Dodana: 23 październik 2020 14:55

Zmodyfikowana: 23 październik 2020 14:56

Zmarł Wiktor Szwed wybitny białoruski poeta Białostocczyzny

W wieku 95 lat zmarł jeden z najbardziej znanych poetów białoruskich w Polsce - Wiktor Szwed. Był autorem kilkudziesięciu zbiorów poezji oraz współautorem podręczników do nauki języka białoruskiego. Zajmował się również przekładami.

Starszy mężczyzna na scenie

Wiktor Szwed był laureatem Nagrody Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.

Urodził się na Białostocczyźnie we wsi Morze. Był absolwentem Akademii Nauk Politycznych w Warszawie, dziennikarstwa i filologii białoruskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Debiutował w 1957 roku na łamach „Niwy”. Pisał w języku białoruskim. Ważne miejsce w dorobku poety zajmowała twórczość dla dzieci. W wierszach autor nawiązywał do tematyki miejsc ojczystych, przodków, rodzinnej wsi, zwyczajów wiejskich dzieci. Jego poezja dziecięca nie stroni od dowcipu, jest aforystyczna, odznacza się lakonicznością wypowiedzi i zaskakującą puentą. Ukazywała się w „Zorce”,  dodatku dla dzieci  w „Niwie”. Kolejne pokolenia dzieci uczą się wierszy Szweda na pamięć, recytują i wzorują się na nich w swoich próbach poetyckich.

Wiersze Wiktora Szweda mają znaczenie poznawcze, dokumentalne i kronikarskie. Poświadczają różnorodne przejawy życia białoruskiego w Polsce. Twórczość poety –  refleksyjna, liryczna a często dowcipna, wyrosła z głębokiej świadomości własnych korzeni i źródeł,  spotyka się z dużym zainteresowaniem tak w środowisku białoruskim jak i polskim.

Od 1977 był członkiem Warszawskiego Oddziału Związku Literatów Polskich a od 1988 r. Oddziału Białostockiego ZLP oraz Białoruskiego Stowarzyszenia  Literackiego „Białowieża”. 

Poeta zajmował się tez przekładami. W jego tłumaczeniu na język polski ukazały się m.in. książki: I. Szubitydze „Opowieści poleskie” (1973), A.Twardowski „Wiersze” (1985), a na język białoruski  tom poezji A.Szewełło „Supraskiej duszy śpiewanie” (2003) oraz setki wierszy polskich poetów.

Wiktor Szwed został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, "'zasłużony Białostocczyźnie" i "zasłużony działacz kultury".  

W październiku 2017 roku Wiktor Szwed podczas uroczystej gali w Operze i Filharmonii Podlaskiej za całokształt dokonań twórczych otrzymał Nagrodę Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury za sezon 2016/2017.

W 2020 roku z okazji jubileuszu 95-lecia urodzin ukazało się wydanie drugiego tomu zbioru wspomnień Wiktora Szweda „ Z horada u Mora”, współfinansowane ze środków Województwa Podlaskiego.

 

Wspomnienie  

Umknęło za horyzont lato, 

Złotym listowiem płaczą drzewa, 

Uśmierca, chłód przybrzeżne kwiaty, 

Ucisza jesień ptaków śpiewy.

Już smutek wionie od jeziora 

I serce się napełnia żalem. 

Gościłem tutaj niby wczoraj, 

Łodzią spienione prułem fale.

Drzemią już łodzie nad głębiną, 

Pluskają fale w leśnym cieniu. 

Z kimże w lustrzaną dal popłynę? 

Chyba już tylko ze wspomnieniem.

 

Moja mała ojczyzna 

Podlasie moje, ojczysta kraino,

Tyś moje szczęście, mój serdeczny ból.

Zdeptałem boso wszystkie twe ścieżyny

Wijące się wśród malowniczych pól.

Tu się uczyłem cenić ciężką pracę,

Ojczysty język, drogi naród mój.

Toteż nie mogę nigdy ciebie stracić,

O twoje szczęście wciąż prowadzę bój.

Daleko jestem - wówczas tęsknię wielce,

A ujrzę - jam szczęśliwy znów.

Noszę cię zawsze w głębi swego serca,

Krynico moich marzeń, moich snów.

Tyś ukochana ma Białostocczyzno,

Kraino żubrów, moje Morze - wieś.

Byłaś i jesteś mą małą ojczyzną

Od swej kolebki aż po życia kres.

Wiktor Szwed „Wiersze wybrane”, Wybór i przekład z białoruskiego Jan Leończuk i autor, Białystok1997

 

źródło: Biuro Dziedzictwa Narodowego UMWP
oprac. Aneta Kursa
fot. archiwum UMWP

Logo serwisu Twitter Logo serwisu Facebook