Jest to dynamicznie rozwijająca się gmina z nowoczesną infrastrukturą i ogromnym potencjałem inwestycyjnym. Bogactwo przyrody oraz ciekawe zabytki historyczne sprawiają, że jest niezwykle atrakcyjna turystycznie.

W liczbach

Michałowo sąsiaduje z gminami: Gródek, Narew, Narewka i Zabłudów. Od wschodu graniczy z Białorusią. Zajmuje powierzchnię 409,2 km². Gminę zamieszkuje 6 565 mieszkańców (dane z 2019 r.). W jej skład wchodzi 27 sołectw.

Skąd nazwa?

Pierwotnie na tym terenie znajdowały się dobra i majątek Niezbudka, czasami wymieniany jako Niezbudek. Nazwa Michałowo wywodzi się od Seweryna Michałowskiego, dziedzica ww. majątku i założyciela kolonii fabrycznej na prawym brzegu rzeki Supraśl w 1832 roku. W 1860 roku były tu już cztery fabryki sukna – największa Michałowskiego; poza tym Brauera, Konitza i Moritza. W fabrykach tych pracowało 650 pracowników.

Naturalne bogactwo

Najbardziej znanym obiektem przyrody jest rezerwat Gorbacz. Chroni jedno z ostatnich w tej części naszego kraju jezioro z okresu zlodowacenia środkowopolskiego. Ponadto znajduje się tu stanowisko niezwykle rzadko spotykanej rośliny – chamedafne północnej.

Ponad 160 gatunków ptaków mogą podziwiać pasjonaci przyrody nad rzekami Supraśl i Narew oraz zalewem Siemianówka. Blisko jedna trzecia z nich to gatunki zagrożone.

Dla tych, którzy uwielbiają leśne wyprawy, otworem stoi bogactwo Puszczy Knyszyńskiej (w granicach gminy znajduje się fragment Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej). Unikalną cechą tego terenu jest specyficzny ekotyp sosny zwyczajnej – zwanej sosną „supraską” lub „masztową”. Są to obecnie najpiękniejsze i najbardziej okazałe egzemplarze tego gatunku drzewa w kraju, a być może już nawet i w Europie.

Turystycznie

Miłośnicy spacerów mogą podziwiać bogactwo przyrody, przemierzając szlaki piesze. Pierwszy z nich (zielony), na trasie Narewka–Waliły Stacja, liczy sobie 67 kilometrów i łączy Puszczę Białowieską z Puszczą Knyszyńską. Drugi (żółty) ma długość 56 kilometrów i prowadzi skrajem tej drugiej.

Dodatkowo gmina oferuje szlak rowerowy o długości 75 km, który rozpoczyna się w Królowym Moście, prowadzi przez Topolany, Hieronimowo, Michałowo, rezerwat Gorbacz, Juszkowy Gród, Bondary i Rybaki, aż do Jałówki – miasteczka, którego historia sięga 1545 roku.

Wyjątkowo atrakcyjnie przedstawia się również Szlak Cerkwi Prawosławnych. Wspaniale oddaje on kresowy klimat gminy. Najstarsza ze znajdujących się na szlaku cerkwi, pw. Przemienienia Pańskiego, pochodzi najprawdopodobniej z końca XVII w. i znajduje się w Topolanach.

Historycznie

Gmina obfituje w ślady przeszłości. Do najważniejszych należą ruiny kościoła pw. Świętego Antoniego w Jałówce, pozostałości pałacu i parku krajobrazowego w Hieronimowie.

Jałówka to niewielka wieś położona w pobliżu granicy z Białorusią. Do dziś zachowała się tam XVII-wieczna organizacja przestrzenna – centralnie położony rynek, od którego odchodzi pięć ulic. W czasie powstania styczniowego Jałówka była miejscem zgrupowań powstańców – patriotów.

Ważnym elementem architektury był kościół pw. Świętego Antoniego. Świątynia ta została wybudowana w latach 1910 – 1915 w stylu neogotyckim. Niestety w końcowym etapie II wojny światowej została zburzona, ale zachowane do dziś ruiny dowodzą, że Jałówka była poważnym ośrodkiem miejskim i religijnym.

Obok kościoła jest stary cmentarz katolicki. Znajduje się na nim grób Bohatyrowiczów, najpewniej tych samych, których opisywała w „Nad Niemnem” Eliza Orzeszkowa.

Zwiedzając gminę Michałowo nie sposób nie odwiedzić Hieronimowa. W miejscowości tej znajdują się ruiny pałacu z przełomu XVIII i XIX wieku – siedziby kolejnych właścicieli niegdyś wzorcowego i dobrze prosperującego folwarku. Do dzisiaj zachowała się oficyna i park podworski.

Kulturalnie

Gmina słynie z cyklicznych imprez, które cieszą się niezwykłą popularnością w skali kraju. Bandarouskaja Hościounia i Prymacka Biesieda prezentują folklor białoruski. To głównie niezwykle barwne koncerty i występy zespołów ludowych z kraju i z zagranicy.

Wrześniowy Dzień Grzyba, jako impreza festynowo-biesiadna, promuje tradycyjną sztukę kulinarną (regionalne jadło, swojskie wędliny, sery, ogórki, przetwory), produkty rękodzieła ludowego oraz wyroby z grzybów w każdej postaci (mrożone, suszone, świeże). Jest jedną z najpopularniejszych tego imprez w Podlaskiem.

Przez cały rok można też odwiedzać Pracownię Filmu Dźwięku i Fotografii Niezbudka w Michałowie. To jedyna w swoim rodzaju galeria, która w swoich zbiorach ma ponad 30 tys. archiwalnych zdjęć, pocztówek i około 5 tys. grafik, obrazujących życie mieszkańców przedwojennej Polski, a zwłaszcza jej wschodnich regionów.

Będąc w gminie Michałowo, warto także zajrzeć do Centrum Produktu Lokalnego w Sokolu. To ośrodek artystyczny zajmujący się promocją twórczości ludowej.

źródło: Oficjalny Serwis Gminy Michałowo
oprac.: Anna Augustynowicz
fot.: Kamil Timoszuk