Odzyskanie niepodległości jest różnie datowane w innych częściach województwa podlaskiego - od 11 listopada 1918 roku aż do 26 sierpnia 1919 roku. Wyzwolenie do Siemiatycz również przyszło później - 16 lutego 1919 roku.

- Z jednej strony chcieliśmy pokazać zróżnicowanie naszych ziem, a z drugiej strony wzmocnić integrację, bo choć mamy za sobą różne, trudne historie – dziś potrafimy tworzyć jedną wspólnotę - podkreślał wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.

W listopadzie 1918 roku w Siemiatyczach znajdowała się lokalna komórka Polskiej Organizacji Wojskowej, w której skład wchodziło ok. 80 członków, a na jej czele stał Stanisław Ratyński.

- To właśnie on wydał rozkaz, aby członkowie POW się ujawnili. Wyczekał do odpowiedniego momentu, którym było podpisanie umowy kończącej I wojnę światową i pewnego dnia, po uroczystej mszy w kościele, członkowie POW wyszli na ulice i rozpoczął się długo wyczekiwany proces wyzwalania miasta - opowiadał współautor wystawy Paweł Okołot z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.

W Siemiatyczach doszło do sporadycznych walk, zabezpieczono magazyny broni i żywności. Dwa dni później ogłoszono ochotniczy zaciąg do POW, skutkowało powiększeniem liczebności organizacji do ok. 400 osób, które wkrótce zasiliły szeregi Wojska Polskiego. Na początku grudnia 1918 roku rozpoczęto organizowanie polskiej władzy w mieście, Zachodnia część powiatu była wolna od wojsk niemieckich, wschodnia (z Siemiatyczami włącznie) na mocy wcześniejszego porozumienia pozostała w rękach Niemców aż do ewakuacji ostatnich oddziałów z terenów na wschód od Bugu do Prus Wschodnich. Wkroczenie do Siemiatycz pierwszych oddziałów polskich nastąpiło 16 lutego 1919 roku.

Wystawę w Siemiatyczach można oglądać do 25 października na placu przed starostwem. Następnie będzie przewieziona do Bielska Podlaskiego.

Wystawa jest realizowana w ramach projektu Wojewody Podlaskiego „Wiele dróg- jeden cel. Ku Niepodległej” we współpracy z Województwem Podlaskim oraz Muzeum Podlaskim w Białymstoku. Projekt został sfinansowany ze środków Wieloletniego Programu Rządowego Niepodległa na lata 2017 – 2022.

źródło i fot.: Podlaski Urząd Wojewódzki
oprac.: Edyta Chodakowska-Kieżel