80. rocznica utworzenia Armii Krajowej
Mija 80 lat od utworzenia 14 lutego 1942 r. Armii Krajowej. Jej powstanie przyczyniło się do stworzenia jednolitej struktury wojskowej w okupowanym kraju, będącej reprezentantem prawowitego Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie. Armii Krajowej podporządkowały się bowiem inne organizacje konspiracyjne walczące o niepodległość Polski. Dzięki temu szeregi polskiego ruchu oporu zyskały na liczebności, a jego działania nabrały mocy i intensywności. Walka oddziałów Armii Krajowej z okupantem stanowiła ważny wkład w działania zbrojne aliantów przeciwko III Rzeszy.
Największe podziemne wojsko w Europie
W ramach Armii Krajowej skupiła się niemal cała patriotycznie nastawiona część narodu polskiego. Pierwszym Dowódcą AK został generał Stefan Rowecki „Grot” – przedwojenny oficer, żołnierz I Brygady Legionów Polskich, uczestnik walk z bolszewikami, od pierwszych chwil po kapitulacji wrześniowej uczestnik konspiracji.
Armia Krajowa była największym w Europie podziemnym wojskiem, osiągając w 1944 r. liczbę 350 tys. zaprzysiężonych żołnierzy. Walka prowadzona przez AK była rozwijana na niespotykaną skalę w żadnym innym kraju okupowanej Europy. Wyróżniała ją ogromna różnorodność działań: wywiad, dywersja, niepodległościowa propaganda, łączność kurierska i radiowa, szkolenie kadr, produkcja środków walki. Jej konspiratorzy działali w obozach jenieckich, a nawet w obozach zagłady!
Symbol polskiej niepodległości
Również na terenie Ziemi Podlaskiej istniały liczne oddziały Armii Krajowej. Wsławiły się one w wielu bitwach, dając dowód swojej wielkiej odwagi i bohaterstwa w bojach z przeważającymi siłami hitlerowców. W kulminacyjnym momencie swojego istnienia Okręg Białostocki Armii Krajowej liczył 33 tys. żołnierzy.
Nazwa Armia Krajowa jednoczyła także ludzi po jej formalnym rozwiązaniu w styczniu 1945 r. Organizacje, które pozostały wówczas konspiracji i prowadziły dalej walkę niepodległościową z komunistycznym okupantem, przyjmowały nazwy typu: „Ruch Oporu Armia Krajowa” (ROAK), czy działająca na terenie województwa białostockiego – „Armia Krajowa Obywatelska” (AKO).
Bez wątpienia Armia Krajowa jest jednym z najbardziej rozpoznawalnym symboli polskiej niepodległości.
Jerzy Górko
Na podst.: www.ipn.gov.pl; www.muzeum1939.pl