W pierwszej połowie 1944 roku wojska alianckie walczące na froncie włoskim próbowały sforsować niemiecki system umocnień zwany Linią Gustawa. Siły sojusznicze nie były w stanie pokonać obrony hitlerowców.

Dowództwo brytyjskie postanowiło ponowić natarcie i w ramach nowej operacji „Honker” (kryptonim operacji pochodzi od słowa „honk”, co w języku angielskim oznacza krzyk dzikich gęsi) główną siłę atakującą miał stanowić 2. Korpus Polski, który został przerzucony do Włoch na przełomie 1943 i 1944 roku.

Wojsko Polskie prowadziło szturm na niemiecki umocnienia przez blisko tydzień. 18 maja 1944 roku wzgórze klasztorne zostało ostatecznie zdobyte, a opór nieprzyjaciela przełamany. W natarciach zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 nigdy nie odnaleziono. Po przełamaniu linii Gustawa, które otworzyło Aliantom drogę na Rzym, Polacy uczestniczyli w zdobyciu ważnych strategicznie miast na Półwyspie Apenińskim – Ankony i Bolonii.

Bitwa pod Monte Cassino miała w ówczesnych czasach również znaczenie polityczne. Jej zwycięstwo miało zwrócić uwagę zachodnich mocarstw tworzących koalicję antyhitlerowską na losy Polski w momencie, gdy połowa jej przedwojennego terytorium była zajęta przez Związek Sowiecki. W czasie kiedy polscy żołnierze zwyciężali Niemców na włoskim froncie, przyszłość powojennej Polski była już przesądzona, a Konferencja Pokojowa w Jałcie w 1945 roku ostatecznie to przypieczętowała.

Uczestnikami walk o wzgórze klasztorne były m.in. osoby pochodzące z Kresów Wschodnich oraz Białostocczyzny, m.in. osoby zesłane na w głąb ZSRR w początkowym okresie II wojny światowej. Wśród nich należy wspomnieć Ryszarda Kaczorowskiego, białostoczanina, ostatniego Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie, który jako żołnierz 3 Karpackiego Batalionu Łączności zdobywał Monte Cassino.    

W rocznicę pamiętnej bitwy o Monte Cassino Samorząd Województwa Podlaskiego oddaje hołd polskim żołnierzom przed pomnikiem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w Białymstoku.

oprac.: Cezary Rutkowski

na podst. portalu infolotnicze.pl