Dodana: 15 styczeń 2019 09:28

Zmodyfikowana: 15 styczeń 2019 09:28

Hiszpańskie inspiracje Gershwina i Ravela w piątek w OiFP

W piątek, 18 stycznia Opera i Filharmonia Podlaska zaprasza na koncert symfoniczny z muzyką dwóch wielkich postaci międzywojnia: George’a Gershwina i Maurice’a Ravela, który przeniesie nas w gorące, ekspresyjne klimaty. Uwerturę kubańską i Koncert fortepianowy F-dur „króla jazzu” oraz Rapsodię hiszpańską i Bolero Ravela wykona Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej pod batutą Tomasza Tokarczyka, przy fortepianie jeden z najbardziej wszechstronnych pianistów polskich – Paweł Kowalski.

Ilustracja do artykułu ikona.jpg

Na twórczość George’a Gershwina wpływ wywarła muzyka afroamerykańska, którą – wyprzedzając swoje czasy – zaprosił do sal teatralnych i koncertowych. Nie bał się eksperymentować. Pomimo krytyki, wprowadzał do muzyki symfonicznej elementy jazzu. „Uwertura kubańska Gershwina to pocztówka z wakacji w Hawanie na Kubie, gdzie kompozytor przebywał w 1932 roku. Utwór pulsuje tanecznymi karaibskimi rytmami, a kubańskiego charakteru dodają mu marakasy, bongosy, claves i guiro, niemal przez cały czas trwania kompozycji wybijające ostinatowy rytm. Z kolei część pierwsza Koncertu fortepianowego F-dur – jak pisze sam kompozytor – oparta jest na rytmie charlestona. Jest szybka i pulsująca; przedstawia młodego, pełnego entuzjazmu ducha amerykańskiego życia. Rozpoczyna ją rytmiczny motyw poddany przez kotły, a podtrzymywany przez inne instrumenty perkusyjne – oraz charlestonowy temat wprowadzony przez fagot, rogi, klarnet i altówki. Później drugi temat wprowadzony jest przez fortepian. Część druga ma liryczną, nokturnową atmosferę, którą można porównać z nastrojem amerykańskich bluesów, ale tych o czystej formie, nie takich, jakie słyszymy zazwyczaj. Część trzecia nawiązuje swym stylem do pierwszej. Stanowi orgię rytmu; zaczyna się z pasją i – utrzymuje tę pasję do końca.

Ravel pochodził z kulturowo mieszanej rodziny: ojciec miał szwajcarskie pochodzenie, matka była Baskijką. Uwrażliwiło go to na kultury narodowe i regionalne. W jego twórczości odnaleźć można inspiracje muzyką hiszpańską, m.in. w Rapsodii hiszpańskiej czy Bolerze. Hipnotyczne, niezwykłe Bolero, skomponowane w 1928 r., to najczęściej wykonywany utwór muzyki klasycznej. Podobno co około 15 minut rozbrzmiewa gdzieś na świecie. Pomysł utworu oparty jest na rozwijaniu w formie prostych wariacji jednego 18-taktowego tematu melodyczno-rytmicznego granego przez różne instrumenty. Towarzyszy mu jednostajny rytm podany na werblu na początku utworu. Dynamika narasta przez włączanie w tkankę dzieła kolejnych instrumentów, które po odegraniu tematu solo przechodzą do akompaniamentu. Utwór kończy obsada 26 instrumentów. Skomponowany na zamówienie Idy Rubinstein, w założeniu był muzyką do widowiska baletowego w choreografii Bronisławy Niżyńskiej.

Sceniczna premiera Bolera odbyła się w Operze Paryskiej jesienią 1928roku. Wystawiony został jako taniec młodej Hiszpanki na stole pośrodku gospody, wśród siedzących przy winie wieśniaków, którzy początkowo nie zwracają na nią uwagi, ale w miarę narastania muzyki i coraz większej ekspresji tancerki podchodzą i stają wokół jak zaczarowani.

 

KONCERT STRONY ŚWIATA

Piątek, 18 stycznia 2019 | Sala koncertowa ul. Podleśna 2 | godz.19.00

 

GEORGE GERSHWIN

(1898–1937)

Uwertura kubańska

Koncert fortepianowy F-dur

1 Allegro

2. Adagio – Andante con moto

3. Allegro agitato

 

MAURICE RAVEL

(1875–1937)

Rapsodia hiszpańska

1. Prélude à la nuit

2. Malagueña

3. Habanera

4. Feria

Bolero

 

Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej

Tomasz Tokarczyk – dyrygent

Paweł Kowalski – fortepian

 

TOMASZ TOKARCZYK

Absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie dyrygentury prof. J. Katlewicza oraz w klasie skrzypiec prof. E. Szubry-Jargoń. W latach 2002–2014 był dyrygentem oraz kierownikiem muzycznym w Operze na Zamku w Szczecinie. Od 2004 r. związany z Operą Krakowską jako jej dyrygent i kierownik muzyczny.
Poprowadził ponad 500 spektakli operowych i operetkowych, w tym sprawował kierownictwo muzyczne w ponad 20 z nich.
Dla krakowskiej sceny przygotował premiery m.in. takich spektakli jak: „Cesarz Atlantydy” V. Ullmanna, „Madama Butterfly” i „Cyganeria” G. Pucciniego, „Baron cygański”J. Straussa, „Traviata”, „Trubadur” i „Requiem” G. Verdiego, „Ariadna na Naxos” R. Straussa,„Wesele Figara” W.A. Mozarta, „Carmina Burana” C. Orffa, „Miłość do trzech pomarańczy”S. Prokofiewa, „Mefistofeles” A. Boito, „Tannhäuser” R. Wagnera, „Opowieści Hoffmanna” J. Offenbacha, „Manru” I.J. Paderewskiego, a także w ramach Festiwalu K. Pendereckiego „Diabły z Loudun”. Dyryguje również wieloma koncertami symfonicznymi i oratoryjnymi.

Współpracuje z licznymi instytucjami w kraju i za granicą, m.in. z Festiwalem w Wexford (Irlandia), z orkiestrą symfoniczną w Trondheim (Norwegia), Teatrem Opery i Baletu w Czelabińsku (Rosja), Polską Orkiestrą Sinfonia Iuventus oraz Operą Wrocławską.

Występuje z wybitnymi artystami, m.in. A. Dobberem, M. Kwietniem, K. Oleś-Blachą, A. Rucińskim, M. Walewską. Od roku akademickiego 2016/2017 jest wykładowcą Akademii Muzycznej w Krakowie.

 

PAWEŁ KOWALSKI

Jeden z najbardziej wszechstronnych polskich muzyków, wykonujący ponad czterdzieści utworów na fortepian i orkiestrę – od W.A. Mozarta i F. Chopina do A. Panufnika, W. Kilara i H.M. Góreckiego, recitale, muzykę kameralną, filmową oraz jazz. Pianista był pierwszym po K. Zimermanie wykonawcą Koncertu fortepianowego W. Lutosławskiego, który zagrał w Warszawie pod dyrekcją kompozytora. Studiował w Kolonii, w Warszawie oraz w Vancouver – dzięki stypendium im. W. Lutosławskiego. Pianista występował w czterdziestu krajach na czterech kontynentach, we wszystkich polskich filharmoniach oraz w Salle Pleyel w Paryżu, Konzerthaus w Berlinie, Tonhalle w Zurychu, Konserwatorium Królewskim w Brukseli, Conservatori Superior w Palma de Mallorca, Auditorio Mozart w Saragossie, Palau de la Música w Walencji, Estonia Concert Hall w Tallinie, Narodowej Sali Koncertowej im. B. Bartóka w Budapeszcie, Filharmonii im. G. Enescu w Bukareszcie, Casa de la Cultura w Buenos Aires oraz z Orquesta Sinfónica de Chile w Santiago.

Brał udział w licznych festiwalach, m.in. BBC Polish Season w Londynie, Europalia International Arts Festival w Brukseli, Klavier-Festival Ruhr, Carinthischer Sommer w Ossiach Festiwalu Wiosennym w Budapeszcie, Moravský podzim w Brnie, Concentus Moraviae, w Międzynarodowych Festiwalach Chopinowskich w Warszawie, Dusznikach-Zdroju, Antoninie, Mariańskich Łaźniach i Gaming czy Festiwalach Mozartowskich w Warszawie i Gdańsku. Koncertował z Sinfonią Varsovią pod dyrekcją Y. Menuhina, z orkiestrami radiowymi w Berlinie, Oslo, Zagrzebiu, Katowicach i Warszawie oraz z orkiestrami filharmonicznymi w Europie; dokonał nagrań dla radia i telewizji w wielu krajach Europy oraz nagrał płyty z utworami F. Chopina, L. Van Beethovena, J. Brahmsa, J. Zarębskiego i A. Panufnika. Był jurorem sześciu międzynarodowych konkursów pianistycznych. 
Komentował XVII Międzynarodowy Konkurs Chopinowski dla TVP Kultura.
W sezonie 2015/16 wykonywał koncerty fortepianowe W.A. Mozarta m.in. z R. Goeblem, koncerty F. Chopina, I.J. Paderewskiego, R. Addinsella, M. Ravela, kwintety J. Brahmasa i J. Zarębskiego oraz różne programy recitalowe. 17 czerwca 2016, na zakończenie sezonu w nowej Filharmonii w Szczecinie, jako pierwszy pianista na świecie wykonał z pamięci partię fortepianową w poemacie „Prometeusz” A. Skriabina.

Logo serwisu Twitter Logo serwisu Facebook