W wyniku działań komunistycznych władz wymierzonych w „solidarnościową” legalną opozycję w całym kraju zginęło od 50 do 100 osób, ok. 10 tys. było internowanych. W naszym regionie do więzień trafiło blisko 200 osób.

– Stan wojenny był wydarzeniem, które miało zdławić nadzieję Polaków na życie w wolnej, niepodległej Ojczyźnie. Po latach od jego zakończenia, pomimo komunistycznych represji, opresyjnych władz, działań aparatu bezpieczeństwa udało się Polakom przetrwać. Dzisiaj oddajemy hołd tym ludziom, dzięki którym możemy cieszyć się z odzyskanej wolności. To jest bardzo istotne. Powinniśmy o tym pamiętać, powinniśmy tę wiedzę przekazywać młodemu pokoleniu – podkreślał marszałek Artur Kosicki.

Józef Mozolewski, przewodniczący Zarządu Regionu Podlaskiego NSZZ „Solidarność” mówił o stanie wojennym tak: „Komunistyczne władze wypowiedziały wojnę własnemu narodowi”. Przypomniał, że „Solidarność” była fenomenem, nie tylko w całej Polsce, bloku państw komunistycznych, lecz nawet na całym świecie. Zaznaczył, że przed wybuchem stanu wojennego była to organizacja wolna, niezależna, która była nie tylko związkiem zawodowym, ale ruchem wolnościowym wewnątrz państwa totalitarnego.

– Te 16 miesięcy, które przeżyliśmy od powstania „Solidarności” do wprowadzenia stanu wojennego to było coś pięknego. Nie da się tego powtórzyć. Ja mówię to z perspektywy własne. Osoby, która w tym uczestniczyła. Naprawdę jest to zjawisko niepowtarzalne. Olbrzymią tragedią dla Polaków stała się ta haniebna noc 13 grudnia – dodał.

Marszałkowi Województwa Podlaskiego towarzyszył Henryk Dębowski, radny białostocki. Hołd represjonowanym, zamordowanym działaczom „Solidarności” oddali również Dariusz Piontkowski, - wiceminister Edukacji i Nauki, wojewoda Bohdan Paszkowski, Piotr Kardela – dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku, podlascy samorządowcy, działacze „Solidarności”, osoby represjonowane, przedstawiciele służb mundurowych.

Obchody 40. rocznicy ogłoszenia stanu wojennego kontynuowane były w godzinach wieczornych. O godz. 18 odbyła się uroczysta msza święta w intencji Ojczyzny i Ofiar stanu wojennego w Bazylice Mniejszej św. Rocha w Białymstoku w Białymstoku. Liturgii przewodniczył abp Józef Guzdek, Metropolita Białostocki. We mszy uczestniczył Bogusław Dębski, przewodniczący sejmiku województwa.Wzięli w niej także udział m.in. europoseł Krzysztof Jurgiel, wojewoda Bohdan Paszkowski, samorządowcy, reprezentanci organizacji i stowarzyszeń.

Poniedziałkowe obchody rocznicowe zakończył apel pamięci oraz złożenie kwiatów pod tablicą poświęconą ofiarom stanu wojennego przy ul. Lipowej 20. Ich pamięć w imieniu marszałka Artura Kosickiego uczcił Tomasz Szeweluk, sekretarz województwa.

We wtorek, 14 grudnia, w Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku odbędzie się konferencja rocznicowa, której towarzyszyć będzie wystawa IPN: 586 dni stanu wojennego.

Cezary Rutkowski
red. Małgorzata Sawicka
fot.: Kamil Timoszuk