Różna, proponowana liczba województw

Kwestię reformy podziału administracyjnego Polski podnoszono od początku lat 90. Co ciekawe, w różnych projektach zmieniała się proponowana liczba województw. Początkowo miało być ich tylko 12, później aż 25, aż wreszcie 14 lipca 1998 roku została przez Sejm RP ostatecznie uchwalona, a następnie podpisana przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego ustawa przewidująca 16 województw.

Problemem były też stolice niektórych nowych województw - zwłaszcza lubuskiego i kujawsko-pomorskiego. W końcu ustalono, że stołeczne funkcje w obu województwach podzielą między siebie Bydgoszcz z Toruniem w województwie kujawsko-pomorskim, a Gorzów z Zieloną Górą w województwie lubuskim. W jednym z miast miała być siedziba wojewody, a w drugim - władz samorządowych.

Krystyna Łukaszuk i Sławomir Zgrzywa – pierwsi włodarze „nowego” Podlaskiego

Ważnym efektem reformy było zmniejszenie roli Wojewody na rzecz Marszałka Województwa i Samorządu Wojewódzkiego. Część obiektów dotąd będąca w gestii Wojewody przeszła pod zarząd poszczególnych szczebli samorządowych. Wraz z ich przekazaniem stopniowo przekazywano także narzędzia ich finansowania w postaci: udziału w podatku dochodowym, udziału w podatku od osób prawnych, dotacji i subwencji.

W nowym Województwie Podlaskim, w 1999 roku pierwszym Wojewodą z nominacji rządowej została Krystyna Łukaszuk, natomiast pierwszym Marszałkiem Województwa Podlaskiego wybrany został Sławomir Zgrzywa. Oboje reprezentowali ówczesną Akcję Wyborczą Solidarność (AWS).

W 2001 roku Sejm i Senat zgodnie uznały nowy zasadniczy podział terytorialny państwa za poprawny i spełniający założenia reformy administracji publicznej. Ogromnym sukcesem okazała się zwłaszcza samorządowa reforma wojewódzka, gdyż poszczególne województwa z powodzeniem  zrealizowały stworzone im możliwości wszechstronnego rozwoju.

Obecnie Województwo Podlaskie składa się z 14. powiatów, 3. miast na prawach powiatu (Białystok, Łomża, Suwałki) i 118. gmin.

opr. Jerzy Górko
red.: Aneta Kursa