Dodana: 10 czerwiec 2022 14:27

Zmodyfikowana: 10 czerwiec 2022 15:18

13 czerwca - 40. rocznica powstania Solidarności Walczącej

Mija 40. lat od powstania jednej z najbardziej radykalnych, antykomunistycznych organizacji podziemnych istniejących po 1980 roku w PRL. Nosiła ona nazwę „Solidarność Walcząca”. Została założona 13 czerwca 1982 roku we Wrocławiu przez działaczy stanowiących trzon tamtejszego, Regionalnego Komitetu Strajkowego "Solidarności", którzy nie zgadzali się z kierownictwem RKS w sprawie metod i strategii działania. Jej przywódcą i głównym ideologiem był Kornel Morawiecki.

Solidarność Walcząca 40. rocznica powstania.

Zdecydowanie antykomunistyczny program Solidarności Walczącej pozostawał w opozycji do koncepcji wysuwanych przez główny nurt podziemia solidarnościowego. Większość przywódców związkowych z Lechem Wałęsą na czele szukała drogi porozumienia z władzą, która umożliwiłaby ponowną legalizację związku, a w dłuższej perspektywie liberalizację systemu. Tymczasem głównym celem Solidarności Walczącej było całkowite odsunięcie od władzy komunistów i przywrócenie Polsce suwerenności. Nawiązywała ona do tradycji Armii Krajowej, miała podobną przysięgę, własny sztandar i podziemną pocztę. Jej hasło brzmiało „Wolni i Solidarni”, a logo przedstawiało litery SW ułożone w znak kotwicy, symbol nadziei i wierności tradycji Polski Walczącej.

Barykady na ulicach Wrocławia

Do najbardziej spektakularnych akcji Solidarności Walczącej należy masowe demonstracje uliczne. Pierwsze z nich odbyły się 13 i 26 czerwca 1982. Na wezwanie redakcji pisma "Solidarność Walcząca" (wbrew stanowisku RKS) na ulice Wrocławia wyszły tysiące mieszkańców. Demonstracje przekształciły się w wielogodzinne walki uliczne, wznoszono barykady.

Kolejna manifestacja – jedna z największych we Wrocławiu w czasie stanu wojennego – odbyła się 31 sierpnia 1982, w rocznicę podpisania porozumień sierpniowych. Doszło do regularnej bitwy ulicznej. W walkach zginął 27-letni Kazimierz Michalczyk.

O innym manifestującym, Jarosławie Hyku, dowiedział się świat. Na przemyconym za granicę filmie utrwalono dramatyczną sceną, w której milicyjna ciężarówka celowo najechała na demonstranta. Kolejne kadry pokazywały młodego człowieka znikającego pod kołami tego samochodu. Nagranie wyemitowały światowe stacje telewizyjne, a zdjęcia z tego zajścia zamieściło wiele zagranicznych agencji informacyjnych.

Mamy walczyć tak, aby zwyciężać

Solidarność Walcząca przesuwała granicę działań opozycji. Nie wykluczano nawet użycia siły i walki zbrojnej. Pojawiły się wówczas koncepcje tworzenia grup samoobrony, a Kornel Morawiecki napisał w tekście opublikowanym w biuletynie "Solidarność Walcząca" we wrześniu 1982 roku: "Mamy walczyć tak, aby zwyciężyć. Aby stać się gospodarzami we własnym kraju.” W sumie organizacja liczyła około 2 tysięcy osób w 27 miastach.

Radykalny stosunek organizacji do PRL wywołał natychmiastowe zainteresowanie Służby Bezpieczeństwa działaczami Solidarności Walczącej. Rozpracowani byli w całej Polsce w operacji SB pod kryptonimem "Ośmiornica". Kornela Morawieckiego nie udało się esbecji aresztować aż do 9 listopada 1987 roku. Jako persona non grata został wraz z Andrzejem Kołodziejem deportowany z Polski bez możliwości powrotu. W sierpniu 1988 roku Morawiecki nielegalnie przedostał się do kraju i pozostawał w ukryciu do roku 1990.

Przeciw porozumieniu z komunistami

W roku 1989 Solidarność Walcząca sprzeciwiła się porozumieniu z komunistami, do którego przystąpiła część opozycji w Polsce (w ramach „okrągłego stołu”), motywując to racjami moralnymi i politycznymi. W 1990 spośród działaczy oraz środowiska Solidarności Walczącej powstała Partii Wolności. Jej kandydat na prezydenta, Kornel Morawiecki, w czasie telewizyjnej kampanii wyborczej przed kamerami telewizyjnymi demonstracyjnie wywrócił okrągły stół.

Formalnie rozwiązanie organizacji nastąpiło w 1992 roku. Natomiast 17 stycznia 2007 roku powołane zostało kombatanckie Stowarzyszenie Solidarność Walcząca. 15 czerwca 2007 roku, 76 czołowych działaczy Solidarności Walczącej zostało odznaczonych przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżami Odrodzenia Polski.

 

opr. Jerzy Górko na podstawie www.wikipedia.pl i innych źródeł

Logo serwisu Twitter Logo serwisu Facebook