Wydarzenia rozpoczęły się 5 września w Zbuczu (czytaj więcej: tutaj), a zakończenie zaplanowano 26 września w Ciechanowcu.

Natomiast wojewódzka inauguracja Europejskich Dni Dziedzictwa odbędzie się 12 września 2021 roku w malowniczym plenerze podlaskiej wsi w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej. Odbędą się tam dwa wydarzenia:  X edycja festynu pt. „Smaki Podlasia”, a także „Smaki wojskowej kuchni” !

Wszystkie wydarzenia w województwie podlaskim znajdują się na stronie edd.nid.pl; w serwisie Facebook;
Zachęcamy również do zapoznania się z najnowszą aplikacją mobilną EDD w sklepie Google Play.

Zapraszamy do uczestnictwa w bezpłatnych wydarzeniach, zorganizowanych przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa. Poniżej znajduje się szczegółowy program:

RATUSZ W BIAŁYMSTOKU, Rynek Kościuszki 10

Branicki od kuchni

19.09, godz. 17.00-18.30

Zapraszamy na wykład skupiony wokół postaci Jana Klemensa Branickiego i dworskiej kuchni, XVIII-wiecznych obyczajów i zwyczajów kulinarnych. Odkrywający szczegóły organizacji dworu oraz ciekawostki dnia codziennego hetmana.

Dwór Jana Klemensa Branickiego od zawsze wzbudzał ciekawość nie tylko wśród mieszkańców Białegostoku, ale także i przyjezdnych. Kojarzył się z bogactwem, przepychem, luksusem i prestiżem. Któż z nas nie chciałby choć na chwilę przenieść się do XVIII-wiecznego miasta, by usiąść przy stole z jednym z najpotężniejszych ludzi w ówczesnej Rzeczypospolitej i biesiadować z nim do białego rana. Obejrzeć spektakl kulinarny, w którym główną rolę odgrywały wykwintne i jakże różnorodne potrawy…

Serdecznie zapraszamy na wykład skupiony wokół dworskiej kuchni, obyczajów i zwyczajów kulinarnych. Odkrywający szczegóły organizacji dworu oraz ciekawostki dnia codziennego hetmana.

Wykład poprowadzi stypendystka Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania kultury i opieki nad zabytkami, autorka historyczno-kulinarnego programu „Branicki od kuchni” – Joanna Januszkiewicz.

Podczas spotkania zaprezentowane zostaną niepublikowane dotąd fragmenty filmów „Branicki od kuchni” oraz degustacja słodkości, które były nieodłącznym elementem tzw. słodyczy oświecenia.

Liczba uczestników w spotkaniu: 35 os.

MUZEUM HISTORYCZNE W BIAŁYMSTOKU, ul. Warszawska 37,

Herbatka z samowara, czyli o dawnych napojach

Zwiedzanie z przewodnikiem

11.09, godz. 11, 18.09, godz. 11

Jak dawniej smakowała kawa i jak ją podawano? Co jeszcze oznaczało określenie „herbata” oprócz aromatycznego napoju? Zapraszamy Państwa w historyczną podróż po smakach i zapachach napojów z dawnych lat. W czasie zwiedzania obejrzymy wspaniałe porcelanowe serwisy, samowary, butelki na napoje oraz piękne wnętrza kamienicy mieszczańskiej, w których te napoje serwowano. W czasie spotkania będzie również okazja, by spróbować buzy, pitej w międzywojennym Białymstoku w modnych kawiarniach, z dodatkiem słodkiej chałwy.

Czas trwania: ok. 40 min

Liczba uczestników: do 20 osób

Informacje i zapisy: tel. 517 484 349.

MUZEUM IKON W SUPRAŚLU, ul. Klasztorna 1,

Paschalne łakocie

18.09, godz. 14-16

Pascha stanowi niemal nieodłączny element świętowania Wielkanocy przez wyznawców prawosławia. Z roku na rok coraz częściej gości na naszych stołach, zdobywając podniebienia zwłaszcza miłośników słodkości.

Paschę wykonuje się z ze śmietany, jajek, cukru, bakali… Zawarte w deserze jajka symbolizują nowe życie, zwycięstwo nad śmiercią, które odniósł Chrystus. Sam termin „Pascha” oznacza też w prawosławiu Niedzielę Wielkanocną i został „zapożyczony” do nazwania potrawy.

Muzeum Ikon w Supraślu zaprasza podczas Europejskich Dni Dziedzictwa na Paschalne łakocie - prezentację połączoną z degustacją.

Obowiązują zapisy telefoniczne pod numer tel. 509 336 829.

Liczba uczestników w spotkaniu: 15 os.

MUZEUM W TYKOCINIE, ul. Kozia 2,

Smak nie jedno ma imię

11.09, godz. 12.30-14

Niezwykłą cechą kuchni pogranicza jest przenikanie się smaków. Tradycyjne, zdawałoby się potrawy jednej społeczności, trafiały z biegiem czasu pod dachy sąsiadów, zyskując nowe nazwy, ale także uwzględniając ograniczenia kulturowe i religijne.

Spotkanie kulinarne pod tytułem „Smak nie jedno ma imię” organizowane jest przez Muzeum w Tykocinie Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku wraz z Polskim Towarzystwem Truflowym. Istotą otwartych warsztatów i towarzyszących im gawęd będzie przybliżenie charakteru kuchni podlaskiej pod kątem jej uwarunkowań kulturowych. Na naszym stole pojawią się potrawy mączne, ziemniaczane i grzybowe, które od wieków stanowiły podstawę diety etnosów zamieszkujących na Podlasiu. Prelegenci przedstawią na czym polegały lokalne warianty potraw uwzględniające ograniczenia wynikające z praw religijnych każdej społeczności. Jeżeli zastanawiasz się czym różni się kugel od babki ziemniaczanej, a kreplechy od kołdunów, czy pierogów odwiedź nas w sobotę 11 września w Tykocinie!

Spotkanie ma charakter otwarty, nie obowiązują zapisy.

MUZEUM OBOJGA NARODÓW W BIELSKU PODLASKIM, Ratusz, Mickiewicza 45,

Kuchnia Obojga Narodów

19.09, godz. 13-16

„Kuchnia Obojga Narodów” to impreza plenerowa odbywająca się w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa przed Muzeum Obojga Narodów w Bielsku Podlaskim podczas „I Dni Tradycji Obojga Narodów”. Kuchnia dawnej Rzeczypospolitej to smaki wielu kultur i narodów wchodzących w skład dawnego państwa polskiego, o czym świadczą nazwy wielu ówczesnych potraw: chłodnik litewski, barszcz ukraiński czy befsztyk tatarski. Jakby nie patrzeć, to właśnie kuchnia stanowi część naszego dziedzictwa i tradycji. Również dzięki niej budujemy swoją narodową tożsamość. Smaki potraw wzorowanych na dawnej kuchni polskiej, litewskiej oraz wielu innych tworzących kulturę dawnej Rzeczypospolitej będą, obok grup rekonstrukcyjnych, bogatej oferty dla dzieci, jednym z motywów naszej imprezy.

Liczymy, że w niedzielę 19 września plac przed bielskim Ratuszem (siedziba Muzeum Obojga Narodów w Bielsku Podlaskim) przyciągnie rzesze miłośników tradycyjnych potraw przygotowanych przez lokalne koła gospodyń wiejskich.

Zasmakujmy razem w Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

***

Czas po odzyskaniu niepodległości był dla Polaków czasem budowania i wzmacniania wspólnoty narodowej przy jednoczesnym dzieleniu się bogactwem wielu nacji, religii i kultur rozwijających się wcześniej w trzech zaborach. Doskonałym przykładem tego bogactwa kulturowego są tradycje kulinarne, które odgrywały niebagatelną rolę w pielęgnowaniu obyczajów Polaków i tworzeniu wspólnoty rodzin i przyjaciół biesiadujących ze sobą. „Smaki Dziedzictwa” zachęcają do poznawania tradycyjnych produktów regionalnych, przepisów, które 100 lat temu królowały na polskich stołach oraz zabytków przetwórstwa spożywczego i dziedzictwa kulinarnego. Tegoroczna edycja EDD koncentruje się nie tylko na materialnych tradycjach rzemieślniczych (takich jak cukiernie, piekarnie, fabryki cukierków), ale również niematerialnych (staropolskich przepisach, tradycjach). 

Zwijamy precle, pleciemy chałki, lepimy pierogi i kulamy gumiklyjzy, bo jak mawia przysłowie przez żołądek do serca, a mamy nadzieje, niemal pewność, że my Polacy kochamy nie tylko jedzenia, ale również kulturę. Posiłek to nie tylko poszczególne produkt, ale także rodzinne spotkania przy wspólnym stole, gdzie słuchamy opowieści, bawimy się i świętujemy. Niech ta edycja przypomni nam o kulturze jedzenia, kuchni tradycyjnej, regionalnej która ukazuje naszą różnorodność, a równocześnie jednoczy. 

Niech będą to również opowieść dziadków, pradziadków, legendy domowe – co jadło się w czasie powstań, jak kuchnia poszczególnych zaborów różni się od siebie? Co było kiedyś przysmakiem, czym częstowano żołnierzy? Za jakim rarytasem tęskniono tuż po wojnie? Posłuchajmy co mają do powiedzenia nasi przodkowie! 

Poprzez temat kulinarny podchodzimy do dziedzictwa na nowy sposób, mniej oczywisty. Warto popularyzować i upowszechniać wiedzę o tradycjach kulinarnych, które są nierozerwalnym elementem naszej historii i kultury. Warto je odkryć! 

Nie zapomnijmy o znanym z okresu dwudziestolecia międzywojennego haśle reklamowym autorstwa Melchiora Wańkowicza CUKIER KRZEPI !, uznawanym za jedną z największych akcji reklamowych w dziejach naszego kraju. A nas niech krzepią „Smaki Dziedzictwa”!

Europejskie Dni Dziedzictwa to wspólna inicjatywa Rady Europy i Unii Europejskiej, mająca na celu promowanie zabytków. W projekcie uczestniczą wszystkie państwa członkowskie Rady Europy, w tym także Polska, która włączyła się do akcji w 1993 roku. Europejskie Dni Dziedzictwa to także największy w Europie projekt społeczno-edukacyjny, a także najważniejsze święto zabytków kultury Starego Kontynentu.

Koordynatorem Europejskich Dni Dziedzictwa w Polsce jest Narodowy Instytut Dziedzictwa. W województwie podlaskim koordynatorem EDD jest Biuro Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego.

źródło: Biuro Dziedzictwa Narodowego UMWP, Muzeum Podlaskie w Białymstoku
oprac.: Aneta Kursa , Paulina Dulewicz