- Tegoroczna edycja Kongresu, która odbyła się w dniach 27-28 września przyciągnęła do Białegostoku rekordową liczbę 1500 gości: biznesmenów, inwestorów, polityków z regionu, kraju, Europy, a także finansistów i samorządowców, ekspertów i naukowców. Byli też marszałkowie z pozostałych województw Polski Wschodniej, przedstawiciele miast subregionów województwa podlaskiego. W ciągu dwóch dni odbyło się 30 paneli dyskusyjnych, w których wzięło udział 200 gości. Rozmawialiśmy o najważniejszych sprawach gospodarczych województw Polski Wschodniej - taka formuła obowiązywała od początku i tej formuły się trzymamy – mówił Jerzy Leszczyński, Marszałek Województwa Podlaskiego. - To z pewnością było najważniejsze wydarzenie gospodarcze podsumowujące miejsce województw Polski Wschodniej na mapie gospodarczej kraju.

Jak podkreślił marszałek Leszczyński rozmawiano na temat obecnej sytuacji gospodarczej, ale i ekspansji na Wschód. Wiodącym hasłem tegorocznego WKG był zresztą „Pomysł na Wschód”.

- Pomimo, że obecnie nasz eksport kieruje się głównie na zachód, to jesteśmy w momencie zmiany modelu gospodarczego, opartego dotychczas na taniej sile roboczej. Stąd potrzeba szukania możliwości na różnych obszarach. Nasze firmy czeka ekspansja na wschód co potwierdzają liczne rozmowy na kongresie, ale i Polsko-Kazachskie Forum Gospodarcze, jakie miało miejsce jeszcze przed Kongresem – podkreślał marszałek Leszczyński. – Bardzo ważnym tematem w kontekście przyszłości naszych województw było pytanie o kontynuowanie Programu Polski Wschodniej, jak również Polityki Spójności. Myślę, że to wybrzmiało bardzo mocno w czasie Kongresu i te postulaty trafią do rządu, Komisji Europejskiej i innych państw europejskich, gdzie teraz trwa dyskusją nad przyszłością Unii Europejskiej. To było też ważne miejsce i ze względu promocji – pokazaliśmy że potrafimy zorganizować duże wydarzenie gospodarcze które świetnie promuje nasze województwo w kraju i na świecie. Na panelach była konkretna merytoryczna rozmowa.

Podobnego zdania był i Podlaski Urząd Wojewódzki, który w tym roku obok podlaskich przedsiębiorców współpracował przy organizacji Kongresu. Głównymi organizatorami WKG byli Województwo Podlaskie i Grupa PTWP S.A. w Katowicach.

– Już same liczby świadczą o tym, że kongres jest potrzebny. To, że było 30 debat, 1500 gości, ponad 100 tematów poruszonych, około 200 prelegentów – nie ma wątpliwości Jarosław Worobiej z Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego. – Podkreślić należy, że jest to wspaniała promocja województwa, ale co bardzo ważne – nie jest to tylko przedsięwzięcie dla ekspertów. To także ważne dla mieszkańców regionu, a uczestnikom Kongresu pomaga identyfikować potrzeby województwa i jego mieszkańców.

Z kolei Tomasz Kozłowski zakończony IV WKG uznał za sukces przedsiębiorców.

- Na pewno rozpoczęliśmy prawdziwy dialog z samorządem, po raz pierwszy widzimy chęć rozwiazywania wspólnie problemów – mówił Tomasz Kozłowski. - To był też czas na zadawanie decydentom trudnych pytań i po raz pierwszy mogliśmy usłyszeć uczciwą i szczerą odpowiedź. Na pewno czujemy się docenieni i ważni, bo wreszcie mamy partnera do rozmów. Sami na pewno musimy przeprowadzić aktualizacje regionalnych inteligentnych specjalizacji bo na mapie gospodarczej to się zmienia i te dokumenty trzeba bardzo szybko zmieniać. Jesteśmy za kontynuacją kongresu i chcemy coraz bardziej uczestniczyć w jego organizacji i rozwoju.

W czasie tegorocznego WKG przyznano wyróżnienia w konkursie Top Inwestycje Pracodawcy Polski Wschodniej. Z województwa podlaskiego nagrodzeni zostali:

• firma MALOW z Suwałk
• firma TORPOL z Grajewa

Przyznano wyróżnienia w konkursie Top Inwestycje Komunalne Polski Wschodniej. Laureaci z Województwa Podlaskiego:

• Suszarnia osadów ściekowych w Suwałkach,
• Fabryka Mebli Forte na terenie Suwalskiej SSE oraz
• Fabryka Proszków Mlecznych Mlekovita w Wysokiem Mazowieckiem.

Po raz kolejny wielką popularnością młodzieży cieszył się projekt „EEC Liderzy Przyszłości”. 750 uczniów z kilkunastu białostockich szkół, kilkudziesięciu wolontariuszy usłyszało koncert grupy Cochise a potem wysłuchało Pawła Małaszyńskiego o jego drodze do sukcesu, poznało piłkarzy i trenera Jagiellonii Białystok, historię rajdowca i karateki Jarosława Kazberuka oraz Mariusza Kędzierskiego – 25 letniego artystę i mówcę motywacyjnego z Białegostoku, który urodził się bez rąk.

DELEGACJE ZAGRANICZNE

W otwarciu Wschodniego Kongresu Gospodarczego udział wziął Petar Dokić, Minister Energetyki, Górnictwa i Przemysłu Republiki Serbskiej.

Podczas Kongresu odbyły się również oficjalne delegacje zagraniczne z partnerskich regionów w Województwie Podlaskim. Podczas trzydniowej wizyty gościliśmy delegację z Landu Dolnej Austrii pod przewodnictwem Hansa Penza, Prezydenta Landtagu oraz z Powiatu Dingolfing Landau w Niemczech pod przewodnictwem Heinricha Trappa, Starosty Powiatu.

Obie delegacje wzięły udział w panelu „Przedsiębiorczość, współpraca gospodarcza, otoczenie biznesu”. W wystąpieniach przybliżyli doświadczenia swoich regionów w zakresie rozwoju przedsiębiorczości, wskazując jednoznacznie na konieczność rozwoju edukacji oraz współpracy biznesu z  nauką.

Także w trakcie Wschodniego Kongresu Gospodarczego Podlaskie COI (Centrum Obsługi Inwestorów UMWP) we współpracy z IPH zorganizowało wizytę Radców Handlowych / Konsuli Honorowych z kilkunastu krajów świata (w tym z Angoli, Bułgarii, Kongo, Estonii, Finlandii, Francji, Węgier, Jemenu, Łotwy, Malezji, Czarnogóry, Rosji, Arabii Saudyjskiej, Senegalu, Hiszpanii, Szwajcarii, Holandii czy Wenezueli), podczas której  zaprezentowano walory gospodarcze Województwa Podlaskiego. W ramach tej wizyty zaprezentowano trzy podlaskie firmy: RODEX Sp. z o. o,  PROMOTECH Sp. z o.o. oraz PUHP LECH Sp. o.o. (Spalarni Śmieci w Białymstoku).

IV edycja WKG okazała się nie tylko idealnym miejscem do prowadzenia debat, ale również doskonałą okazją do podpisania porozumień o przyszłej współpracy. Taki właśnie dokument został w dniu 28 września 2017 r. uroczyście podpisany w gmachu Opery i Filharmonii Podlaskiej, w przerwie obrad Kongresu. Administracja Wolnej Strefy Ekonomicznej „Grodnoinvest” z Republiki Białoruskiej zawiązała pierwsze trwałe porozumienie o współpracy gospodarczej  ze Wschodnim Klastrem Budowlanym. Kluczowymi Sygnatariuszami porozumienia był naczelnik administracji GrodnoInwest Siergiej Tkaczenko, a ze strony polskiej - Tomasz Kozłowski, Prezes Wschodniego Klastra Budowlanego oraz przewodniczący Podlaskiego Forum Gospodarczego.

W obradach IV edycji WKG aktywnie uczestniczyli przedstawiciele z Komisji Europejskiej:

• Pan Wolfgang Munch, zastępca dyrektora wydziału ds. Polski, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej oraz
• Pani Wallis Goelen Vanderbrock, kierownik działu ds. Polski, Czech i Słowacji, Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego

Wnioski kluczowe - GOSPODARKA

• Zrównoważony rozwój naszego kraju wymaga nadrobienia dystansu przez wschodnie województwa Polski, co wiąże się z koniecznością inwestycji, zwłaszcza w sferze infrastruktury. Tutejsze projekty ekonomiczne powinny łączyć się w przemyślany, dalekosiężny system i tworzyć efekt synergii.
• Trwa przebudowa polskiej przedsiębiorczości. Teraz mamy do czynienia ze zmianą modelu rozwoju. Skończył się oparty o tanią siłę roboczą. Należy szukać innych rozwiązań, a nie o opartych o tanią siłę roboczą, nieprzyjazną dla pracowników, ale o system partnerski.
• Nastąpi przenoszenie podlaskich przedsiębiorstw na Wschód, bo płace np. na Białorusi są o połowę niższe, a w Polsce prawie nie ma bezrobocia.
• Teraz opieramy się o eksport na zachód, sprzedajemy głównie do Niemiec, Wielkiej Brytanii, Czech, Skandynawii – 70 procent naszego eksportu tam jest kierowanych. To cieszy. Ale przyszłość też jest na Wschodzie. I ta przyszłość dotyczy też rozwoju handlu i inwestycji z sąsiadami najbliższymi, ale i dalszymi, czemu służyć mógłby rozwój Jedwabnego Szlaku.
• Inwestowanie w infrastrukturę jest ważne jeśli chodzi o rozwój regionów, ale konieczne jest połączenie nauki (ośrodków akademickich) i biznesu.
• Brexit wstrząsnął UE, nie ulega wątpliwości, że to będzie miało wpływ. Należy szybciej realizować politykę spójności bez nadmiernej biurokracji. UE określana jest mianem mekki biurokracji, ale niech to nie przesłoni tego, co ważne – zwłaszcza, jeśli chodzi o wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw, bo tu Polska wydaje się być bardziej biurokratyczna.
• Należy uświadomić sobie potrzebę dodatkowego wsparcia obszarów peryferyjnych UE, w tym Polski wschodniej. To nie chodzi o przepompowywanie pieniędzy bogatych do biednych. System wyrównywania szans musi funkcjonować, bo UE potrzebuje stabilizacji, solidarności, spójności.
• Barierą rozwoju przedsiębiorczości w województwie podlaskim jest niewystarczająca ilość wykwalifikowanych kadr. W związku z tym należy podjąć działania celem rozwoju szkolnictwa zawodowego, zintegrowanego z potrzebami rynku. Niezbędna jest tutaj współpraca uczelni z otoczeniem gospodarczym. Uczelnie powinny być ukierunkowane na praktykę.
• W przypadku SSSE, z uwagi na brak wykwalifikowanych kadr, inwestor często zmuszony jest do poszukiwania innej lokalizacji na prowadzenie swojej działalności.
• Struktura podaży systemu edukacji nie jest dostosowana do popytu. Współczesny biznes jest oparty o badania i osiągnięcia naukowe. Podlaska gospodarka potrzebuje wysoko wykształconych inżynierów, ponieważ nasz przemysł coraz więcej eksportuje na rynki rozwinięte. Nasze usługi informatyczne mają popyt na całym świecie.
• Na terenie województwa podlaskiego funkcjonują firmy, które angażują się w kształcenie zawodowe młodzieży. Po części wynika to z faktu, iż szkoły nie są w stanie dysponować urządzeniami wysokich technologii. Z drugiej strony, przedsiębiorcy mogą liczyć na dostępność wykwalifikowanych kadr.
• Polskie firmy powinny pracować nad budowaniem własnych marek, zamiast występować w roli podwykonawców. Rozwijanie działalności eksportowej wydatnie zwiększa tempo doskonalenia się firmy i radykalnie przyśpiesza proces jej unowocześniania
• Najbardziej perspektywicznymi kierunkami działań eksportowych w ocenie PAIH są obecnie Iran i Angola. Nie możemy też zaniedbywać rynków Białorusi, Rosji i Ukrainy. Ważne jest budowanie przyczółków, choć rozwój ekspansji gospodarczej na rynkach dawnego ZSRR będzie dużo wolniejszy niż gdzie indziej.
• Kluczem powodzenia w działalności eksportowej jest opracowanie dobrego produktu/usługi. Konieczne jest też przyśpieszenie procesu kształcenia i doskonalenia kadr, bo jest to obecnie największy hamulec w rozwoju firm.
• Konieczne jest szybsze reagowanie polskich uczelni na potrzeby firm, bo na rynku pracy jest zbyt mało specjalistów i firmy prowadzą ze sobą walkę o ich pozyskiwanie

Wnioski kluczowe – TRANSPORT

• Położenie Litwy sprzyja rozwojowi transportu czego dowodem jest 15% udział transportu w PKB. Głównie jest to tranzyt, a głównym kierunkiem w tranzycie jest Obwód Kaliningradzki – Rosja. Konieczne jest rozszerzenie tranzytu o Polskę przez rozbudowę i modernizację przejścia granicznego w Braniewie.
• Kluczowe znaczenie Rail Baltiki, która ma już 8070 km w trzech krajach Estonii, Litwie i Łotwie - jest też niezwykle istotna, gdyż łączy się z Arctic Corridor.
• Po zmodernizowaniu tych odcinków pociąg osiągnie prędkość 160km/h. Aby pociąg osiągnął prędkość powyżej 200 km/h trzeba zmodernizować 51 przejazdów kolejowych.
• Kluczową wciąż pozostaje rola samorządów lokalnych w przedmiocie modernizacji kolei – ich udział na rzecz rozwoju tego obszaru zasługuje na szacunek, ale wciąż konieczna jest intensyfikacja działań.
• Planowana trasa S19 powinna być wpisana do transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T, wtedy byłyby na nią zapewnione pieniądze z UE. Bez środków europejskich i wpisania tego korytarza do priorytetów Europy ta droga szybko nie powstanie.
• Jednym z głównych problemów i zagrożeń w przedmiocie szybkiej realizacji inwestycji są ogromne trudności firm budowlanych – w tym przede wszystkim niedobór pracowników przez co rosną koszty inwestycji drogowych. Należy wziąć to pod uwagę w przygotowywaniu i aktualizacji przetargów. W dużej części firm budowlanych większość pracowników pochodzi ze wschodu o czym świadczy wzrost kosztów budowlanych chociażby w Kijowie o 30%.
• Dla województw Polski Wschodniej ta droga to „szkielet i kręgosłup”, droga kluczowa dla transportowego rozwoju tych regionów. Województwo Podlaskie przeznaczyło 1 mld zł na budowę dróg wojewódzkich łączących się lub przecinających Via Carpatię. W woj. Podlaskim trwają bardzo zaawansowane prace planistyczne i projektowe. Jednak do dziś nie jest w 100% pewny przebieg S19. Brak jest też ciągle konsensusu społecznego, gdzie ma się łączyć Via Carpatia z Via Baltica (droga S61). To wszystko rzutuje na możliwości sprawnej realizacji całej inwestycji.

Wnioski kluczowe – ZDROWIE 

• Udział kapitału prywatnego może korzystnie wpływać na dostępność i jakość świadczeń opieki zdrowotnej.
• Ryczałtowy sposób finansowania świadczeń opieki zdrowotnej może być szansą dla szpitali objętych postępowaniami restrukturyzacyjnymi.
• Wprowadzenie nowego modelu finansowania świadczeń zdrowotnych w sieci nie przyczyni się do poprawy dostępności świadczeń opieki zdrowotnej, w tym do skrócenia czasu oczekiwania.
• Zmiany w organizacji nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej będą wyzwaniem dla dyrektorów szpitali znajdujących się w sieci, bowiem będą zmuszeni zmierzyć się nie tylko z niedoborem kadr medycznych, ale również z niższym niż dotychczas poziomem finansowana tych świadczeń

Wnioski kluczowe – ENERGETYKA

• Korzystne jest dokonywanie zakupów pakietowych energii głównie ze względu na większą możliwość negocjacji ceny przy takim zakupie.
• Należy dążyć do rozwoju lokalnych źródeł energii biogazowni. Funkcjonująca w Siemiatyczach biogazownia przy oczyszczalni ścieków zapewnia ciepło i energię dla tejże oczyszczalni.
• Należy budować elektrociepłownie, dzięki którym likwidowane będą kotłownie węglowe a przez to zostanie ograniczona emisja zanieczyszczeń do powietrza.
• W Polsce brak jest wyraźnej konkurencji pomiędzy firmami sprzedającymi energię w zakresie ceny i urozmaicenia możliwych do nabycia pakietów energii.
• Magazynowanie energii jest procesem drogim, w Polsce nierozwiniętym wymagającym dużych nakładów

Wnioski kluczowe – EDUKACJA

• Reforma szkolnictwa wyższego – kluczem do szeroko pojętej współpracy uczelni wyższych ze sferą biznesu.
• Uczelnie wyższe będą kształciły młodzież i prowadziły zajęcia w tematach i obszarach, w których dana uczelnia prowadzi badania naukowe.
• Podnoszenie kwalifikacji przez kontakt z biznesem jest pozytywnie postrzegane przez nauczycieli akademickich, którzy deklarują zarówno chęć jak i potrzebę korzystania z takiej formy dokształcania się.
• Zadaniem uczelni wyższych jest kształtowanie wśród studentów chęci rozwoju i pasji.
• Wartością dodaną współpracy między uczelniami wyższymi, a sferą biznesu jest możliwość obserwacji przyszłych kadr gospodarki oraz właściwe ich ukierunkowanie. Regionalni pracodawcy województwa podlaskiego przejawiają własną inicjatywę w poszerzaniu tego rodzaju kontaktów.

Wnioski kluczowe – BRANŻA ROLNO – SPOŻYWCZA

• Wysoka jakość, dobra marka, tradycja połączona z innowacyjnością, są to najważniejsze atuty naszych produktów spożywczych.
• Bogactwo kultury i przyrody naszego regionu przyczynia się do ciągłego rozwoju lokalnej, rodzinnej branży spożywczej.
• Rozwój większości gałęzi przemysłu wynika z rolnictwa i jest od niego uzależnione.
• Nasze atuty, to tradycyjne metody produkcji i bardzo wysoka jakość wyrobów.
• Nasz Region ma potencjał. Nie na wszystko mamy jednak wpływ. W pewnych przypadkach odległość jaka dzieli nas od Warszawy czy zachodnich aglomeracji jest atutem (czyste powietrze, bogactwo natury) z drugiej zaś strony podnosi koszty dystrybucji.
• Bardzo ważna jest współpraca pomiędzy firmami w danym Regionie (przykładem może być Polmos - kupuje zioła i owoce (np. pigwę) od naszych producentów).
• Embargo rosyjskie nie musi być tylko przeszkodą. Sytuacja ta spowodowała duże zmiany na rynkach, zakończyła wiele transakcji, jednak bardzo mocno zmotywowała Polski Rząd i polskich producentów do poszukiwania nowych rynków zbytu i realizacji nowych technologii.
• embargo na jabłka spowodowało konieczność wyhodowania nowych odmian o jabłkach jednobarwnych, na które jest popyt na rynku zachodnim.
• W branży mleczarskiej jesteśmy potentatem. Mamy 20% udziału w krajowym rynku jeśli chodzi o produkcję mleka. Cena mleka, zwłaszcza w mleczarniach województwa podlaskiego jest bardzo dobra. Jednak jest to rynek dość zmienny. W Polsce nadprodukcja mleka wynosi ok. 30%. Eksportujemy również na rynki wschodnie, jednak w związku z embargiem zatraciliśmy Polskie Marki.

Wnioski kluczowe – INNOWACJE

• Innowacyjność to konieczność, tylko tak można skutecznie konkurować. Jednak, aby prowadzić prace badawczo-rozwojowe, trzeba mieć kapitał. Większość firm w Polsce to firmy małe, o niskiej rentowności. One nie rozwiną B+R. Nie stać ich na takie inwestycje.
• Przedsiębiorcy są obciążani zbyt dużymi opłatami, np. ZUS-owskimi. Trzeba to zmienić. Potrzebna jest też reforma podatkowa, ale korzystna dla przedsiębiorców.
• Ważne jest wprowadzanie ulg dla przedsiębiorców prowadzących działalność badawczo-rozwojową, ale pod warunkiem, że w ślad za ulgami nie pójdą kontrole np. ze „skarbówki”, podważające zasadność ulg.
• Małym firmom trzeba pomóc. I dostarczyć im technologie, wytwarzane przez duże firmy. Warto więc, by nawiązywały współpracę, np. poprzez różne instytucje otoczenia biznesu.

Wnioski kluczowe – TURYSTYKA

• Turystyka może stać się istotnym elementem rozwoju gospodarki Województwa Podlaskiego.
• Znacząca rola turystyki transgranicznej w rozwoju regionu. Jako przykład podano Puszczę Białowieską, będącą jednym z najbardziej udanych produktów turystyki transgranicznej. Ruch bezwizowy z Białorusią oraz polsko -białoruska grupa robocza ds. rozwoju Kanału Augustowskiego mają na celu rozwinięcie turystyki transgranicznej i jak najlepszego wykorzystania potencjału.
• Potrzeba posiadania skoordynowanej oferty turystycznej i skonsolidowania działań.
• Jednym z głównych problemów turystyki Polski Wschodniej jest krótki sezon i często niesprzyjająca pogoda latem. Aby zachęcić turystów do przyjazdu również poza sezonem, potrzebne są innowacje w turystyce oraz stworzenie oferty unikalnej, ciekawej bez względu na warunki pogodowe.

(opr.mk)