„Kierunek Wschód" to jedno z najważniejszych wydarzeń artystycznych organizowanych przez Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku. Co roku, w stolicy województwa podlaskiego, swoje spektakle prezentują artyści z Polski i zagranicy. Głównym celem przeglądu jest upowszechnianie twórczości artystów z krajów Partnerstwa Wschodniego i kultury pogranicza.

Piąta edycja festiwalu miała nietypowy charakter. Widzowie mogli oglądać festiwalowe przedstawienia na scenach Kina TON, Uniwersyteckiego Centrum Kultury oraz w Podlaskim Instytucie Kultury. 19 września, wydarzenie zainaugurowali aktorzy Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, którzy zagrali spektakl „Bóg mordu” w reżyserii Katarzyny Deszcz, na podstawie sztuki Yasminy Rezy. Gospodarze zaprezentowali także „Treny” na podstawie dzieła Jana Kochanowskiego, w reżyserii Grzegorza Suskiego. Polskim akcentem było także przedstawienie Grupy Coincidentia. Paweł Chomczyk i Dagmara Sowa zagrali „Made in Heaven” wg scenariusza i w reżyserii Christopha Bochdansky’ego.

Z Mińska do Białegostoku dotarli artyści z Grupy Teatralnej Kupałaŭcy. Na scenie Kina TON zagrali spektakl „Ja” w reżyserii Ramana Padaliaki i Michasia Zuja - opowieść o dzieciństwie, na podstawie autentycznych wspomnień aktorów, którzy grają w przedstawieniu. Teatr białoruski publiczność mogła poznać także dzięki aktorom z Niezależnego Projektu Teatralnego. Spektakl „HETAMY” w reżyserii Stasia Żyrkowa powstał na podstawie bestsellerowej książki Andreja Horwata „Radio Prudok”. W finale tegorocznego festiwalu wystąpił Narodowy Akademicki Teatr im. Gabriela Sundukyana z Erywania. Aktorki z Armenii podbiły serca polskiej widowni spektaklem „Dekameron”. Przedstawienie wg dzieła Giovanniego Boccaccia wyreżyserowała Lili Elbakyan.

W formule online przedstawienia zaprezentował Państwowy Teatr Dramatyczny Telavi im. Waży Pszavelli oraz lubelski Teatr im. Juliusza Osterwy. Publiczność miała możliwość obejrzeć nagrania spektakli w klubie Zmiana Klimatu oraz za pośrednictwem mediów społecznościowych. Artyści z Gruzji zaproponowali w tym roku spektakl „Kiedy tak bardzo za mną tęsknisz…” na podstawie sztuki Irakli Samsonadze, w reżyserii Avto Varsimashvili. Aktorzy z Lublina pokazali „Psie serce” na podstawie opowiadania Michaiła Bułhakowa, w adaptacji oraz reżyserii Igora Gorzkowskiego.

– Po zeszłorocznej edycji, kiedy większość spektakli, szczególnie zagranicznych, odbywała się online, obawialiśmy się, jak ostatecznie będzie wyglądał tegoroczny „Kierunek Wschód”. Udało się doprowadzić do sytuacji, gdzie tylko dwa spektakle (z Lublina i z Gruzji) odbyły się za pomocą łączy internetowych. Reszta spektakli została zaprezentowana na żywo. Dużą niewiadomą była strona białoruska, ponieważ sytuacja polityczna niestety nie sprzyja działalności artystycznej i współdziałaniu z teatrami białoruskimi. Na szczęście, z korzyścią dla festiwalowej publiczności, odwiedziły nas dwie niezależne grupy z Białorusi, które pokazały bardzo atrakcyjne spektakle. Duże wrażenie wywarł na mnie „Dekameron” przygotowany przez zespół z Armenii. Dzięki tej prezentacji zobaczyliśmy teatr klasyczny, a jednocześnie bardzo energetyczny i przykuwający uwagę. Pokazuje to, że klasyka nigdy się nie zestarzeje – podsumował Piotr Półtorak, dyrektor Teatru Dramatycznego.

„Kierunek Wschód” to także spotkania z twórcami. Po wszystkich przedstawieniach rozmowy prowadziła Dorota Sokołowska – dziennikarka Polskiego Radia Białystok.

– Festiwal daje nam – jako instytucji – szanse na nawiązywanie i zacieśnienie współpracy zagranicznej. Przegląd jest niepowtarzalną okazją do dyskusji i wymiany doświadczeń, zarówno między aktorami, jak i pozostałymi pracownikami teatrów. Mamy okazję poznawać różnorodne spojrzenia na teatr, a także różne modele i zasady funkcjonowania instytucji artystycznych. Jesteśmy pod ogromnym wrażeniem tegorocznych spektakli i artystów, którzy przyjechali do Białegostoku. Mamy nadzieję, że odwiedzą nas ponownie w kolejnych latach i że uda nam się zrealizować wspólne projekty. Liczymy także na możliwość prezentacji naszych przedstawień na kolejnych zagranicznych scenach – np. w Left Bank Theater w Kijowie, którego dyrektorem jest Staś Żyrkow – reżyser spektaklu „Hetamy” – dodała dr Martyna Faustyna Zaniewska, zastępca dyrektora teatru.

Festiwal został dofinansowany z budżetu Województwa Podlaskiego.

źródło: Teatr Dramatyczny w Białymstoku
oprac.: Paulina Dulewicz
red.: Edyta Chodakowska-Kieżel