Źródłem więzi społecznych jest komunikacja, możliwość przekazania myśli i wiedzy, nawiązania połączenia z członkami wspólnoty. Człowiek od najdawniejszych czasów doskonalił metody porozumiewania się na odległość za pomocą pisma, sygnałów, szyfrów, systemów łączności. Tworzył sytuacje, które sprzyjały wymianie słów: tradycyjne prace gospodarskie czy obchody świąteczne stanowiły okazje do opowiadania historii, wspominania osób i zdarzeń, sprawiając, że słuchacze budowali poczucie więzi nie tylko ze sobą nawzajem, ale też z przeszłością. Komunikacja to także szlaki handlowe, sposoby podróżowania, zabytki techniki, jak telegraf, telefon, kolej, a nawet balon.

"Dziedzictwo pozwala nam zaspokajać tęsknotę za poczuciem wspólnoty"

Poczucie przynależności do grupy i własnej tożsamości jest jedną z najistotniejszych potrzeb emocjonalnych człowieka. Istnieje wiele elementów, dzięki którym człowiek może identyfikować się z danym miejscem, krajem czy społecznością. Wspólne potrzeby, zainteresowania, problemy i sukcesy pozwalają nam czuć się częścią danej społeczności. Są to jednak okoliczności przemijające, zależne od stale zmieniających się czynników zewnętrznych. Bardziej solidny fundament stanowią nasza historia, kultura, opowieści przodków. Jednym słowem – dziedzictwo. Dziedzictwo pozwala nam zaspokajać tęsknotę za byciem częścią społeczności, za poczuciem wspólnoty skupionej wokół wspólnych wartości. Zarazem największą z tych wartości, stabilną i niezależną od niesprzyjających wiatrów, stanowi właśnie dziedzictwo, we wszelkich jego aspektach.

Dziedzictwo jednoczy naród 

Dziedzictwo jako źródło tożsamości jest podstawą budowania nie tylko silnych więzi społeczności lokalnych. Prowadzi także do tworzenia silnego państwa – naszej ojczyzny. Społeczeństwo, na co dzień podzielone w kwestiach politycznych i światopoglądowych, w kluczowych momentach jednoczy się wokół wspólnych wartości. Dlatego tak ważne jest pielęgnowanie tych uniwersalnych i wspólnych wszystkim Polakom wartości, których nośnikiem jest dziedzictwo kulturowe. Tak, aby poczucie jedności towarzyszyło nam na co dzień, a nie tylko w najważniejszych, najczęściej niestety tragicznych chwilach życia wspólnoty narodu polskiego.

Dziedzictwo łączy pokolenia, przeszłość z przyszłością; pozwala, by społeczeństwo integrowało się wokół lokalnych zabytków i dziedzictwa niematerialnego. To temat, który integralnie wpisuje się w przesłanie Konwencji Ramowej Rady Europy o wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, zwanej Konwencją z Faro, ratyfikowanej przez Polskę w 2021 r.

Informacje o historii EDD w Polsce znajdują się na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

źródło: Narodowy Instytut Dziedzictwa
oprac.: Aneta Kursa