77. rocznica bitwy o Monte Cassino
18 maja 1944 roku oddziały 2. Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa zdobyły ruiny klasztoru Benedyktynów na wzgórzach Monte Cassino we Włoszech. Żołnierze polscy stoczyli jedną z najbardziej decydujących bitew, która miała rozstrzygnąć o losach II wojny światowej. Zwycięstwo polskiego oręża przyczyniło się do przełamania niemieckiej linii obrony i otwarcia wojskom sojuszniczym drogi do wyzwolenia Rzymu. W tym roku mija 77. rocznica tego pamiętnego wydarzenia zapisanego na kartach polskiej historii.
W pierwszej połowie 1944 roku wojska alianckie walczące na froncie włoskim próbowały sforsować niemiecki system umocnień zwany Linią Gustawa. Próby przełamania oporu wojsk Wehrmachtu spełzły na niczym. Trzy natarcia przeprowadzone przez siły amerykańskie, brytyjskie, francuskie, kanadyjskie, południowoafrykańskie, nowozelandzkie i hinduskie poniosły druzgocącą klęskę.
Dowództwo frontu dowodzonego przez Brytyjczyków doszło do wniosku, że akcje bojowe pojedynczych brygad nie przyniosą rezultatu i zaczęło planować ofensywę zakrojoną na szerszą skalę. W ramach operacji „Honker” (kryptonim operacji pochodzi od słowa „honk”, co w języku angielskim oznacza krzyk dzikich gęsi) główną siłę atakującą miał stanowić 2. Korpus Polski, który został przerzucony do Włoch na przełomie 1943 i 1944 roku.
Wojsko Polskie prowadziło szturm na niemiecki umocnienia przez blisko tydzień. 18 maja 1944 roku wzgórze klasztorne zostało ostatecznie zdobyte, a opór nieprzyjaciela przełamany. W natarciach zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 nigdy nie odnaleziono. Po przełamaniu linii Gustawa, które otworzyło Aliantom drogę na Rzym, Polacy uczestniczyli w zdobyciu ważnych strategicznie miast na Półwyspie Apenińskim – Ankony i Bolonii.
Bitwa pod Monte Cassino miała w ówczesnych czasach również znaczenie polityczne. Jej zwycięstwo miało zwrócić uwagę zachodnich mocarstw tworzących koalicję antyhitlerowską na losy Polski w momencie, gdy połowa jej przedwojennego terytorium była zajęta przez Związek Sowiecki. W czasie kiedy polscy żołnierze zwyciężali Niemców na włoskim froncie, przyszłość powojennej Polski była już przesądzona, a Konferencja Pokojowa w Jałcie w 1945 roku ostatecznie to przypieczętowała.
Uczestnikami walk o wzgórze klasztorne były m.in. osoby pochodzące z Kresów Wschodnich oraz Białostocczyzny, m.in. osoby zesłane na w głąb ZSRR w początkowym okresie II wojny światowej. Wśród nich należy wspomnieć Ryszarda Kaczorowskiego, białostoczanina, ostatniego Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie, który jako żołnierz 3 Karpackiego Batalionu Łączności zdobywał Monte Cassino.
W rocznicę pamiętnej bitwy o Monte Cassino Samorząd Województwa Podlaskiego oddaje hołd polskim żołnierzom przed pomnikiem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w Białymstoku.
oprac.: Cezary Rutkowski
na podst. portalu infolotnicze.pl
