Wymiana handlowa z zagranicą jest istotnym czynnikiem pobudzającym potencjał społeczno-ekonomiczny, który posiada również bezpośredni wpływ na poziom rozwoju gospodarczego. Przedmiotem przeprowadzonej analizy był eksport i import towarów. Przez wzgląd na położenie geograficzne oraz kontakty handlowe ze wschodem dokonano szczegółowych analiz w odniesieniu do Białorusi, Rosji oraz Ukrainy. Analiza została rozszerzona o dane z zakresu ruchu granicznego, handlu przygranicznego oraz „importu” pracy ze wschodu.

Przeprowadzone analizy pozwalają na wskazanie tendencji w handlu zagranicznym województwa podlaskiego oraz kluczowych aspektów, które prowadzą do intensyfikacji oraz dywersyfikacji wymiany handlowej regionu na arenie światowej; podkreślają również znaczenie kontraktów handlowych ze wschodnimi sąsiadami, które opierają się nie tylko na wymianie towarowej, ale również m.in. na „imporcie usług pracy”, zakupach dokonywanych przez cudzoziemców przekraczających zewnętrzną granicę kraju oraz imporcie surowców energetycznych i mineralnych, niezbędnych do funkcjonowania gospodarki.