Światowy Dzień POChP - 19 listopada 2014 r.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) stanowi coraz większe zagrożenie dla jakości i długości ludzkiego życia. Szacunki Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) każą przyjrzeć się bliżej chorobie, o której wciąż wiemy niewiele. W celu zwiększenia wiedzy i poprawy opieki nad osobami żyjącymi z POChP zainicjowany został w 2002 r. przez WHO Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc. Obchodzimy go w tym roku 19 listopada pod znamiennym hasłem - przesłaniem: „Nie jest jeszcze za późno”.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest jednym z najczęściej występujących schorzeń dróg oddechowych. Mimo to wciąż niewiele osób potrafi rozszyfrować skrót POChP, oznaczający chorobę będącą połączeniem rozedmy płuc i przewlekłego zapalenia oskrzeli, prowadzącą nieuchronnie do systematycznego zmniejszania się pojemności płuc.
Jak wynika z szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na POChP choruje około 210 mln mieszkańców globu1. W Polsce liczbę chorych ocenia się na 2 mln, ale osoby zdiagnozowane i poddające się terapii stanowią mniejszość. Specjaliści szacują, że 80 proc. przypadków choroby wciąż pozostaje nierozpoznanych2. Co roku na POChP umiera ok. 15 tys. Polaków3.
Przyczyną nadmiernej reakcji zapalnej w oskrzelach i płucach oraz zmniejszającego się przepływu powietrza przez drogi oddechowe jest szkodliwe działanie gazów i pyłów. 80 proc. przypadków POChP spowodowane jest paleniem papierosów2. Na rozwój choroby ma wpływ także bierne palenie, zanieczyszczenie powietrza w miejscu pracy, częste infekcje układu oddechowego.
Podstawowym objawem POChP jest przewlekły kaszel i odkrztuszanie wydzieliny. Wciąż pokutuje opinia, że „poranny kaszel palacza” czy występująca w czasie wysiłku zadyszka to zjawiska normalne i typowe dla ludzi palących papierosy, zwłaszcza po 40. roku życia. Dlatego POChP wykrywane jest późno, gdy dochodzi do poważnego upośledzenia pracy układu oddechowego i powikłań w postaci chorób sercowo-naczyniowych bądź raka płuca.
Osoby, które obserwują u siebie przewlekły kaszel i odkrztuszanie, zwłaszcza jeśli są wieloletnimi palaczami, powinny zgłosić się do lekarza i poprosić o skierowanie na badanie spirometryczne. Spirometria to badanie proste i nieinwazyjne. Pozwala ocenić objętość i pojemność płuc oraz przepływy powietrza w oskrzelach i płucach. Jest zalecane przez Polskie Towarzystwo Chorób Płuc oraz Światową Inicjatywę Zwalczania POChP (GOLD), która jest koordynatorem obchodów Światowego Dnia POChP.
POChP jest chorobą nieuleczalną, ale – gdy zostanie wykryta we wczesnym stadium – można zahamować jej rozwój. Pierwszym zaleceniem dla pacjentów jest zaprzestanie palenia tytoniu. Chory otrzymuje również leki rozszerzające oskrzela i zwiększające pojemność płuc oraz leki przeciwzapalne. Ważną częścią terapii jest rehabilitacja oddechowa. W zaawansowanej postaci choroby niezbędna staje się tlenoterapia z użyciem koncentratora tlenu.
Specjaliści podkreślają, że dla skuteczności leczenia ogromne znaczenie ma przestrzeganie przez pacjenta zaleceń terapeutycznych (compliance). Z badań wynika, że forma i częstotliwość podawania leków (np. raz dziennie zamiast trzy), a także akceptacja przez chorego planu leczenia ma wpływ na powodzenie terapii. W przypadku POChP część leków podawana jest w formie wziewnej. Wielu pacjentów ma problemy z prawidłowym użyciem inhalatora5,6. Wprowadzenie w 2013 r. inhalatora proszkowego nowej generacji ułatwia aplikację zalecanego leku tylko raz dziennie, wpływając pozytywnie na poprawę i kontrolę choroby4.
Referencje:
1. WHO. Global surveillance, prevention and control of chronic respiratory diseases: a comprehensive approach, 2007. http://www.who.int/gard/publications/GARD%20Book%202007.pdf (13.11.2014)
2. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia POChP, http://www.nfz.gov.pl/new/art/5945/2014_02_18_PTChP_wytyczne.pdf, (13.11.2014)
3. Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015:
http://www.pzh.gov.pl/page/fileadmin/user_upload/npz.pdf (13.11.2014)
4. Woepse M., Dale P., Garrill K., Svedsater H., Walker R: Qualitative assessment of a new two-strip dry powder inhaler (DPI) for asthma and
COPD, 2013, http://www.atsjournals.org/doi/abs/10.1164/ajrccm-conference.2013.187.1_MeetingAbstracts.A2608 (13.11.2014)
5. Edmond L. Toy, Nicolas U. Beaulieu, Joshua M. McHale, Timothy R. Welland, Craig A. Plauschinat, Andrine Swensen, Mei Sheng Duh; Treatment of COPD: Relationships between daily dosing frequency, adherence, resource use, and costs. Respir Med 2011, 105: 435-441
http://www.resmedjournal.com/article/S0954-6111(10)00392-6/abstract?cc=y (13.11.2014)
6. Bernard Panaszek, Andrzej Emeryk, et al.; Kryteria akceptacji cyclohalera przez chorych na astmę i POChP, Pneumonol. Alergol. Pol. 2007, 75: 115-120, http://czasopisma.viamedica.pl/pap/article/view/27983 (13.11.2014)
Agencja Reklamowa DEVA sp.j.