Pierwsze z tych nabożeństw – tzw. połunosznica rozpoczyna się o godz. 23.30. Po jego zakończeniu, zgodnie z tradycją – kapłani i wierni 3-krotnie okrążają w procesji cerkwię i zatrzymują się przed zamkniętymi jej drzwiami.

Gdy wszyscy zgromadzeni są jeszcze przed drzwiami cerkwi, rozpoczyna się jutrznia paschalna. Śpiewany jest tzw. troparion Zmartwychwstania (Chrystus powstał z martwych, śmiercią podeptał śmierć, i będącym w grobach życie dał). Następnie kapłan 3-krotnie stuka krzyżem w drzwi cerkwi – symbolizuje to odwalenie kamienia od grobu zmartwychwstałego Chrystusa – otwiera je i wszyscy wchodzą do środka.

Charakterystycznym motywem trwającego kilka godzin wielkanocnego nabożeństwa w cerkwi jest wychodzenie kapłana przed wiernych i wznoszenie 3-krotnego okrzyku „Christos Woskresie” (Chrystus Zmartwychwstał). Wierni odpowiadają wtedy duchownemu – „Woistinu woskriesie” (Prawdziwie Zmartwychwstał).

W tym roku w trakcie wielkanocnego nabożeństwa sprawowanego w Soborze Św. Mikołaja w Białymstoku dotrze Święty Ogień z Bazyliki Grobu Pańskiego w Jerozolimie. Stanie się to dzięki wsparciu przywiezienia go z Jerozolimy przez Samorząd Województwa Podlaskiego.

Paschalne nabożeństwo w cerkwiach kończy obrzęd tzw. „myronowania”, który polega na namaszczeniu wiernych świętym olejem. Po liturgii kapłan święci jeszcze „artos” – chleb rozdawany wiernym. Część tego chleba wierni spożywają, a resztę przechowują jako relikwię.

oprac. Jerzy Górko