8 maja - 76. rocznica zakończenia w Europie II Wojny Światowej
76 lat temu, 8 maja 1945 roku zakończyła się na kontynencie europejskim II wojna światowa. Hitlerowskie Niemcy podpisały akt bezwarunkowej kapitulacji. Był on wynikiem ostatecznej ofensywy wojsk alianckich, która doprowadziła III Rzeszę do wyniszczenia i beznadziejnej sytuacji militarnej oraz politycznej.
II wojna światowa trwała w sumie 6 lat. Została zapoczątkowana atakiem Niemiec na Polskę 1 września 1945 roku. Uczestniczyły w niej 72 państwa (ponad dwa razy więcej niż w I wojnie światowej), liczące około 1,7 miliarda mieszkańców. Działania wojenne przebiegały na terytorium 40 państw. Do wojska powołano prawie 110 milionów ludzi, nie licząc uczestników ruchu oporu.
Najkrwawszy konflikt zbrojny w historii
Ogólne straty w ludziach były ponad 5-krotnie wyższe niż w I wojnie światowej i wyniosły ponad 50 milionów poległych, zamordowanych, zmarłych. W efekcie – II wojna światowa była największym i najkrwawszym konfliktem zbrojnym w dziejach ludzkości. Polska straciła ponad 6 milionów obywateli, w tym 644 tysięcy wskutek bezpośrednich działań wojennych. Straty te, ujęte procentowo w stosunku do liczby ludności, były największe na świecie. Rezultatem wojny stało się też trwałe inwalidztwo około 600 tysięcy Polaków.
Polskie Siły Zbrojne uczestniczyły w większości kampanii wojennych i bitew II wojny światowej: w zachodniej i południowej Europie, w Afryce Północnej, a od końca 1943 roku również na froncie wschodnim, zadając Niemcom i ich sojusznikom wiele niszczących ciosów.
W końcowych operacjach II wojny światowej w działaniach na Wschodzie i na Zachodzie łącznie brały udział 2 polskie armie ogólnowojskowe, 3 różne korpusy oraz kilkadziesiąt samodzielnych związków taktycznych.
Ostatnie walki
Co ciekawe, mimo podpisania przez Niemcy 8 maja 1945 roku aktu bezwarunkowej kapitulacji, na niektórych europejskich obszarach działania zbrojne trwały jeszcze przez kilka dni. Do 9 maja wojska hitlerowskie walczyły na wyspie Bornholm. 10 maja skapitulowały jednostki broniące się w tzw. „kotle kurlandzkim”. Ostatni niemiecki związek operacyjny – Grupa Armii „Środek” feldmarszałka Ferdinanda Schörnera poddał się na terenie Czech 11 maja.
Ponadto do 15 maja dogorywały walki na froncie jugosłowiańskim, a niemiecka flota – Kriegsmarine zdążyła wówczas jeszcze przeprowadzić operację masowego zatapiania U-Bootów, aby nie wpadły one w ręce aliantów.
Ostatnią akcją zbrojną II wojny światowej na terenie Europy była operacja „Doomsday”, czyli trwające do 4 września 1945 roku rozbrajanie licznych sił okupacyjnych stacjonujących w Norwegii. W jej trakcie, w różnych incydentach straciło życie 47 alianckich i niemieckich żołnierzy.
oprac. Jerzy Górko