Położenie

Gmina Sejny leży w północno-wschodniej części Polski w województwie podlaskim. Od północy graniczy z gminą Puńsk, od zachodu z gminą Krasnopol, od południa z gminą Giby, granicę wschodnią tworzy granica z Litwą. Całość gminy znajduje się w dorzeczu Niemna. Jest to obszar pagórkowaty z 26 jeziorami, siecią strumieni i małych rzek.

Powierzchnia gminy wynosi 218,01 km kw., a zamieszkuje ją ponad 5,2 tys. mieszkańców.

Zakon Kaznodziejów

Ważnym impulsem duchowego, cywilizacyjnego i kulturowego Sejn i całej Ziemi Sejneńskiej była obecność i działalność dominikanach. Zakonnicy w XVII wieku wnieśli okazały kościół i zespół klasztorny. Obiekty od tej chwili obecnej stanowią wizytówkę kultury całego regionu. O rozwojowym posłannictwie dominikanów świadczy także fakt o sprowadzeniu do Sejn kupców rzemieślników żydowskich i współfinansowanie budowy synagogi Sejneńskiej.

Zielona gmina

W północnej części sandru suwalsko-augustowskiego leży rezerwat. Jest to obszar lasu chronionego z rzadkimi gatunkami ssaków i trzema śródleśnymi jeziorami.

Na terenie gminy spotkać można pomniki przyrody oraz pozostałości po trzech parkach dworskich.

We wsi Berżniki znajduje się zabytkowy XIX-wieczny kościół parafialny oraz cmentarz wojenny z okresu 1914-1918, pochowanych jest tam 153 żołnierzy niemieckich i 358 żołnierzy rosyjskich.

Na terenie gminy znajdują się żeremia bobra europejskiego oraz rzadkie gatunki fauny i flory.

Pełni funkcję sanktuarium, w którym otaczana jest kultem słynąca cudami gotycka szafkowa figura Matki Bożej. Budynek klasztoru charakteryzuje się dobrze zachowaną, oryginalną bryłą inspirowaną architekturą obronną. Poddany barokizacji kościół ze względu na monumentalną fasadę w typie wileńskim i bogate rokokowe wyposażenie odznacza się wyjątkowymi wartościami artystycznymi.

Miasto Sejny

Gmina Sejny rozciąga się wokół miasta Sejny, które jest najmniejszym miastem powiatowym w Polsce. Według danych z 31 grudnia 2019 liczyło 5260 mieszkańców. Położone jest w odległości 10 km od przejścia granicznego z Litwą w Ogrodnikach. Miasto założone zostało w 1563r. przez króla Zygmunta Augusta. Początki miasta związane są z dworem namiestnika, kniazia Iwana Wiśniowieckiego, który powstał w 1522 r. Dwór miał charakter obronny i został postawiony na wysokim wzniesieniu między zakolem Marychy (dawniej zwana Sejną - Sienną - od dużej ilości siana pozyskiwanego na jej brzegach) a jeziorem Sejny. Zwany był wysokimi Sejnami.

Miasto to najmniejsze, ale kryjące prawdziwe skarby historii. Wśród najważniejszych zabytków Sejn znajdują się:

• Kościół późnorenesansowy z XVII w., nawiązujący system do tzw. baroku wieleńskiego z figurą Matki Boskiej Sejneńskiej Łaskami Słynącej, w unikalnej formie Madonny Szafkowej.

Kościół pełni funkcję świątyni parafialnej, sanktuarium i kolegiaty. Nosi godność bazyliki mniejszej. Stanowi wschodnią część dawnego kompleksu klasztornego dominikanów. Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny jest zbudowany z cegły o wątku nowożytnym, w stylu baroku wileńskiego. Obok kościoła w Różanymstoku stanowi jedyny przykład tego typu świątyni na terenach obecnej Polski.

• Synagoga XIX w., obecnie przeznaczona do organizowania imprez kulturalnych.

Zwana także Domem Talmudycznym. Została zbudowana na miejscu starej synagogi, z inicjatywy rabina Mojżesza Icchaka Awigdora. Oprócz sali modlitewnej w budynku znajdowała się jesziwa oraz biura zarządu gminy żydowskiej. Obok synagogi znajduje się też zabytkowy budynek dawnej szkoły hebrajskiej, w którym następnie mieściła się poczta, a obecnie znajduje się siedziba Ośrodka „Pogranicze”.

• Poewangelicki kościół, pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, z połowy XIX w.

Po 1945 r. kościół został przejęty przez katolików z przeznaczeniem na wojskowy kościół garnizonowy. Po rozformowaniu garnizonu w Sejnach świątynia służy głównie do odprawiania rekolekcji.

• Cztery pomniki: pomnik wdzięczności, powstania sejneńskiego, wdzięczności poległym w walce oraz pomnik Antanasa Baranauskasa.
• Klasycystyczny Ratusz Miejski z XIX w., aktualnie siedziba Urzędu Miasta.

Paulina Tołcz
red.: Małgorzata Sawicka
fot.: Mateusz Duchnowski, Kamil Timoszuk, Piotr Babulewicz