Święto ma uczcić objawienie się Boga człowiekowi. Odwołuje się do Ewangelii wg. św. Mateusza, w której opisana jest historia mędrców ze Wschodu, którzy przybyli do Betlejem, by oddać cześć nowonarodzonemu Jezusowi. Ewangelia nie podaje ich liczby, ani imion: Kacper, Melchior i Baltazar, które nadano dopiero w IX wieku. W różnych przekładach Bilblii określani są jako astrolodzy, mędrcami. Legenda głosi, że byli to królowie, którzy po powrocie do swoich krajów zrzekli się tronów, aby głosić wiarę w Chrystusa.

Mędrcy złożyli symboliczne dary. Złoto, które oznacza, że Jezus Chrystus jest Królem całego świata, kadzidło mówiące o Chrystusie Kapłanie, zaś mirra to balsam, którym namaszczano zmarłych i wskazuje na ludzką naturę Jezusa i w konsekwencji zapowiada Jego śmierć.

Tego dnia katolicy mają obowiązek uczestnictwa we mszy świętej. Tradycyjnie podczas nabożeństw odbywa się obrzęd poświęcenia kredy i kadzidła. Na drzwiach domów zapisywane są pierwsze litery imion mędrców ze Wschodu: Kacpra, Melchiora i Baltazara wraz z cyframi danego roku. Zapis ten tłumaczy się także jako skrót od łacińskiego zdania „Christus mansionem benedicat" oznaczającego prośbę o błogosławieństwo dla domu i jego mieszkańców.

Uroczystość Objawienia Pańskiego to także Orszaki Trzech Króli, czyli parady uliczne nawiązujące do tradycji jasełek. Przechodzą ulicami wielu polskich miejscowości, wiodąc uczestników do symbolicznej stajenki, by tam pokłonili się nowonarodzonemu Jezusowi. Po drodze śpiewane są kolędy, rozdawane są papierowe, kolorowe korony.

W tym roku w związku z pandemią i wynikającymi z tego ograniczeniami, odstąpiono od organizacji tradycyjnych przemarszów. Białostocki Orszak Trzech Króli będzie miał formę online. Zostanie połączony z koncertem kolęd, w którym wystąpią zespoły Winnica i Boże Echo. Będzie go można obejrzeć w środę (6.01) o godz.15.00 na kanale YouTube Archidiecezji Białostockiej.

Od 2011 r. Święto Objawienia Pańskiego jest dniem ustawowo wolnym od pracy.

tekst: Władysław Tokarski