Miejsko-wiejska gmina Supraśl leży w powiecie białostockim w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Białystok. Gmina liczy ponad 15 tys. mieszkańców, czyli zamieszkuje ją ok 10% ludności powiatu.  Siedzibą gminy jest miasto Supraśl położone zaledwie 15 km od Białegostoku i 200 km od Warszawy.

Dzięki walorom ekologicznym miasta, czystości powietrza, brakowi ośrodków przemysłowych, mikroklimatowi oraz znajdującym się w pobliżu Supraśla bogatym złożom borowin miasto uzyskało status uzdrowiska.

To właśnie w tym atrakcyjnym zakątku Podlasia i Puszczy Knyszyńskiej odnajdziemy atmosferę polskich kresów. W Supraślu czekają na nas zaciszne miejsca z drewnianymi domami, kościołami, klasztorem i kapliczkami uwiecznione przez reżyserów znakomitych polskich seriali takich jak „Blondynka” czy „U Pana Boga za piecem” lub „U Pana Boga w ogródku”. To również przepiękna urokliwa dolina rzeki Supraśl z bogatą florą i fauną Puszczy Knyszyńskiej, wspaniała do organizowania spływów kajakowych.

Niewątpliwymi atutami tego miasta są też zabytki przyciągające coraz większą rzeszę turystów z kraju i z zagranicy.

Miejscem, w którym rodziła się historia Supraśla jest Monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i św. Apostoła Jana Teologa.  Szybkiemu rozwojowi klasztoru w wieku XVIII sprzyjała oficyna wydawnicza, w której po raz pierwszy w Polsce opublikowano „Podróże kapitana Guliwera” Jonathana Swifta, „Pieśni Nabożne” Franciszka Karpińskiego, a wśród nich kolędę „Bóg się rodzi”. W Supraślu w bazyliańskiej bibliotece klasztornej w 1823 r. odkryto Codex Suprasliensis, najstarszy zabytek języka starobułgarskiego.

Na szczególną uwagę zasługuje unikalna gotycka cerkiew obronna pw. Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy, wysadzona w 1944 r. przez wycofujących się Niemców. W latach 80. i 90. XX w. została odbudowana, niestety bezpowrotnie przepadł wspaniały barokowy ikonostas z XVII wieku, wykonany przez gdańskich snycerzy. Obecnie wewnątrz świątyni trwają prace związane z rekonstrukcją fresków.

W znajdującym się na terenie monasteru Pałacu Archimandrytów zlokalizowane jest Muzeum Ikon - oddział Muzeum Podlaskiego. W ofercie muzeum jest stała ekspozycja – „Ikona. Obraz i słowo – między tym, co ulotne a wieczne”, obejmująca ok. 300 ikon i przedmiotów sakralnych. Wystawa ma charakter multimedialny, eksponaty są wzbogacone o oprawę świetlną, obrazową i dźwiękową.

W XIX wieku Supraśl był ważnym ośrodkiem przemysłu włókienniczego. Głównym zabytkiem z tego okresu jest Pałac Buchholtza.  Przebudowany w latach 1892 – 1903 w eklektyczny pałacyk – willę w stylu francuskiego i włoskiego renesansu z licznymi elementami klasycyzmu i secesji. W skład wchodzą również stajnia, wozownia, stróżówka oraz zachowane fragmenty parku. We wnętrzach pałacu zachowało się wiele elementów pierwotnego wystroju i wyposażenia. Od 1959 r. jest siedzibą Liceum Plastycznego im. Artura Grottgera.

Jednym z cenniejszych zabytków świadczących o trudnej historii tej części Polski jest zbudowany w latach 1861 -1863 katolicki kościół pw. Św. Trójcy.  Oddany do kultu religijnego w 1868 r, tuż po powstaniu styczniowym w czasie represji, którym zostali poddani zamieszkujący tu Polacy. Było to możliwe tylko, dlatego, że niemieccy mieszkańcy Supraśla zagwarantowali, iż kazania będą w języku niemieckim, a proboszcz zostanie sprowadzony z Niemiec. Tak też się stało, chociaż sprowadzony z Nadrenii ksiądz po roku został zesłany na Sybir za pomoc Unitom. W latach 1902-1903 dobudowano kruchtę z wieżą, chór i dwie zakrystie.

Będąc w Supraślu warto skorzystać z oferty kulturalnej Teatru „Wierszalin” - znanej współcześnie sceny teatralnej. Teatr wielokrotnie zdobywał nagrody i wyróżnienia na krajowych i europejskich festiwalach artystycznych. Od 2006 r. Teatr „Wierszalin” funkcjonuje, jako Instytucja Artystyczna Województwa Podlaskiego współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Będąc w Supraślu musimy spróbować tutejszych potraw regionalnych charakterystycznych dla wieloetnicznego Podlasia. Najbardziej powszechnymi daniami supraskimi są babka i kiszka ziemniaczana, kartacze oraz placki ziemniaczane zwane „ołatkami”.

W Supraślu ma swoją siedzibę Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej. Został on utworzony 24 maja 1988 r. w celu zachowania najcenniejszych walorów tego terenu. Jest największym obszarem chronionym województwa podlaskiego i jednym z największych w Polsce. Stanowi doskonałe miejsce wypoczynku mieszkańców Białegostoku, Województwa Podlaskiego oraz turystów z kraju i z zagranicy.  Podnosi atrakcyjność uzdrowiskową miasta Supraśl.

Puszcza Knyszyńska jest jednym z niewielu terenów leśnych w Polsce, który wykazuje sporo cech naturalności. Jej największe walory to drzewostany ze wspaniałym ekotypem sosny supraskiej, urozmaicona rzeźba terenu, liczne źródliska, interesujące zespoły roślinne oraz bogaty świat ptaków śródleśnych krajobrazów. Będąc w Puszczy Knyszyńskiej warto odwiedzić Arboretum w Kopnej Górze, które jest rodzajem ogrodu botanicznego połączonego z parkiem leśnym. Arboretum zostało założone w 1988 r. i od tego czasu posadzono tu około 500 gatunków i odmian drzew i krzewów potrafiących wytrzymać w tutejszym, niezbyt łagodnym, klimacie. Oprócz wspaniałej przyrody Puszcza ma do zaoferowania liczne walory kulturowe i pamiątki historii.

Więcej informacji o Gminie Supraśl można przeczytać na stronie internetowej Miasta i Gminy Supraśl.

źródło: Suprasl.pl – oficjalna strona Miasta i Gminy Supraśl

oprac. Władysław Tokarski, fot. Cezary Rutkowski oraz archiwum UMWP