„Gwiazdka w skansenie” 2020 to trzyczęściowa opowieść o świętach Bożego Narodzenia. Pierwszy z tematów będzie dotyczył tradycyjnych ozdób, którymi dawniej dekorowano wnętrza wiejskich chałup. Uczestniczy obejrzą film, pokazujący wnętrze tak właśnie przystrojonej chałupy z Tymianek-Buci, stojącej na terenie Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej.

Czy choinka zawsze była symbolem świąt?

Zanim zwyczaj ustawiania w domach choinki dotarł z Niemiec do Polski, tę samą funkcję pełniła podłaźniczka - gałąź wiecznie zielonego drzewka: sosny, jodły lub świerku. Była symbolem życia. Ludzie zdobili ją jabłkami, orzechami, słomianymi gwiazdkami i krążkami opłatków, na które mówili światy. Wisząca nad stołem, miała zapewnić domownikom zdrowie, zgodę i dostatek.

Kolejną świąteczną ozdobą wykorzystywaną dawniej - zarówno na Wielkanoc, jak i na Boże Narodzenie - były pająki. Podobnie jak podłaźniczka wisiały pod powałą, czyli drewnianym sufitem, tak lekkie, że nawet najmniejszy powiew wprawiał je w ruch. Wykonane najczęściej ze słomy żytniej i kolorowego papieru, przybierały różne kształty, od prostych, jak kilka połączonych ze sobą graniastosłupów, po rozbiegające się promieniście łańcuchy, zajmujące czasem cały sufit.

Tradycyjny, podlaski stół bożonarodzeniowy

Podczas tegorocznej Gwiazdki pracownicy PMKL pokażą, jak wykonać podłaźniczkę i jak samodzielnie zrobić pająka. Pokażą także (i to będzie kolejny temat świątecznej opowieści), jak samodzielnie przygotować tradycyjne wigilijne potrawy: kutię, kompot z suszu czy kisiel owsiany.

Dawniej mieszkańcy podlaskiej wsi starali się przygotować nieparzystą liczbę potraw, od siedmiu do jedenastu. Wśród nich nie mogło zabraknąć wspomnianej wcześniej kutii, czyli pęczaku z dodatkiem maku i miodu oraz kisielu z mąki owsianej zalanej gorącą wodą. Oprócz tego, na wigilijnym stole można było znaleźć między innymi gotowaną kapustę z grzybami, gotowane ziemniaki, suszone gruszki czy różne dania ze śledzi.

„Za światłem gwiazdy podążajmy”

Niewątpliwą atrakcją tegorocznej Gwiazdki w skansenie będzie widowisko kolędnicze „Za światłem gwiazdy podążajmy”. Przygotowuje je znany białostocki lalkarz, reżyser i muzyk Mateusz Tymura, z którym Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej współpracowało również w ubiegłym roku. Wówczas jego autorski spektakl „Herody” obejrzało w skansenie grubo ponad tysiąc osób. W tym roku nie może być gorzej!

Wszelkie informacje o zapisach można znaleźć w Dziale Edukacji Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej – e-mail: edukacja@pmkl.pl, nr tel.: 509 336 816 lub 85 743 60 82 (wew. 24).

źródło: PMKL
oprac. Anna Augustynowicz
fot. archiwum