Pamiątka Reformacji. 31 października ewangelicy obchodzą jedno z najważniejszych świąt
498 mija od dnia, w którym augustiański mnich i profesor teologii ks. dr. Marcin Luter wezwał do dyskusji w sprawie sprzedaży odpustów. 31 października 1517 zawiesił na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze 95 tez w których wyjaśniał znaczenie odpustu oraz istotę pokuty. Wydarzenie to zapoczątkowały ruch odnowy Kościoła Zachodniego nazwany Reformacją. W ich wyniku także w Białymstoku powstała parafia ewangelicka.
Regularne nabożeństwa w Białymstoku odbywają się od 220 la, a 110 lat temu po raz pierwszy odprawiono je w języku polskim. Co ciekawe, było to w ogóle pierwsze nabożeństwo w narodowym języku odprawione w naszym mieście.
Po II Wojnie Światowej białostocka parafia została włączona do Diecezji Mazurskiej – najstarszej luterańskiej diecezji w świecie.
Powstała 490 lat temu, a jej powstanie wiąże się z przyjęciem reformacyjnych haseł przez biskupów sambijskiego i pomezańskiego, oraz sekularyzacją zakonu krzyżackiego i w miejsce państwa zakonnego powołanie zależnego lennie od Rzeczypospolitej pierwszego ewangelickiego państwa. Zgodnie z instrukcjami biskupów wprowadzono tam nabożeństwa w językach narodowych niemieckim, polskim, litewskim.
Przyczyniło się to do gwałtownego ich rozwoju. Królewiec szybko stał się ośrodkiem polskiego piśmiennictwa. To tu ukazała się między innymi „Ortographia polska” – pierwsze dzieło poświęcone zasadom poprawnej polszczyzny.
Ewangelickie hasła docierały też na tereny Rzeczypospolitej.
W 1566 roku w Sidrze powstała pierwsza parafia ewangelicko-reformowana na terenie naszego województwa. Jeszcze w XVI wieku powstały parafie w Orli i Siemiatyczach, a początkiem XVII w Zabłudowie, gdzie w połowie wieku rezydowali reformowani biskupi (używający łacińskiego tytułu – superintendent), a od 1654 roku mieściło się seminarium teologiczne.
Parafie luterańskie pojawiły się na terenie województwa dopiero na przełomie XVIII i XIX wieku (m.in. Białystok, Suwałki czy Łomża), niemniej już wcześniej mieszkali tu ewangelicy wyznania augsburskiego jak choćby budowniczowie rezydencji Branickich Jan Zygmunt Deybel, czy Jan Henryk Klemm. Dziś w województwie funkcjonują dwie parafie ewangelicko-augsburskie w Białymstoku i Suwałkach. W dniu Pamiątki Reformacji w obu parafiach odprawione zostaną uroczyste nabożeństwa:
Białystok - kaplica, ul. Dolistowska 17, godz. 17:00
Suwałki - kościół Świętej Trójcy, ul. Kościuszki 12, godz. 16:00
więcej informacji o:
· Kościele: www.luteranie.pl
· Reformacji: www.luter2017.pl
Źródło: ks. mjr Tomasz Wigłasz
proboszcz-administrator
Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Białymstoku
