Wojskowa Jagiellonia
O losach Wojskowego Klubu Sportowego Jagiellonia Białystok można m.in. dowiedzieć się oglądając wystawę w białostockim Muzeum Wojska Polskiego pt. "Sport w Wojsku Polskim w II Rzeczpospolitej".
Autor wystawy - Marcin Koziński (absolwent Wydziału Historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, od 6 lat pracujący jako adiunkt w Muzeum Wojska Polskiego w Białymstoku) - na zdjęciu poniżej, przygotował ciekawy zestaw eksponatów z lat: 1918-1939, dokumentujący wysiłek wojskowych sportowców w różych dyscyplinach, takich jak np. - boks, lekka atletyka, jeździectwo, piłka nożna, piłka ręczna. piłka siatkowa, szermierka, sport balonowy.
Wystawa pokazuje historię wojskowego sportu w całej Polsce, ale dla regionalnych miłośników historii, najciekawsze są elementy dotyczące przedwojennego województwa białostockiego. I tak, dla wielu kibiców Jagiellonii zapewne zaskoczeniem będzie w ogóle fakt, iż ten klub, w latach 1935-39 istniał jako Wojskowy Klub Sportowy przy białostockim 42 Pułku Piechoty. Stało się tak, gdyż w 1935 r. - Jagiellonia, istniejąca do tej pory jako Białostocki Klub Sportowy przeżywała ostry kryzys finansowy. Dotacje z Magistratu były zbyt szczupłe jak na potrzeby poszczególnych, prężnie działających sekcji (piłki nożnej, lekkiej atletyki, boksu, szermierki, tenisa ziemnego) i stąd pomysł wejścia jagiellończyków w wojskowe struktury.
Zresztą wejście Jagiellonii do struktur 42 Pułku Piechoty było jakby jej "powrotem do źródeł". Wcześniej bowiem - w latach: 1920-32 istniał samodzielny Wojskowy Klub Sportowy 42 PP, który posiadał silną sekcje piłki nożnej (mistrz okręgu z 1930 roku) i lekkiej atletyki (Julian Strzałkowski był medalistą i reprezentantem Polski w biegach średnich). Ów WKS 42 PP - w 1932 r. łącząc się z Klubem Sportowym Związku Młodzieży Wiejskiej stworzył nowy klub, własnie pod nazwą Jagiellonia.
Na wystawie można zobaczyć m.in. oryginalne zdjęcia z lat 20. i 30. sportowców WKS 42 PP i WKS Jagiellonii, a także sprzęt przez nich używany, jak buty piłkarskie, które budzą podziw swoją wagą (są o wiele cięższe, niż współczesne).
Zresztą, nie tylko w Białymstoku istniały w okresie II Rzeczpospolitej w województwie białostockim Wojskowe Kluby Sportowe. Silnym ośrodkiem wojskowego sportu było Grodno. Tamtejszy WKS 76 Pułku Piechoty bezapelacyjnie posiadał najlepszą w ówczesnych czasach w naszym regionie drużynę piłki nożnej. Świadczy o tym fakt, iż na 11 przedwojennych edycji mistrzostw województwa białostockiego, WKS 76 PP zwyciężył aż 8-krotnie.
Z uwagi jednak na trudność w dotarciu do materiałów, o grodzieńskich wojskowych, mniej jest na wystawie, aniżeli o białostockich.
W II Rzeczpospolitej wojskowy sport nie mógł obyć się bez jeździectwa. Była to wręcz sztandarowa jego dyscyplina, a najważniejszymi zawodami w niej były tzw. "Militari", czyli Mistrzostwa Armii Polskiej w jeździectwie. W 1937 r. zawody te odbyły się w Białymstoku. Ich dokumentacja fotograficzna licząca kilkadziesiąt zdjęć jest jednym z atutów wystawy.
Oprócz czysto wojskowej tematyki, na wystawie mozna zobaczyć także eksponaty ze sportu policyjnego - m.in. rowery uzywane w latach 30. przez kolarzy Policyjnego Klubu Sportowego Sparta Białystok. Ponadto prezentowane są eksponaty z tzw. Towarzystw Sokolich. Tutaj, białostockie Muzeum może poszczycić się m.in. posiadaniem w swoich zbiorach sztandaru sąsiadującego z przedwojennym województwem białostockim - Towarzystwa Sokolego z Wilna.