Położona jest na Nizinie Podlaskiej, w południowo-wschodniej części regionu. Administracyjnie należy do powiatu hajnowskiego. Graniczy z pięcioma gminami: Hajnówka, Dubicze Cerkiewne, Orla, Narew i Bielsk Podlaski. Zapraszamy do gminy Czyże!

Powierzchnia gminy wynosi 134,20 km kw. i zamieszkiwana jest przez 1960 osób (dane z 2019 r.).

Mała Ojczyzna

Gmina Czyże jest obszarem specyficznym pod wieloma względami. Jej narodowo-religijna odrębność pozwoliła wytworzyć swoistą atmosferę pogranicza – własne style i tradycje, niepowtarzalną atmosferę „małej ojczyzny”.

Na tych terenach nastąpiło zetknięcie się Rusinów i Mazowszan, kolonizujących ten obszar od X w. Obie narodowości mieszkały i mieszkają obok siebie. Narodowość białoruską zadeklarowało tu 76,5% osób. Mieszkańcy gminy są głównie wyznania prawosławnego.

Ślady przeszłości

Na terenie gminy znajdują się liczne zabytki. Jednym z nich jest układ przestrzenny wsi Czyże. Samo rozplanowanie miejscowości gminnej jest dobrze zachowanym przykładem wsi osadnictwa wojskowego z okresu tzw. pomiary włócznej z I połowy XVI w.

Miejsca warte odwiedzenia:

• cerkiew prawosławna pw. św. Antoniego Peczerskiego we wsi Kuraszewom (1868 r.);
• cerkiew prawosławna cmentarna pw. św. Kosmy i Damiana we wsi Czyże (połowa XVIII w.);
• cmentarz prawosławny we wsi Czyże (pocz. XIX);
• prawosławna cerkiew cmentarna pod wezwaniem Świętych Kosmy i Damiana w Czyżach (1812 r.);
• cmentarz epidemiczny w miejscowości Osówka;
• kapliczka prawosławna pw. św. Mikołaja w Kojłach.

Bogactwo turystyczne

Na terenie gminy można skorzystać z wielu ciekawych szlaków, przebiegających przez atrakcyjnie kulturowo i przyrodniczo miejsca. Do najciekawszych należą: Szlak Prawosławnych Świątyń, Carski Szlak, Edukacyjna Ścieżka Archeologiczna czy Rowerowy Białowieski Szlak Transgraniczny.

Przez miejscowości Rakowicze, Czyże, Zbucz, Morze, Leniewo, Kuraszewo przebiega Podlaski Szlak Kulturowy „Drzewo i Sacrum”. Został on stworzony z myślą ukazania piękna drewnianej architektury naszego regionu. Na trasie można spotkać ludowych rzemieślników, artystów, muzyków czy rzeźbiarzy. Wszyscy ci ludzie tworzą niepowtarzalny klimat tych obszarów i niewątpliwie wzbogacają ich przestrzeń kulturową.

źródło: Urząd Gminy Czyże
oprac.: Anna Augustynowicz
red.: Paulina Dulewicz
fot.: Kamil Timoszuk