Jak podaje Urząd Gminy: "Nazwa wsi Piątnica według miejscowej tradycji ustnej związana jest z Narwią i jej starorzeczami oraz pięcioma mostami, jakie miały w dawnych wiekach łączyć Piątnicę ze światem". Bardziej prawdopodobna jest jednak wersja prezentowana przez Stanisława Rosponda, który podaje inną etymologię Piątnicy. Według niego termin piątnica oznaczał pole z odpowiednią ilością zagonów domierzonych.

W praktycznym użyciu funkcjonuje nazwa Piątnica ale są jeszcze ślady historycznego podziału miejscowości. Miejscowość dzieli się na "Piątnicę Poduchowną", która obejmowała tereny stanowiące podstawę utrzymania parafii oraz "Piątnicę Włościańską" zamieszkiwaną przez rodziny chłopskie.

Wieś została założona w 1380 roku przez rycerza Junoszę z Zaborowa i sędziego Zakroczyńskiego z Głuska. Parafia pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego powstała w 1407 roku. Obecny kościół ma niezwykłą historię budowy. Rozpoczęła się w 1914 roku. Trudne czasy wojenne - był  zburzony przez Niemców - sprawiły, że udało się dokończyć świątynię dopiero w latach 50-tych. Wieże, które górują nad doliną Narwi dobudowano dopiero w latach 90-tych.

Herb Piątnicy to, według opisu na stronie Urzędu Gminy:

Fort złoty ukryty w murawie zielonej nawiązujący do znajdujących się na terenie Piątnicy trzech z pięciu betonowych fortów wchodzących w skład Twierdzy Łomża.

Forty, jakkolwiek wzniesione przez rosyjskiego zaborcę na przełomie XIX i XX wieku, zapisały też kartę w historii okolic Piątnicy i całej Polski. Od 28 lipca do 1 sierpnia 1920 roku obrona fortów w Piątnicy skutecznie wiązała znaczne siły bolszewickie umożliwiając stronie polskiej koncentrację wojsk pod Warszawą, która umożliwiła zwycięskie odparcie sowietów pod Radzyminem o Ossowem. Od 7 do 10 września 1939 roku uniemożliwiała przeprawę przez Narew nacierającym od strony Prus Wschodnich oddziałom niemieckim.

Czarny nietoperz wznoszący się nad fortem symbolizuje sześć gatunków nietoperzy, jakie licznie zamieszkują piątnickie forty, ruiny starego browaru w Drozdowie oraz liczne piwnice i strychy na terenie Gminy Piątnica. Nietoperze są prawdziwą dumą tutejszych mieszkańców, którzy mimo zamieszkiwania w podmokłej okolicy nie boją się plagi komarów czy meszek.

Historia jest jedną z najważniejszych wizytówek gminy Piątnica. Ślady wielkich wydarzeń odnajdujemy także w odległym o kilka kilometrów Drozdowie. Ta nazwa kojarzy się przede wszystkim z rodem Lutosławskich. Najbardziej znana w dziejach polskiej kultury postać to jeden z najwybitniejszych kompozytorów XX wieku Witold Lutosławski. Piękne karty w dziejach polityki, społeczeństwa, nauki i gospodarki kraju zapisali także np. Franciszek Dionizy Lutosławski, pionier nowoczesnego rolnictwa, twórca słynnego browaru w Drozdowie. Jego potomkowie także zapisali się na kartach historii: Wincenty - chemik i filozof, Stanisław - rolnik i społecznik, Marian - inżynier, ksiądz Kazimierz - prekursor harcerstwa na ziemiach polskich, autor Krzyża Harcerskiego, poseł na Sejm niepodległej Polski. Pamiątkami po Lutosławskich są między innymi kaplica i groby na cmentarzu w Drozdowie, a przede wszystkim rodowa siedziba, w której znajduje się instytucja o nazwie Muzeum Przyrody - Dwór Lutosławskich prowadzona przez Starostwo Powiatowe w Łomży.

Kolejna chluba gminy Piątnica to natura. Przypada na gminę największa część Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi. Jego siedziba znajduje się w Drozdowie i znana jest z opieki nad bocianami, które nie zdołały wybrać się na zimę do Afryki, ale też nad innymi ptakami i mniejszymi ssakami.

W dolinę Narwi, w której - kilka kilometrów od dużych skupisk ludzkich kipi życie fauny i flory, od roku pozwala zajrzeć wieża widokowa w miejscowości Rakowo-Czachy. Dzięki zainstalowanym tam kamerom można też śledzić życie bocianiej rodziny poprzez stronę internetową.

Gospodarcza wizytówka gminy, oraz województwa podlaskiego i całej Polski to OSM Piątnica. Spółdzielnia, której tradycje sięgają połowy XIX wieku i pierwszego zakładu przetwórstwa mleczarskiego założonego przez Lutosławskich, należy do największych i najlepszych w kraju.

Gmina Piątnica to także kraina ludzi twórczych i aktywnych. Od ćwierć wieku jest w centrum Festiwalu Muzyczne Dni Drozdowo - Łomża. Spotykają się tu najlepsi tancerze z północnej Polski na turniejach organizowanych przez samorząd wraz z Regionalnym Ośrodkiem Kultury w Łomży. W dziedzinie sportu Piątnica ze swoim klubem Forty to najlepiej w województwie rozwijający się ośrodek piłki nożnej w wydaniu kobiecym. Trenuje w Fortach około 100 dziewczynek, dziewcząt i pań.

tekst i fot.: Maciej Gryguc
oprac.: Kamil Timoszuk/ red.: Cezary Rutkowski