22 sierpnia 1920 roku w Białymstoku doszło do walk pomiędzy 1. Pułkiem Piechoty Legionów i wycofującymi się spod Warszawy resztkami 16. Armii RFSRR oraz towarzyszącymi im oddziałami 3. Armii RFSRR. Kilkugodzinna akcja militarna prowadzona na ulicach miasta zakończyła się rozbiciem sił bolszewickich i wyzwoleniem Białegostoku. Strona polska miała 34 zabitych i ponad 200 rannych, bolszewicy – ok. 800 zabitych i rannych, a ponad 8000 żołnierzy agresora dostało się do niewoli. Wojska polskie zdobyły trzy pociągi, samolot, 22 działa i 147 karabinów maszynowych.

Walki z sierpnia 1920 roku upamiętnione są w kilku miejscach Białegostoku. Józef Mariański, dowódca 1 batalionu 1 Pułku Piechoty Legionów, który poległ od kul karabinu maszynowego w momencie podrywania do kontrataku swoich żołnierzy, jest patronem jednej z ulic biegnącej w centrum. W jej bliskim sąsiedztwie, na Placu NZS w Białymstoku, odegrana zostanie kilkudziesięciominutowa inscenizacja z udziałem m.in. 120 rekonstruktorów, 3 replik pojazdów militarnych, koni i armat prawosławnych. Widowisko wzbogacone zostanie o efekty dźwiękowe i pirotechniczne.

Po zakończeniu inscenizacji rekonstruktorzy i pojazdy biorące udział w widowisku udadzą się pod Muzeum Wojska w Białymstoku (ul. Kilińskiego 7), gdzie będzie okazja do rozmowy, zrobienia wspólnych zdjęć oraz spróbowania wojskowej grochówki. Tego dnia wstęp do Muzeum jest bezpłatny.

Fot. S.Skibicki/MWB