Ściana tradycją utkana – powstał mural PMKL
Wzór z tkaniny dwuosnowowej „Cztery pory roku” Felicji Puzanowskiej z Marchelówki w gm. Janów jest tematem nowego białostockiego muralu. Zdobi on ścianę wieżowca przy ul. M. Skłodowskiej 13 promując w ten sposób dziedzictwo kulturowe regionu. Inicjatorem projektu jest Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej (PMKL).
Malowidło ma 6 metrów szerokości i 27 metrów długości, a do jego wykonania zużyto 30 puszek farby. Kształtem przypomina wieżę ze spadzistym daszkiem, który tworzy logo Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej. Pozostałą część kompozycji wypełniają wzory z tkaniny dwuosnowowej Felicji Puzanowskiej z 1986 r. przedstawiające przyrodę i mieszkańców podlaskiej wsi. Są to wytkane misternie postacie ludzi pracujących w polu, państwa młodych, dzieci z palmami wielkanocnymi, wóz zaprzężony w konia, maszyny rolnicze, drzewa.
Autorka tkaniny była jedną z najbardziej utalentowanych janowskich tkaczek. Przeżyła ponad 90 lat i przez większość życia zajmowała się tkactwem. Jak wspomina Tadeusz Puzanowski, syn tkaczki, wkonała dziesiątki dywanów dwuosnowowych, nie tylko dla sąsiadów, ale też klientów Cepelii z całej Polski. Wiele z nich znajduje się obecnie w zbiorach muzealnych.
- Nauczyła tkania wiele swoich koleżanek, sąsiadek. Tylko w rodzinie fach nie przeszedł – opowiadał.
Autorem projektu jest Grzegorz Radziewicz. Wykonał go wspólnie z artystą o pseudonimie M. Ceirowski.
- Cieszy mnie, że murali jest w Białymstoku coraz więcej i, że są w nich wykorzystywane elementy podlaskiego folkloru - zaznaczył Radziewicz. - Dzięki temu miasto jest piękniejsze, a także rozpowszechniana jest kultura lokalna.
Powstanie muralu zainicjowało PMKL, jednostka kultury podległa Samorządowi Województwa Podlaskiego. Muzeum ma w swoich zbiorach największą w Polsce, liczącą prawie siedemset sztuk, kolekcję tkanin dwuosnowowych.
- Tkaczek tworzących tkaninę dwuosnowową pozostało w województwie podlaskim zaledwie kilkanaście – mówiła Beata Matyskiel, zastępca dyrektora PMKL. - Staramy się wspierać je poprzez pośredniczenie w realizacji różnych projektów, ale takie promowanie jak ten mural też jest ważne.
Podkreśliła, że elementy kultury ludowej, w tym podlaskiej, są współcześnie chętnie wykorzystywane w zdobnictwie. Można je odnaleźć na torebkach, kosmetyczkach i innych przedmiotach użytkowych.
tekst: PMKL, Małgorzata Sawicka
fot. Paulina Dulewicz