnością. Był też bardzo wrażliwy na ludzkie nieszczęścia. Po śmierci rodziców dzielił się chętnie swoim majątkiem z biednymi. Jak mówi tradycja, zmarł 6 grudnia w wieku niemal 70 lat.

Dobroduszny święty

Najpopularniejsza legenda dotycząca życia św. Mikołaja opowiada o posagu, jaki ofiarował córkom zubożałego kupca, ratując je tym samym przed sprzedaniem do domu publicznego. W późnym średniowieczu historia życia świętego została rozpowszechniona w całej chrześcijańskiej Europie, dzięki przedstawieniom dla dzieci o jego życiu.

Z udokumentowanych w XV w. zwyczajów mikołajkowych wynika, że św. Mikołaj obdarowywał innych z okazji własnego święta. Jego postać była wystylizowana w siwą brodę, pastorał, mitrę oraz długą, czerwoną szatę biskupią.  Grzeczne dzieci były obdarowane owocami, orzechami, ciastkami czy cukierkami, z kolei te niegrzeczne dostawały pastorałem.

Od łódeczek do skarpet

Co najmniej od XV w. istniał zwyczaj budowania „łódeczek św. Mikołaja”, w które święty miał składać prezenty. Z czasem łódeczki zastąpiły buty i skarpety lub – w regionach protestanckich – adwentowe talerze z darami.

Święty Mikołaj w średniowiecznej Europie Zachodniej był uważany za patrona dzieci i młodzieży. W XVI w. ukształtował się zwyczaj, kiedy w Mikołajki uczniowie wynosili dyrektora ze szkoły, by pokazać, że raz w roku rządzą tutaj dzieci.

Okazja do świętowania

Współcześnie w Polsce 6 grudnia dzieciom podkłada się prezenty pod poduszkę, w buciku lub umieszcza się je w dużej skarpecie. W szkołach urządzane są w przedszkolach zabawy mikołajkowe, podczas których uczniowie przekazują sobie upominki. Kilka dni przed Mikołajkami dzieci ustalają wspólnie z nauczycielem kwotę, której nie powinien przekroczyć prezent i losują imię osoby, którą obdarują.

Prezenty wręczają również dorośli członkom swojej rodziny, znajomym oraz przyjaciołom, życząc sobie nawzajem wszelkiej pomyślności.

oprac.: Anna Augustynowicz, Cezary Rutkowski
na podst. wikipedia.org, niedziela.pl