- Uratowanie kompleksu monasterskiego i odbudowanie zniszczonej cerkwi było niezwykłym wyzwaniem, wymagało wiele odwagi, poświęcenia i wysiłku. Odbudowana cerkiew to cenny klejnot w koronie dziedzictwa narodowego naszej ojczyzny. Będzie ponownie świadczyć o świetności minionych czasów oraz o wkładzie naszych przodków w duchowe bogactwo naszej ojczyzny - powiedział Arcybiskup Białostocki i Gdański Jakub.

Podziękował Jego Eminencji za tę inwestycję. Przypomniał, że to właśnie metropolita był 40 lat temu pomysłodawcą i orędownikiem tej odbudowy.

- Dzisiaj ogłaszam, że nie wyrósł mi na dłoni kaktus, jak mi mówiono, kiedy podejmowałem decyzję o odbudowie tego, co nie istniało - zwrócił się do wiernych Jego Eminencja Metropolita Warszawski i całej Polski Sawa. - W miejsce kaktusa Chrystus kierując moją ręką pozwolił nam dzisiaj, tu i teraz, w Supraślu, przeżywać historyczny moment poświęcenia Domu Bożego, wyjątkowej świątyni Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny. To jedyna taka świątynia prawosławna w Rzeczpospolitej.

Wielkie są Twoje dzieła

Metropolita przypomniał również twórców odbudowy, jej architektów i ludzi z komitetu odbudowy świątyni supraskiej, którzy sprzyjali tej inicjatywie przez lata.

- W imieniu nas wszystkich, całej naszej Cerkwi, składam Bogu nasze gorące modlitewne podziękowania za to, że błogosławił i pomógł nam pokonać różne przeciwności związane z budową. Wielki jesteś Panie i wielkie są Twoje dzieła - powiedział Jego Eminencja.

Po procesji wokół cerkwi, metropolita Sawa wszedł do niej jako pierwszy i wniósł święte relikwie. Ściany cerkwi skropił wodą święconą i namaścił olejem, a ołtarz polał winem i namaścił św. mirrem.

Wyświęcenie obserwowały setki wiernych. Pielgrzymi zgromadzili się nie tylko w cerkwi Zwiastowania, ale także w jej dolnej części i na obszernym dziedzińcu monasterskim. Na zewnątrz zamontowany był telebim, poprzez który transmitowano uroczystość.

Wspólnota wiary i wartości

Prezydenta Andrzeja Dudę reprezentował minister Adam Kwiatkowski, który przeczytał list od głowy państwa:

- Z radością przyjąłem fakt, że Ławra Supraska odzyskuje swój centralny najważniejszy obiekt, historyczną cerkiew główną. W dniu konsekracji odbudowanej świątyni pod   wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Męskim Monasterze w Supraślu wszystkim członkom tej doniosłej ceremonii przekazuję uroczyste gratulacje, wyrazy uszanowania i serdeczne pozdrowienia - napisał w liście Andrzej Duda, Prezydent RP. (…) Uroczystość ta ma bowiem istotny wymiar symboliczny, jest świadectwem duchowego odrodzenia i materialnego wzrostu polskiego autokefalicznego Kościoła prawosławnego, wspólnoty wiary i wartości, której liczni wierni wspaniale służyli i nadal służą Rzeczpospolitej, budując jej pomyślną przyszłość oraz powiększając jej dobra duchowe. Ufam, że ta podniesiona ze zgliszczy świątynia będzie przestrzenią, w której będzie się umacniał chrześcijański duch braterstwa, jedności i umiłowania naszej ziemskiej ojczyzny.

Z ramienia zarządu województwa w uroczystości wziął udział marszałek Artur Kosicki.

- Znajdujemy się w miejscu, które jest perłą duchową polskiego prawosławia. Tutejszy Monaster Supraski już ponad 500 lat ogniskuje w sobie wszelkie dobro - powiedział Artur Kosicki. - Jestem zaszczycony, że w tak ważnym dla społeczności prawosławnej dniu mogę być tutaj razem z państwem. Dzisiejsza obecność nas wszystkich w tej  pięknej cerkwi jest wymownym dowodem na to, że Ziemia Podlaska jest miejscem, gdzie panuje wzajemny szacunek dla innych religii, narodów i kultur.

W wyświęceniu uczestniczyli również m.in.: Bogusław Dębski, przewodniczący Sejmiku Województwa Podlaskiego, wojewoda Bohdan Paszkowski, europoseł Krzysztof Jurgiel, posłowie, przedstawiciele władz samorządowych i państwowych, służb mundurowych, rektorzy uczelni.

Rekordowe dotacje od zarządu

Cerkiew Zwiastowania powstała w latach 1503-1511. Jej ściany pokryły freski autorstwa mnicha Nektariusza z Serbii. To obiekt szczególny, o bardzo oryginalnej architekturze, łączącej styl gotycki i bizantyjski. Konstrukcja przypomina świątynie obronne Mądrości Bożej w Połocku, Synkowiczach i Małomożejkowie.

24 lipca 1944 roku świątynia została wysadzona przez wojska hitlerowskie. Od roku 1984 trwała jej odbudowa. Została zakończona właśnie teraz.

Województwo podlaskie również wsparło tę inwestycję. W ubiegłym roku przekazało 80 tys. zł na rekonstrukcję XVI-wiecznych fresków w cerkwi Zwiastowania NMP,  a w 2021 r. - 100 tys. zł na  remont dachu i wymianę pokrycia dachowego w części budynków klasztornych.

- Przykładamy ogromną wagę do współpracy z naszymi prawosławnymi braćmi w wierze. Przypomnę, że od dwóch lat pomagamy w sprowadzeniu Świętego Ognia z Jerozolimy do Polski, wspieramy również inne istotne dla wyznawców prawosławia wydarzenia, jak choćby Międzynarodowy Festiwal „Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej" - przypomniał marszałek Artur Kosicki.

Podczas kadencji zarząd województwa przyznał rekordowe kwoty w historii samorządu na prace przy zabytkowych cerkwiach w Podlaskiem. W 2020 r. było to 378 tys. zł, w , a w bieżącym  - 354 tys. zł, co stanowi stuprocentowy wzrost w stosunku do lat poprzednich. 

Barbara Likowska-Matys
red.: Małgorzata Półtorak
fot.: Piotr Babulewicz