W rocznicowych uroczystościach udział wzięli m.in. rzymsko – katolicki Ksiądz Arcybiskup Metropolita Białostocki Tadeusz Wojda, Marszałek Województwa Podlaskiego Jerzy Leszczyński, prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski, wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.

Tuż przed wieczornym nabożeństwem do katedry przywiezione zostały relikwie św. męczennika Gabriela, które od maja przebywały w Żeńskim Monasterze Narodzenia Bogurodzicy w Zwierkach.

Przed rozpoczęciem uroczystości, zebranych w świątyni przywitał Jego Ekscelencja Jakub Arcybiskup Białostocki i Gdański, który powiedział m.in.: - Patriarchat którym Wasza świątobliwość kieruje jest jednym z najstarszych Patriarchatów Starożytnego Kościoła. To Wasz Kościół może szczycić się swoją bogatą historią i swym szczególnym wkładem w duchowe życie, monastycyzm i rozwój teologii. Aleksandria jeszcze przed narodzeniem Chrystusa słynęła ze swej uczoności, była centrum myśli ówczesnego świata, szczyciła się największą biblioteką tamtych czasów. W specyficzny sposób była przygotowana do przyjęcia chrześcijaństwa, gdyż jeszcze w III wieku do narodzenia Chrystusa przetłumaczono Biblię na język grecki, (Septuaginta) zapoznając w ten sposób pogan z Objawioną religią i tworząc podatny grunt do przyjęcia Ewangelii. Nie przypadkowo misja apostoła Marka dała tak obfity plon. W Aleksandrii bowiem powstały pierwsze szkoły katechetyczne. Paralelnie z rozwojem myśli teologicznej rozwijała się również duchowość. Na pustyni Egiptu powstawał monastycyzm, dając tak wielkich ascetów jak Antoni Wielki, Pachomiusz, czy Makary. Mówiąc o Kościele Aleksandryjskim trudno również nie wspomnieć o takich Świętych jak Atanazy Wielki czy Cyryl Aleksandryjski, którzy walczyli z herezjami i dbali o czystość wiary. W historii przeżywaliście też trudne momenty. Wasza ziemia wydała wielu męczenników za wiarę. Wiele oddaje swoje życie za Chrystusa i w czasach nam obecnych (...) Dzisiaj łączymy się w miłości z Waszym bratnim Kościołem i mimo, iż w sensie geograficznym znajdujemy się od siebie daleko, to jednak czujemy bliskość, gdyż łączy nas jedna wiara, ta sama tradycja i jedna historyczna spuścizna. Aczkolwiek stanowimy dwa różne Kościoły lokalne to przecież mistycznie tworzymy jedno ciało Chrystusa. Wyrażeniem naszej jedności jest również nasza wspólna modlitwa.

Jego Świątobliwość patriarcha Teodor II powiedział m.in. że przybywa z egipskiego miasta Aleksandrii znanego jako miasto największych starożytnych uczonych i najbogatszych w zbiory bibliotek. Jak dodał patriarcha, Aleksandria to także miasto w którym nauczał wiary w Chrystusa apostoł Marek. Wszystko to różni nas na pierwszy rzut oka, ale łączy nas niezmienna prawosławna wiara w Jezusa Chrystusa. Na pamiątkę wizyty patriarcha Teodor II przekazał arcybiskupowi Jakubowi srebrny krzyż, który spocznie na ołtarzu.

Przeniesienie relikwii św. Gabriela z Grodna do Białegostoku możliwe było dzięki staraniom ówczesnego arcybiskupa białostockiego i gdańskiego Sawy 22 września 1992 r. Relikwie na rękach duchowieństwa pokonały kilkadziesiąt kilometrów, aby spocząć w białostockiej katedrze. Przeniesieniu relikwii patrona dzieci i młodzieży towarzyszyło około 100 tysięcy wiernych. Od dwudziestu sześciu lat co wtorek w katedrze odprawiany jest  akatyst do świętego Gabriela.

Za: orthodox.pl
protodiakon Wiaczesław Perek