Wystawa jest drugą w Polsce prezentacją ceramiki angielskiej, po monograficznej wystawie ceramiki Wedgwooda ze zbiorów polskich i angielskich w Muzeum Narodowym w Warszawie w 2002 roku.  Eksponuje wyjątkowe osiągnięcie technologiczne angielskiej ceramiki, które zrewolucjonizowało rynek producencki i konsumencki od lat 60. XVIII stulecia, najpierw w Anglii, później na kontynencie. To wprowadzenie do produkcji fajansu delikatnego i jego odmian, z dekoracją technikami druku, skutecznie wyparło drogą porcelanę.

Na ekspozycji zobaczyć można prawie 250 wyrobów ceramicznych wyprodukowanych nie tylko w wytwórniach angielskich ale i szkockich. Trzon stanowi tzw. creamware – czyli fajans delikatny będący efektem różnorodnych poszukiwań i eksperymentów technologicznych dokonywanych w środkowej Anglii od końca XVII wieku poprzez następne stulecie. Obok fajansu eksponowane są, także przykłady kamionki delikatnej tzw. czarnej kamionki bazaltowej i delikatnej kamionki jaspisowej. Większość obiektów składających się na ekspozycję to talerze, które pokazują nie tylko bogactwo  motywów zdobniczych, ale i sposobów ich zdobienia: od zdobienia ręcznego do druku transferowego.

Na szczególną uwagę zasługują wyroby Josiaha Wedgooda, w tym bardzo interesujące i rzadkie przykłady wczesnej dekoracji drukiem transferowym na talerzu z ptakami liverpoolskimi czy drukiem czerwonym i emaliami na talerzu „ etruskim”.

Wystawie towarzyszy katalog autorstwa Profesora Wojciecha W. Kowalskiego zawierający 250 pozycji, głównie fajanse z dekoracją drukowaną, tak popularną w Anglii zwłaszcza od pierwszej ćwierci XIX stulecia. Uzupełnieniem szerokiego wyboru sygnowanych naczyń z dekoracją drukiem jest zespół wczesnych XVIII-wiecznych, niesygnowanych creamware i kamionek Wedgwooda. Katalog stanowi kompendium wiedzy o ceramice angielskiej i jest przeznaczony dla szerokiego grona muzealników, kolekcjonerów i badaczy poszukujących informacji o fajansie delikatnym.

***

Prof. zw. dr hab. Wojciech Wiktor Kowalski ukończył studia wyższe na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 1975 roku związany jest z Uniwersytetem Śląskim, gdzie przeszedł wszystkie etapu kariery naukowej uzyskując w maju 2005 roku tytuł naukowy profesora, a w 2016 roku stanowisko profesora zwyczajnego. Od 1991 prowadzi negocjacje międzynarodowe w sprawach likwidacji skutków wojny w dziedzinie kultury, a także praktycznej działalności w zakresie restytucji konkretnych dóbr kultury. Reprezentuje Polskę w różnych gremiach międzynarodowych, między innymi, był wiceprzewodniczącym Komitetu Dziedzictwa Kulturowego Rady Europy w Strasbourgu oraz przedstawicielem naszego kraju na licznych konferencjach organizowanych w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowo przez Radę Europy, UNESCO i Unię Europejską. Zaangażowany w odzyskanie rzez Polskę licznych dzieł sztuki zaginionych podczas II wojny światowej. Wybitny kolekcjoner i znawca ceramiki europejskiej.

źródło: Muzeum Podlaskie w Białymstoku
oprac.: Aneta Kursa