ZPB działa od 1990 roku i jest stowarzyszeniem związanym z Europejską Unią Wspólnot Polonijnych. Reprezentuje on jednak nie Polonię – potomków naszych emigrantów, ale potomków tych Polaków, którzy nie opuścili swoich domów, gdy w 1945 roku przesuwały się granice. Organizacja koordynuje działania poszczególnych grup, które pragną zachować kontakt z kulturą polską, polskim językiem, a także katolicyzmem. Przy ZPB działa m.in. Związek Nauczycieli, którego celem jest dbanie o rozwój i przetrwanie szkół z polskim językiem nauczania.

To polskie stowarzyszenie stara się być organizacją niezależną od władz Białorusi, co zdecydowanie tym drugim nie odpowiada. W 2005 roku powołały one „swój” Związek Polaków na Białorusi, który podczas „zjazdu pojednawczego” formalnie został połączony z pierwszym. Przejął też wtedy cały majątek ZPB, z Domami Polskimi włącznie. Teraz budynki te są dzierżawione firmom i nie ma już tam miejsca działalność oświatową i kulturalną – bowiem „oficjalny” ZPB ma więcej wspólnego z Administracją Prezydenta, niż z Polakami.  Nieuznawany Związek Polaków na Białorusi nie chce się łączyć z reżimowym ZPB.

Relacja ze Zjazdu na belsat.eu http://belsat.eu/pl/news/dzis-odbywa-sie-ix-zjazd-zwiazku-polakow-na-bialorusi-relacja/