#OdkrywamyPodlaskieGminy – Gródek
Na facebook’owym profilu Województwa Podlaskiego trwa akcja #OdkrywamyPodlaskieGminy. Co tydzień przedstawiamy jedną z nich. W tym tygodniu zapraszamy do gminy Gródek.
Położona jest we wschodniej części powiatu białostockiego. Granice gminy od strony wschodniej wyznacza rzeka Świsłosz, która tworzy także granicę Polski z Białorusią. Przebiega przez nią droga krajowa nr 65, która łączy Białystok z Mińskiem przez przejście graniczne w Bobrownikach. To największa gmina pod względem powierzchni (430,6 km2) w powiecie białostockim. Zamieszkuje ją 5 278 osób (dane z 2017 r.).
Początki Gródka
Historia gminy sięga XII w. Był to wówczas ważny gród na szlaku Grodno-Bielsk-Drohiczyn. W tym czasie osiedlił się na tym terenie ród Chodkiewiczów, który w Gródku miał swój zamek. Nazwa Gródek pochodzi od słowa "gród". To właśnie Gródek był jednym z najstarszych ośrodków osadniczych na terenie dzisiejszej Białostocczyzny.
Na początku lat 90. XX wieku w Bobrownikach zostało otwarte przejście graniczne. Dzięki temu gmina znowu stała się pomostem na szlaku handlowym między wschodem a zachodem. Obecnie Gródek jest obszarem rozwoju przemysłu drzewnego.
Przed II wojną światową ponad połowę mieszkańców gminy stanowili Żydzi. W miejscowości znajdowało się kilka drewnianych synagog. Niestety, w roku 1941 Niemcy utworzyli getto, do którego trafiło 2,5 tys. ludności żydowskiej.
Dziedzictwo
Do najważniejszych śladów przeszłości tych terenów należą:
- cerkiew parafialna pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Gródku wzniesiona w latach 1946-1970 w miejscu drewnianej XVIII-wiecznej cerkwi i drewnianej dzwonnicy z 1858 r.,
- kościół rzymskokatolicki, parafialny pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Gródku,
- cerkiew parafialną w Królowym Moście, prawosławną pw. św. Anny,
- kaplica dworna w Królowym Moście, rzymskokatolicką pw. św. Anny,
- cerkiew prawosławna, parafialną pw. św. Apostoła Jana Teologa w Mostowlanach,
- liczne zabytkowe i ciekawe obiekty drewnianego budownictwa wiejskiego.
Tereny zielone
Właściwym dla Gródka jest Nadleśnictwo Waliły. Częściowo na terenie gminy znajdują się następujące rezerwaty przyrody: Las Cieliczański, Chomontowszczyzna, Jezioro Wiejki oraz Rabinówka. Rezerwat Chomontowszczyzna został utworzony w celu ochrony wolno żyjącego stada żubrów.
Cały obszar gminy leży w strefie Zielonych Płuc Polski. Znajdują się tu 22 pomniki przyrody, a 90 proc. terenów obejmuje obszar Natura 2000. W obrębie gminy Gródek znajduje się także część Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej im. profesora Witolda Sławińskiego oraz część Obszaru Chronionego Krajobrazu Wzgórza Sokólskie.
Jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych jest wybudowany 21 lat temu Zalew Zarzeczany o powierzchni ponad 8 hektarów.
Dodatkowo przez teren gminy przebiega 17 szlaków turystycznych: samochodowy, cztery szlaki rowerowe, w tym najdłuższy – Wschodni Szlak Rowerowy Green Velo, dziewięć szlaków pieszych, dwa kajakowe i szlak konny oraz dwie ścieżki edukacyjne oraz ścieżka przyrodniczo-historyczna Szlakiem Powstania Styczniowego.
źródło: Urząd Gminy Gródek
oprac.: Paulina Dulewicz
red.: Anna Augustynowicz