Bank Gospodarstwa Krajowego jest jedynym w kraju bankiem państwowym. Powstał w okresie reformy monetarnej w 1924 roku z inicjatywy Władysława Grabskiego, jej autora, premiera i ministra skarbu. W okresie międzywojennym był drugim co do wielkości bankiem, który odegrał znaczącą rolę w rozwoju gospodarczym Polski finansując największe państwowe przedsięwzięcia, między innymi budowę miasta i portu Gdynia. Po wojnie działalność BGK została zawieszona, a jej wznowienie nastąpiło w 1989 roku.

Dziś BGK specjalizuje się w obsłudze sektora finansów publicznych. Zarządza środkami kilku funduszy celowych oraz wieloma programami rządowymi. Uczestniczy w finansowaniu i wspieraniu rozwoju mieszkalnictwa, drobnej przedsiębiorczości, rynku oszczędności energii. Odgrywa istotną rolę w ułatwianiu absorpcji środków pochodzących z Unii Europejskiej, przede wszystkim z myślą o jednostkach samorządu terytorialnego. Jego misją jest wspieranie rozwoju gospodarki i przedsiębiorczości. Oprócz realizacji zadań rządowych prowadzi również działalność komercyjną na rynku korporacyjnym i detalicznym.

Najstarszym i największym programem obsługiwanym przez Bank jest Krajowy Fundusz Mieszkaniowy, innym rodzajem wsparcia dla budownictwa mieszkaniowego jest Fundusz Termomodernizacji, z którego przyznawane są premie, głównie na ocieplanie budynków. Ponadto od 2004 roku realizowany jest program wsparcia finansowego gmin z Funduszu Dopłat w zakresie tworzenia lokali socjalnych, noclegowni i domów dla bezdomnych.

Drugą tradycyjna działalnością Banku jest zarządzanie od 1996 r. Krajowym Funduszem Poręczeń Kredytowych. BGK odgrywa istotną rolę w ułatwianiu absorpcji środków pochodzących z Unii Europejskiej, przede wszystkim z myślą o samorządach. Dysponuje całym pakietem produktów, złożonym z preferencyjnych kredytów na sfinansowanie projektów inwestycji komunalnych, z Funduszu Poręczeń Unijnych, z pożyczek na prefinansowanie w ramach programów korzystających  z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Samorządom oferuje również inne produkty np. emisję obligacji komunalnych.

Obok tradycyjnych stref działalności wspiera również nowoczesne przedsięwzięcia, czemu służy Krajowy Fundusz Kapitałowy, powołany przez BGK w formie spółki. Innym instrumentem wspierania postępu technologicznego jest Fundusz Technologiczny z którego udzielane są kredyty finansujące przedsięwzięcia innowacyjne będące częściowo umarzane po skutecznym ich wykorzystaniu.

Jednym ze strategicznych kierunków działalności BGK jest pełnienie roli agenta Ministra Finansów w operacjach przeprowadzanych na rynkach finansowych. Prowadzi on również obsługę Krajowego Funduszu Drogowego, wspierającego budowę dróg i autostrad oraz Funduszu Kolejowego i Funduszu Żeglugi Śródlądowej.

Poniżej prezentujemy tylko wybrane produkty Banku Gospodarstwa Krajowego. Pełną ich listę można znaleźć na stronie internetowej www.bgk.com.pl

Czym są zabezpieczenia ze środków Funduszu Poręczeń Unijnych?
Celem działania Fundusz Poręczeń Unijnych (FPU) obsługiwanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego jest wspieranie polskich przedsiębiorców, samorządów i ich związków realizujących w Polsce projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej.  Z FPU udzielane są poręczenia i gwarancje spłaty kredytów, regwarancje oraz gwarancje realizacji przedsięwzięcia  i gwarancje dobrego wykonania kontraktu jako zabezpieczenie finansowania lub realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Unii Europejskiej.

Poręczenie/ gwarancja spłaty kredytu udzielane są:
- kredytobiorcom realizującym przedsięwzięcia –beneficjentom unijnej pomocy
- kredytobiorcom uczestniczącym w realizacji przedsięwzięcia – wykonawcom kontraktów

Warunki udzielenia poręczenia/gwarancji:
- do 5 mln euro i do 80 proc. wartości przedsięwzięcia
- do 500 tys. euro (do 5 mln euro dla Jednostek Samorządu Terytorialnego) w portfelu kredytowym
- oplata prowizyjna od 0,5 proc. do 1,5 proc. w zależności od okresu i kwoty objętej poręczeniem
- opłata  za gwarancję jest o 0, 5 proc. wyższa niż dla poręczenia

Gwarancja realizacji przedsięwzięcia-wystawiana jest na rzecz instytucji podejmującej decyzję o współfinansowaniu przedsięwzięcia ze środków Unii Europejskiej i stanowi zabezpieczenie należytego wykonania przedsięwzięcia. Udzielana jest do kwoty 5 mln euro i 80 proc. wartości przedsięwzięcia, a opłata prowizyjna wynosi 0,6 proc. kwoty gwarancji za każdy rozpoczęty kwartał jej obowiązywania.

Gwarancja dobrego wykonania kontraktu-  wystawiana jest na rzecz beneficjenta środków unijnych realizującego przedsięwzięcie objęte współfinansowaniem ze środków UE. Gwarancję przedstawia wykonawca przedsięwzięcia, realizujący kontrakt, który uczestnicy w projekcie współfinansowanym z Unii Europejskiej.  Udzielana jest do kwoty 500 tys. euro i do 80 proc. wartości kontraktu. Oplata prowizyjna to 1 proc. gwarancji za każdy rozpoczęty rok jej  obowiązywania.

Poręczenia, gwarancje i regwarancje udzielane są poprzez sieć ponad 4 tys. placówek banków współpracujących na terenie całej Polski.

Co to są kredyty udzielane ze środków FRIK?

Celem Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych (FRIK) jest pomoc państwa dla gmin i ich związków w formie kredytów preferencyjnych udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) na finansowanie kosztów dokumentacji przedsięwzięć inwestycyjnych kwalifikujących się do współfinansowania ze środków Unii Europejskiej (UE). 

Kredyt jest udzielany na opracowanie dokumentacji projektowej, takiej jak:
 studium wykonalności inwestycji,
 analiza kosztów i korzyści,
 pozostała dokumentacja projektowa,
 ekspertyzy i studia niezbędne do realizacji inwestycji.

Zalety kredytu udzielanego ze środków z FRIK:

• brak konieczności przeprowadzania przetargu,
• kwota kredytu do 500.000 zł,
• okres kredytowania do 3 lat - liczony od daty pierwszego uruchomienia kredytu do dnia ostatecznej spłaty kredytu,
• preferencyjne oprocentowanie - 0,5 stopy redyskonta weksli Narodowego Banku Polskiego, która obecnie wynosi 6,00% p.a., co w praktyce oznacza 3% oprocentowanie kredytu w ramach FRIK,
• kredytobiorca może skorzystać maksymalnie z 18-miesięcznego okresu karencji w spłacie kapitału,
• wymaganym zabezpieczeniem jest weksel in blanco względnie inne zabezpieczenie zaproponowane przez inwestora i zaakceptowane przez Bank.
 
Wnioski o kredyt przyjmują oddziały BGK. Procedury zostały ograniczone do minimum.

Nieuzyskanie dofinansowania z UE nie pociąga za sobą żadnych sankcji dla kredytobiorcy.

Kredyt zostaje uruchomiony na podstawie przedłożonych faktur oraz po udokumentowaniu przez kredytobiorcę sfinansowania co najmniej 20% kosztów netto dokumentacji projektowej.

Co to są kredyty ze środków EBI?

Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) udziela kredytów inwestycyjnych ze środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) na finansowanie przedsięwzięć jednostek samorządu terytorialnego (jst) - gmin, związków gmin, powiatów i województw, które uzyskały dotację z Unii Europejskiej (UE), jak i projektów niezwiązanych z funduszami unijnymi, ale ujętych w strategii rozwoju regionu.

Charakterystyka kredytu ze środków EBI

 kredyt udzielany jest przez oddziały BGK na finansowanie inwestycji komunalnych w zakresie ochrony środowiska, infrastruktury, edukacji, ochrony zdrowia oraz rozwoju gospodarki opartej na wiedzy,
 kredyt udzielany jest w PLN,
 minimalna wartość projektu 40 tys. EUR; maksymalna wartość projektu 25 mln EUR,
 kredyt jest udzielany maksymalnie do 50% kosztów brutto projektu, w przypadku projektów, które uzyskają dofinansowanie z UE, suma uzyskanej dotacji i kredytu ze środków EBI nie może przekroczyć 90% kosztów brutto projektu,
 maksymalna kwota kredytu - 12,5 mln EUR,
 okres kredytowania 4-15 lat z możliwością 5-letniej karencji w spłacie kapitału,
 oprocentowanie kredytu zmienne obejmujące stawkę bazową, ustalaną przez EBI co 3 miesiące, oraz stałą marżę BGK.

Dodatkowo gminy i powiaty województw: zachodniopomorskiego, lubuskiego i dolnośląskiego mają możliwość skorzystania z grantu Komisji Europejskiej w ramach Instrumentu Infrastruktury Komunalnej (Municipal Infrastructure Facility) tzw. grant MIF na następujących warunkach:
• minimalny koszt inwestycji 40 tys. EUR; maksymalny koszt inwestycji 5 mln EUR,
• realizacja projektu z zakresu infrastruktury, środowiska, transportu, zdrowia lub edukacji,
• uzyskanie kredytu ze środków EBI w maksymalnej wysokości do 2,5 mln EUR, z co najmniej 4-letnim okresem kredytowania,
• kredytobiorcy mogą otrzymać grant MIF w wysokości do 10% kwoty udzielonego kredytu ze środków EBI,
• realizacja grantu polega na obniżeniu kwoty kredytu przypadającego do spłaty o kwotę przyznanego grantu. 

Co to jest premia termomodernizacyjna?

   Premia termomodernizacyjna jest formą pomocy państwa dla inwestora realizującego przedsięwzięcie termomodernizacyjne. Jest ona wypłacana przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) w wysokości 25% kwoty kredytu wykorzystanego na realizację takiego przedsięwzięcia. Oznacza to, że realizując przedsięwzięcie termomodernizacyjne inwestor spłaca tylko 75% kwoty wykorzystanego kredytu. 
   Premia termomodernizacyjna przysługuje wyłącznie inwestorom korzystającym z kredytu udzielonego przez współpracujące z BGK banki kredytujące (obecnie jest ich 15). Nie mogą z niej korzystać inwestorzy realizujący przedsięwzięcie termomodernizacyjne z własnych środków.

Procedura postępowania przy ubieganiu się o premię termomodernizacyjną

• Wykonanie audytu energetycznego,

• Zawarcie umowy kredytowej z bankiem kredytującym - warunkiem uruchomienia kredytu na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego jest przyznanie premii termomodernizacyjnej przez BGK,

• Weryfikacja audytu energetycznego i przyznanie premii termomodernizacyjnej przez BGK,

• Wykonanie projektu budowlanego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego zgodnego z audytem energetycznym,

• Realizacja inwestycji termomodernizacyjnej finansowanej ww. kredytem zgodnie z pozytywnie zweryfikowanym audytem energetycznym,

• Uruchomienie kredytu przez bank kredytujący,

• Pomniejszenie kredytu o premię termomodernizacyjną i spłata przez inwestora pozostałej części kredytu.

Efektem jest oszczędność energii i niższe koszty użytkowania budynku.