Pamięć ofiar tragedii sprzed 100 lat
9 sierpnia 1920 roku bolszewicy zamordowali pięciu mieszkańców gminy Suchowola, przedstawicieli miejscowej inteligencji. Mszą i złożeniem kwiatów mieszkańcy Suchowoli uczcili w niedzielę (9.08) pamięć ofiar tragedii sprzed 100 lat. Zarząd Województwa Podlaskiego reprezentowała Wiesława Burnos.
Fabian Miltko, Feliks Zaniewski, Franciszek Zimnoch, Władysław Naumowicz i Piotr Rudakowski. Zamordowani bestialsko przez bolszewików. Czterech - rozstrzelano na żydowskim cmentarzu.
"Bogu trzeba dziękować, za to że, pomniki odnawiamy a nie wznosimy nowe" powiedziała podczas uroczystości wnuczka Franciszka Zimnocha.
Wiesław Burnos - członek zarządu, podczas swojego wystąpienia podkreślała, jak ważne, jest to, że cała Suchowola pamięta o swoich bohaterach, zamordowanych sto lat temu przez bolszewików.
- Trzeba nam było czekać, aż sto lat, żeby przywołać pamięć o pięciu, poległych tu-zabitych tu mieszkańców Waszej gminy, gminy Suchowola i z uszanowaniem oddać Im cześć (...) bohaterom, którzy przez pokolenia, bronili, żywili swój naród - podkeśliła i dodała, że to zaszczyt uczestniczyć w tak pięknej uroczystości reprezentując Marszałka Artura Kosickiego i cały Zarząd Województwa Podlaskiego.
Co roku na uroczystości upamiętniającej zamordowanych mieszkańców Suchowoli są ich rodziny. Wnukowie, prawnukowie - kolejne pokolenia. Wśród nich Piotr Rudakowski - bratanek jednego z zamordowanych, który podkreślał, że ofiary nie zostały wytypowane przypadkowo. - To byli ludzie wykształceni - farmaceuta, przedsiębiorca, nauczyciel. Zaangażowani - w ramach Polskiej Organizacji Wojskowej - w walkę o wolność Polski. Zginęli z rąk bolszewików - przedstawicieli Komisji Nadzwyczajnej do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem - mówił Rudakowski.
Tablica upamiętniająca pięć ofiar pojawiła się zaraz po tragedii. Po stu latach doczekała się rewitalizacji. Odnową pomnika zajęły się władze gminy i Instytut Pamięci Narodowej. Remont pomnika w Suchowoli, który znajduje się obok cmentarza żydowskiego, kosztował 10 tysięcy złotych.
Wspomnienia i pamiątkowe zdjęcia wciąż są poszukiwane. Pracownicy Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Turystyki w Suchowoli apelują do mieszkańców o udostępnienie pamiątek związanych z zamordowanymi bohaterami i historią gminy.
Uroczystość w Suchowoli, była jednym z elementów obchodów 100. rocznicy zwycięstwa Polaków nad bolszewikami. Główne rocznicowe uroczystości w całym kraju odbędą się w najbliższą sobotę 15 sierpnia.
Oprac. Małgorzata Półtorak
Fot.: Marek Gauza