Miasto Bielsk Podlaski
Burmistrz Miasta Bielsk Podlaski -Jarosław Borowski
Urząd Miasta Bielsk Podlaski
ul. Kopernika 1, 17-100 Bielsk Podlaski
tel. 85 731 81 88, fax: 85 731 81 50
e-mail. um@bielsk-podlaski.pl
link do strony internetowej miasta
Bielsk Podlaski to miasto położone w północno-wschodniej części polski, na Równinie Bielskiej, w pobliżu Puszczy Białowieskiej, nad rzeką Białą. Jest siedzibą powiatu bielskiego oraz gminy miejskiej i gminy wiejskiej. Zajmuje powierzchnię 27,01 kilometrów kwadratowych i liczy ponad 25 tysięcy mieszkańców.
Bielsk Podlaski należy do najstarszych miast historycznego Podlasia. Badania archeologiczne świadczą o tym, że osada istniała tu już w X wieku, a znaczący gród obronny został wymieniony w Latopisie halicko-wołyńskim przy opisie wydarzeń z 1252 roku. W 1430 roku wielki książę litewski Witold nadał Bielskowi przywilej na wójtostwo, zaś w 1495 roku Aleksander Jagiellończyk, późniejszy król Polski – miejskie prawo magdeburskie.
W XVI wieku nastąpił szybki rozwój Bielska, który stał się największym i najbogatszym miastem regionu. W tym okresie odbywały się w nim zjazdy możnowładztwa, a miasto odwiedzali królowie. 1 lipca 1564 roku, podczas obrad Wielkiego Walnego Sejmu Bielskiego, podpisano „przywilej bielski” będący wstępem do II Statutu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Znaczący wkład w rozwój Bielska miała jego ówczesna właścicielka królowa Bona, a w XVIII wieku starościna bielska Izabela Branicka, dzięki której miasto wzbogaciło się między innymi o istniejące do dziś budynki ratusza i bazyliki.
Bogate dzieje miasta położonego na pograniczu Mazowsza i Rusi spowodowały, że to właśnie tu kultura wschodu spotyka się z kulturą zachodu, a do dzisiaj Bielsk zamieszkują Polacy, Białorusini i Ukraińcy. Obok siebie współistnieją dwa wielkie wyznania chrześcijańskie: prawosławie i katolicyzm, a bielszczanie zachowują pamięć o swoich żydowskich sąsiadach, którzy do czasu II wojny światowej i dokonanego przez hitlerowskie Niemcy holokaustu, stanowili znaczącą część mieszkańców miasta.
Bielsk Podlaski jest miastem pełnym zabytków sakralnych: drewniane cerkwie sąsiadują z murowanymi kościołami. Funkcjonuje tu taż unikalne i jedyne w Polsce Policealne Studium Ikonograficzne – wyjątkowa szkoła, w której nauczane jest pisanie ikon.
Bielsk jest też regionalnym centrum komunikacyjnym. To tędy prowadzi międzynarodowy szlak Via Carpatia, łączący kraje nadbałtyckie z południem Europy, a powstająca droga ekspresowa S19 krzyżuje się z atrakcyjnym szlakiem turystycznym z Warszawy do pobliskiej Białowieży. Mieszkańcy i goście miasta mogą korzystać z nowoczesnego dworca oddanego do użytku w 2020 roku, leżącego przy dwóch liniach kolejowych wyremontowanych i odbudowanych przy udziale środków unijnych. Także w roku 2020 zakończono realizowaną w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Bielsk Podlaski dużą inwestycję w postaci nowoczesnego Bielskiego Domu Kultury, będącego lokalnym matecznikiem twórczości artystycznej.
Miasto znane jest z prężnie działającego sektora gospodarczego. Wiele bielskich przedsiębiorstw, wśród których wiodącą rolę pełnią firmy rodzinne, rozwija się bardzo dynamicznie, budując silną pozycję na Podlasiu i w całym kraju, a także na rynkach europejskich. Są to głównie fabryki budowy domów z drewna w technologii modułowej i panelowej, przedsiębiorstwa budowy dróg i mostów, zakłady przetwórstwa spożywczego i sieci handlowe. Jednocześnie miasto cały czas otwarte jest na nowych inwestorów zewnętrznych, którym oferuje atrakcyjne warunki rozwoju biznesu. Powstają nowe osiedla domów jednorodzinnych oraz zabudowy wielorodzinnej. Prowadzone są też liczne inwestycje w infrastrukturę miejską, poprawiające warunki życia mieszkańców.
Miejsca warte odwiedzenia:
- Góra Zamkowa, zwana „Łysą Górką” – grodzisko średniowieczne w Parku Aleksandra Jagiellończyka Króla Polski.
- Późnobarokowy ratusz miejski (1776-80, architekt Jan Sękowski), otoczony zabytkowym rynkiem nowomiejskim z XV wieku. We wnętrzu ratusza siedzibę ma Muzeum w Bielsku Podlaskim, specjalizujące się w zbiorach ręcznika ludowego (ulica Mickiewicza 45)
- Neoklasycystyczny Kościół Narodzenia NMP i świętego Mikołaja, Bazylika Mniejsza (1784, architekt Szymon Bogumił Zug) z relikwiami błogosławionego księdza Antoniego Beszty-Borowskiego (ulica Kościelna 5).
- Kościół Matki Bożej z Góry Karmel i zespół poklasztorny karmelitów (1783-84) (ulica Żwirki i Wigury 2 i 4).
- Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy z cudowną Bielską Ikoną Matki Bożej (ulica Jagiellońska 6).
- Cerkiew świętego Archanioła Michała, Stary Sobór oraz dom parafialny z baptysterium z freskami profesora Jerzego Nowosielskiego (ulica Mickiewicza 36B).
- Cerkiew katedralna Zmartwychwstania Pańskiego (ulica Traugutta 3).
- Cerkiew Świętej Trójcy na cmentarzu prawosławnym oraz kaplica cmentarna świętego Wincentego a Paulo (1859-60) na cmentarzu katolickim (ulica Wojska Polskiego 23 i 25).
- Dworek Smulskich – drewniana posiadłość w dzielnicy Hołowiesk, wybudowana w XIX wieku na terenie wcześniejszego dworu starościańskiego (ulica Hołowieska 7).
- Zrekonstruowany budynek „Karczmy Słusznej” z końca XVIII wieku (ulica Plac Ratuszowy 1).
- Drewniane budownictwo z XIX wieku z ozdobami snycerskimi (ulice: 3 Maja, Dubicze, Jagiellońska, Kościuszki, Plac Ratuszowy, Poniatowskiego).
- Nowoczesne budownictwo sakralne: cerkiew Opieki Matki Bożej (ulica Reymonta 6), cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny (ulica Mickiewicza 179), kościół Kościoła Chrystusowego (ulica Prusa 2A), Diecezjalne Sanktuarium Miłosierdzia Bożego (ulica Beszty-Borowskiego 2), zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów (ulica Dubicze 29).
- Policealne Studiom Ikonograficzne (ulica Żwirki i Wigury 26).
- Plan zdjęciowy do „Znachora” (1981) w reżyserii Jerzego Hoffmana, z udziałem między innymi: Jerzego Bińczyckiego, Anny Dymnej, Tomasza Stockingera i Artura Barcisia oraz wystawa zdjęć z planu filmowego w drewnianym budynku, który w filmie był sklepem z pasmanterią (ulica Plac Ratuszowy 7).
- Mauzoleum „Ofiarom Barbarzyństwa” poświęcone mieszkańcom Bielska Podlaskiego zamordowanym przez Niemców podczas II wojny światowej 15 lipca 1943 roku (cmentarz katolicki przy ulicy Wojska Polskiego).
- Cmentarz żydowski z lat 1807-1941 z pomnikiem pamięci Żydów bielskich (ulica Brańska); cmentarz wojenny (ulica Wojska Polskiego), cmentarz żołnierzy z czasów I wojny światowej (ulica Białowieska), cmentarz żołnierzy niemieckich i rosyjskich poległych w czasie I wojny światowej w Studziwodach (ulica Wiejska).
- Muzea: Muzeum w Bielsku Podlaskim Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku (ratusz, ulica Mickiewicza 45), Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach wraz ze skansenem (ulica Sosnowa 56), Muzeum Martyrologii (ulica Hołowieska 18).
źródło/fot.: Urząd Miasta Bielsk Podlaski
oprac. Władysław Tokarski