Oświadczenie w związku z wydarzeniami dnia 16 kwietnia 2016 r. w Białymstoku
Stowarzyszenie na rzecz Kultury i Dialogu 9/12, niezależna organizacja pozarządowa, prowadząca konsekwentne działania z zakresu edukacji antydyskryminacyjnej oraz inne działania mające na celu promowanie poszanowania różnorodności oraz równości ludzi, wyraża stanowczy sprzeciw wobec aktów nawoływania do nienawiści oraz promowania ideologii nacjonalistycznej, do których doszło w związku z obchodami 82. rocznicy powstania Obozu Narodowo-Radykalnego (ONR) oraz manifestacją Młodzieży Wszechpolskiej (MW) przeciw spektaklowi „Biała siła, czarna pamięć”, w dniu 16 kwietnia 2016 r. w Białymstoku.
Podczas wydarzeń zorganizowanych przez ONR - mszy świętej w Katedrze Białostockiej, przemówień na schodach świątyni oraz marszu przez miasto - padały hasła ksenofobiczne, antysemickie, antyimigranckie, islamofobiczne. Wśród uczestników i uczestniczek zgromadzenia można było dostrzec neonazistowską symbolikę (przede wszystkim krzyże celtyckie). Na zaproszenie organizatorów, do naszego miasta przyjechali przedstawiciele włoskiej, neofaszystowskiej organizacji Nowa Siła (Forza Nuova). Zakończeniem obchodów miał być koncert zespołu Nordica w klubie Gwint. Zespołu, którego muzycy wywodzą się z innej formacji nawiązującej do neonazizmu – Agressiva 88.
Prezydent Miasta w wypowiedziach medialnych podkreślał, że manifestacja została zgłoszona i zarejestrowana legalnie. W jaki sposób legalna może być demonstracja nawołująca do nienawiści na tle narodowościowym i odwołująca się z aprobatą do ustrojów totalitarnych, czego zabrania Art. 13 Konstytucji RP oraz Art. 256 Kodeksu Karnego? Nie jest to pierwsze w naszym mieście wydarzenie tej organizacji o takim charakterze. Można się zatem było spodziewać tego ponownie. Ponadto wydanie pozwolenia na zorganizowanie obchodów w opisanym kształcie stoi w wyraźnej sprzeczności z założeniami miejskiego programu „Białystok dla tolerancji”.
Kuria Archidiecezjalna w Białymstoku przeprosiła za dopuszczenie do promowania ideologii nacjonalistycznej w swojej świątyni, usprawiedliwiając to „niedopatrzeniem” administracyjnym. Trudno w to niedopatrzenie uwierzyć, zakładając, że Kuria była świadoma faktu zaproszenia do kościoła księdza, który jest powszechnie znany z publicznych wypowiedzi ksenofobicznych i gloryfikujących polski nacjonalizm.
List skierowany do zagranicznych studentów i studentek Politechniki Białostockiej rekomendujący im ukrywanie się w budynku akademika praktycznie przez cały dzień 16 kwietnia jest jasnym sygnałem, że organizacje narodowo-radykalne stanową realne zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi. Wynajęcie klubu studenckiego Gwint na imprezę muzyczną wieńczącą wspomniane obchody budzi nasze oburzenie.
W trakcie manifestacji Młodzieży Wszechpolskiej pod Teatrem Dramatycznym odczytano listę nazwisk osób, których historie opowiada reportaż „Białystok. Biała siła, czarna pamięć”. Osoba czytająca wyraziła z pozycji autorytetu zaproszonego do udziału w publicznym wydarzeniu opinię, że są to ludzie, którym nie należy się szacunek. Na wspomnianej liście znajduje się osoba należąca do naszego Stowarzyszenia oraz inne, zasłużone dla białostockich społeczności osoby. Biorąc pod uwagę hasła wykrzykiwane podczas licznych demonstracji Młodzieży Wszechpolskiej: „Śmierć wrogom ojczyzny!” mamy podejrzenie, że odczytanie listy miało znamiona nawoływania do nienawiści wobec konkretnych osób, wskazanych z imienia i nazwiska.
Opisane powyżej działania ONR i MW zagrażają różnorodności kulturowej naszego miasta, nam (również już personalnie) jako członkom i członkiniom Stowarzyszenia 9/12, a także osobom różnego wyznania, narodowości, pochodzenia etnicznego, uczestniczącym w naszych wydarzeniach i projektach. Zagrażają również innym mieszkańcom, mieszkankom i gościom tego miasta – przybywającym tu w interesach, w celu studiowania, w celach turystycznych, mieszkającym w ośrodkach dla uchodźców i wszystkim tym, którzy chcą to miasto współtworzyć jako gościnne i otwarte. Organizacje nacjonalistyczne krok po kroku pozwalają sobie na coraz odważniejsze akty nienawiści, coraz głośniejsze manifestowanie wrogości. Przypominamy władzom lokalnym, państwowym, a także kościelnym, że do wspólnot i społeczności, którymi zarządzacie należą osoby różnorodne pod względem wyznania, koloru skóry, narodowości, etniczności, stopnia sprawności, orientacji seksulanej, itp. Waszą odpowiedzialnością jest dbanie o dobro i bezpieczeństwo wszystkich ludzi bez wyjątku. Apelujemy o wyzbycie się pobłażliwości dla często zakamuflowanych idei nacjonalistycznych i neofaszystowskich, o większe zainteresowanie tym, co dzieje się w Waszych placówkach i mieście oraz o faktyczne, a nie wyłącznie deklaratywne zaangażowanie w działania mające na celu ochronę praw człowieka oraz poszanowania różnorodności i równości ludzi. Wzywamy również środowisko białostockich organizacji społecznych do aktywnego wyrażania sprzeciwu wobec wszelkich działań zagrażających poszanowaniu podstawowych swobód obywatelskich i praw człowieka.
Zarząd Stowarzyszenia 9/12