Gmina Turośń Kościelna zajmuje powierzchnię 140 km² i zamieszkuje ją około 6,5 tys. osób. W skład gminy wchodzą 34 sołectwa. Siedzibą gminy jest miejscowość Turośń Kościelna, w której znajduje się Urząd Gminy i podstawowe obiekty użyteczności publicznej. Gmina graniczy od północy z gminą Choroszcz, od wschodu z gminą Juchnowiec Kościelny, od południa z gminą Suraż i od zachodu z gminą Łapy.

Zachodnia część gminy, tj. ok. 30% jej powierzchni, znajduje się w granicach Narwiańskiego Parku Narodowego oraz jego otulinie. Północno-wschodnie fragmenty gminy wchodzą w leśny pas ochronny Białegostoku.

Teren obecnej gminy Turośń Kościelna został trwale zasiedlony w początkach XVI wieku. Kolonizacja tego obszaru odbyła się wzdłuż osi rzek przepływających przez gminę: Turośnianki i Niewodnicy (Czaplinianki). W wyniku nadań królewskich powstał połączony rzekami ciąg majątków ziemskich i zespół dworów, które z czasem dały początek obecnym wsiom.
 

Tereny gminy Turośń Kościelna są obszarem bogatym kulturowo, na co złożyły się procesy historyczne i osadnicze zachodzące na tych ziemiach.
 

Kościół pw. Świętej Trójcy w Turośni Kościelnej.

Liczne zabytki są nieodłączną cześcią gminy i komponują się z jej krajobrazem. Do najciekawszych i wartych odwiedzenia należą między innymi: kościół Świętej Trójcy w Turośni Kościelnej, kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Niewodnicy Kościelnej, cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Topilcu i kaplica św. Barbary w Baciutach.

Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Niewodnicy Kościelnej.

Czyste powietrze, urodziwe zakątki, obszary leśne oraz rozlewiska Narwi z wyjątkową zwierzyna i ptactwem stanowią atrakcję dla miłośników przyrody i amatorów pieszych wędrówek i wycieczek rowerowych.

Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Topilcu.

Przez gminę prowadzą dwa szlaki rowerowe: niebieski „Włókniarzy” i żółty „Nadnarwiński” oraz szlak wodny „Narwiański Labirynt”. W ostatnich latach na terenie gminy powstało wiele gospodarstw agroturystycznych. Znajdują się też liczne stadniny koni.

Kaplica pw. św. Barbary w Baciutach.

W lesie nieopodal Niewodnicy Kościelnej znajdziemy pamiątki odwołujące się do czasów II wojny światowej: czołg oraz armatę, które są umiejscowione obok pomnika upamiętniającego rozpoczęcie szlaku bojowego przez żołnierzy 26 pułku piechoty II Armii Wojska Polskiego.

Niewątpliwym atutem gminy jest Narwiański Park Narodowy, który przyciąga rzesze turystów pragnących zaznać ciszy i spokoju. Ze względu na labirynt większych i mniejszych strumieni oraz rozległe trzcinowiska miejsce to nazywane jest "Polską Amazonią".

Walory przyrodnicze zachęcają nie tylko do zwiedzania, ale również do zamieszkania na terenie gminy. Dodatkowym atutem jest bliska odległość od Białegostoku oraz dobrze rozwinięta sieć komunikacyjna.

źródło: Urząd Gminy Turośń Kościelna
oprac.: Władysław Tokarski
red.: Cezary Rutkowski
fot.: Władysław Tokarski, Cezary Rutkowski