27 maja - Dzień Samorządu Terytorialnego
27 maja obchodzony jest Dzień Samorządu Terytorialnego. Upamiętnia on pierwsze, w pełni demokratyczne wybory samorządowe w Polsce, które odbyły się 27 maja 1990 roku. Były to pierwsze wolne wybory w naszym kraju od lat trzydziestych XX wieku.
Wybory z 27 maja 1990 roku przeprowadzono na mocy Ustawy o Samorządzie gminnym uchwalonej przez Sejm RP 8 marca 1990 roku. Dzięki temu społeczności lokalne mogły zarządzać częścią spraw publicznych, a gminy uzyskały własne źródła dochodów i możliwość decydowania o swoich wydatkach.
Trójstopniowa samorządowa struktura
Kolejny, ważny etap reformy administracyjnej nastąpił w styczniu 1999 r. Polegał na wprowadzeniu dwóch dodatkowych szczebli samorządu – powiatów i samorządowych województw. Oznaczało to przesunięcie kompetencji wykonywania zadań publicznych ze szczebla rządowego na szczebel samorządowy.
Od 1 stycznia 1999 r. obowiązuje w Rzeczpospolitej Polskiej następująca, trójstopniowa struktura samorządu terytorialnego, składająca się z:
• samorządu gminnego,
• samorządu powiatowego,
• samorządu województwa.
16 województw, 314 powiatów i 2 477 gmin
Obecnie samorządy zajmują bardzo ważną rolę w ustroju i systemie administracyjnym naszego kraju, organizując politykę rozwoju regionalnego oraz odpowiadając na potrzeby społeczności lokalnych, a także reprezentując je w Sejmie oraz Senacie. Zasada samorządności należy do naczelnych zasad ustrojowych państwa polskiego. Artykuł 163 Konstytucji RP stanowi, iż: „Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych.”
Według stanu na dzień 1 stycznia 2021 r., Polska dzieli się na 16 województw, 314 powiatów i 2 477 gmin.
oprac.: Jerzy Górko
red.: Anna Augustynowicz