Kolekcja kafli znajdujących się w zbiorach Działu Archeologii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku i Collegium Suprasliense jest wyjątkowa ze względu na bardzo dobry stan zachowania, wysokie walory artystyczne i różnorodną ornamentykę, związaną z historią supraskiego ośrodka monastycznego, będącego unikatowym zjawiskiem na architektonicznej i kulturowej mapie Polski.

Kafle z przekazem historycznym

Płytki kafli piecowych zdobią przedstawienia o różnorodnym przekazie ikonograficznym: biblijnym, religijnym, heraldycznym, architektonicznym, roślinnym czy geometrycznym. Pochodzenie i występowanie danego rodzaju ornamentu zostało omówione w kontekście i w zestawieniu z innymi źródłami jak rękopisy, polichromie, detale architektoniczne itp.

Autorzy wystawy zdecydowali się wyeksponować nawet niewielkie fragmenty, na których zostały umieszczone motywy, niekiedy umożliwiające pełną rekonstrukcję dekoracji kafla. Analiza umieszczonych na płytkach licowych motywów zdobniczych umożliwia odtworzenie oddziaływań, relacji i wpływów pomiędzy ośrodkami Europy Wschodniej i Zachodniej, kierunków i tempa rozprzestrzeniania się określonych typów dekoracji i trendów panujących w ornamentyce pieców w danym czasie i na danym terenie.

Jak w soczewce

Ornamentyka kafli przedstawia obraz wypełnionego wiarą chrześcijańską życia mnichów, odzwierciedla przynależność państwową monasteru, przybliża tożsamość dostojników kościelnych i ziemskich, związanych z klasztorem oraz wydarzenia historyczne i ich skutki, w szczególności unię brzeską z 1596 r.

Dzieje klasztoru supraskiego jak w soczewce odbijają skomplikowaną, zadziwiającą w swoich powiązaniach i jednocześnie pełną różnorodności tradycję Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony Królestwa Polskiego. Kafle z pieców tego klasztoru od początku jego istnienia były odbiciem stylu danej epoki, panującego ducha i przynależności wyznaniowej.

Autorzy wystawy to Irena Taranta oraz dr Radosław Dobrowolski. Wernisaż odbędzie się 18 czerwca 2021 r., o godz. 12:00. Ekspozycja będzie prezentowana do 31 października 2022 r.

Organizatorami wystawy są Muzeum Podlaskie w Białymstoku oraz Urząd Miejski w Supraślu. Więcej informacji o przedsięwzięciu znajduje się na stronie Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.

Muzeum Podlaskie to największa placówka muzealna w województwie. Jest współzarządzane przez Samorząd Województwa Podlaskiego i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

źródło i fot.: Muzeum Podlaskie w Białymstoku
oprac.: Edyta Chodakowska-Kieżel
red.: Barbara Likowska-Matys