To ogólnopolski konkurs Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków. Procedurę konkursową  prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Ocenie Jury konkursowego podlegać będzie jakość i zakres prac konserwatorskich, restauratorskich lub budowlanych, a także wykonane rewitalizacje zabytków. Konkurs promuje właściwe użytkowanie zabytkowych obiektów, ochronę substancji zabytkowej podczas wykonywanych remontów, utrzymanie estetycznego wyglądu budowli oraz ich otoczenia, które nierzadko również wpisane jest do rejestru zabytków.

Laureatów konkursu poznamy na uroczystej gali Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, która odbędzie się 20 kwietnia br. w Zakopanem.  

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków obchodzony jest 18 kwietnia na całym świecie. Jego ideą w Polsce jest prezentowanie dóbr kultury o istotnym znaczeniu dla europejskiego i światowego dziedzictwa kulturowego oraz uhonorowanie konserwatorów i właścicieli zabytków, którzy w szczególny sposób przyczynili się do ich ratowania.

W konkursie wezmą udział następujące obiekty:

Nominowani w konkursie Zabytek Zadbany 2016!

W tym roku do konkursu przystąpiło 46 obiektów z 14 województw w Polsce. 23 marca 2016 roku w siedzibie NID w Warszawie odbyło się posiedzenie Jury, które to wyłoniło 19 obiektów:

Kategoria A - Utrwalenie wartości zabytkowej pojedynczego obiektu

- Dawny Sąd Ziemski i Okręgowy, obecnie siedziba Sądu Rejonowego w Gnieźnie (woj. wielkopolskie)

Budowlę wzniesiono w latach 1878-1881 według projektu berlińskich architektów Hermanna i Schultze’go z przeznaczeniem na siedzibę Sądu Ziemskiego i Okręgowego. Nadano mu formy popularnego Rundbogenstil.

- Kościół filialny Chrystusa Króla w Kwitajnach (woj. warmińsko-mazurskie)

Kościół o cechach barokowych, wzniesiony w latach 1714-1719 w pobliżu zespołu pałacowego z parkiem, ufundowany przez Karla von Barfuss, ówczesnego właściciela majątku w Kwitajnach.

- Kościół Świętego Ducha w Toruniu (woj. kujawsko-pomorskie)

Wzniesiony według projektu Efraima Schroegera dom modlitwy ufundowała staromiejska gmina luterańska. Budowlę oddano do użytku w 1756 r. W latach 1897-1899 dobudowano wieżę przed fasadą. Obecnie świątynia pełni funkcję kościoła akademickiego.

- Siedziba Wojewódzkiej Komendy Policji w Szczecinie (woj. zachodniopomorskie)

Gmach wzniesiono w latach 1902-1905 z przeznaczeniem na siedzibę Królewskiego Prezydium Policji. Nadano mu architektoniczne formy dojrzałego historyzmu.

Kategoria B - Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu

 - Zespół dworsko-parkowy w Kłóbce (woj. kujawsko-pomorskie)

Dwór w Kłóbce, wzniesiony na miejscu starszej rezydencji, zbudowano w wieku XIX (część parterową ok. 1850, część wyższą w latach 1882-1884). Trzystrefowy park dworski wraz z układem wodnym kształtowany był od początku XIX wieku.

- Mury obronne dawnego zamku biskupów chełmińskich w Lubawie (woj. warmińsko-mazurskie)

Murowany zamek biskupów chełmińskich z przełomu XIII i XIV wieku przekształcano w wiekach XIV-XV; rozebrano całkowicie na początku XIX. Do dziś zachował się pełen obwód gotyckich murów obronnych zamku.

- Zespół pałacowo-parkowy w Poddębicach (woj. łódzkie)

Budowę późnorenesansowego pałacu rozpoczął około 1610 r. Zygmunt Grudziński, wojewoda rawski. Kolejne przebudowy miały miejsce w wiekach XVII i XIX. Pałac otacza XIX-wieczny park krajobrazowy; na terenie parku stoi kościół ewangelicko-augsburski.

- Dawny zbiornik Z1, obecne Centrum Edukacji Ekologicznej „Hydropolis” we Wrocławiu (woj. dolnośląskie)

Obiekt powstał w latach 1890-1892 jako część kompleksu wodociągowego „Na Grobli”. W partiach architektonicznych zastosowano styl neogotycki. Do 1905 r. pełnił funkcje filtra powolnego, a następnie rezerwuaru wody pitnej dla miasta (aż do 2011 r.).

Kategoria C - Adaptacja obiektów zabytkowych

- Muzeum Emigracji, dawny Dworzec Morski w Gdyni (woj. pomorskie)

Modernistyczny budynek Dworca Morskiego wzniesiono w latach 1932-1934 według projektu firmy Dyckerhoff & Widmann. Prace wykonała Spółka Techniczno-Budowlana Skąpski, Wolski, Wiśniewski. W czasie okupacji zniszczono polskie symbole narodowe.

- Dawna prepozytura cystersów krzeszowskich w Jeleniej Górze-Cieplicach Śląskich Zdroju, obecnie Muzeum Przyrodnicze i Wirtualne Muzeum Barokowych Fresków na Dolnym Śląsku (woj. dolnośląskie)

Filię klasztoru krzeszowskiego wzniesiono w latach 80. XVI wieku, zapewne na murach wcześniejszej budowli. Po przebudowie po pożarze z 1671 r. powstał obiekt typowy dla śląskiej architektury barokowej. W latach 1687-1689 wykonano bogatą dekorację freskową wnętrz.

- Kamienica, obecnie budynek naukowo-dydaktyczny Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN – Poznańskiego Centrum Superkomputerowo Sieciowego (woj. wielkopolskie)

Okazała kamienica została wzniesiona w latach 1903-1904 dla kupca Oskara Bahlana. Realizacja według projektu Oskara Hoffmana jest jednym z najznakomitszych secesyjnych obiektów w Poznaniu.

- Pałac pod Globusem, obecnie siedziba Akademii Sztuki w Szczecinie (woj. zachodniopomorskie)

Neobarokowy budynek wybudowano w latach 1890-1891 według projektu berlińskiego architekta Franza Wichardsa na potrzeby Towarzystwa Ubezpieczeniowego National, wykorzystując mury obwodowe wcześniejszego pałacu barokowego z lat 1724-1726.

Kategoria specjalna D - Architektura i konstrukcje drewniane

- Oleśnicki Dom Spotkań z Historią w Oleśnicy (woj. dolnośląskie)

Budynek mieszkalny z 1 połowy XVIII wieku, typowy dla oleśnickiej zabudowy tego czasu; w strukturze budowlanej zachowane są liczne elementy architektoniczne świadczące o przebudowach i przekształceniach (od XV do schyłku XIX wieku).

- Dawny ratusz w Rostarzewie (woj. wielkopolskie)

Rostarzewo funkcjonowało na prawach miejskich w latach 1752-1934. Barokowy ratusz, wzniesiony w 1768 r., pełnił równocześnie funkcję komory celnej. Po 1934 r. użytkowany był m.in. jako restauracja, dom kultury oraz biblioteka.

- Dom Ludowy w Supraślu (woj. podlaskie)

Projekt Domu Ludowego im. Mariana Zyndram-Kościałkowskiego sporządził Jarosław Giryn, ceniony architekt. Budowę ukończono w 1935 roku. Miały tu miejsce najważniejsze dla miasta wydarzenia społeczne i kulturalne.

Kategoria specjalna E - Architektura przemysłowa i dziedzictwo techniki

- Kanał Elbląski: pochylnie Buczyniec, Kąty, Oleśnica, Jelenie, Całuny; śluzy Miłomłyn, Zielona, Ostróda, Mała Ruś (woj. warmińsko-mazurskie)

Kanał Elbląski zaprojektował Georg Jakob Steenke. Drogę wodną wraz z infrastrukturą budowano w latach 1844-1860. Różnice poziomów wody pokonywane są m.in. przy pomocy napędzanych wodą, dwukierunkowych unikalnych pochylni z tzw. suchym grzbietem.

- Wodociągowa wieża ciśnień w Kożuchowie (woj. lubuskie)

Wieże ciśnień na potrzeby wodociągu miejskiego wybudowano w 1908 r. Stanowi ciekawy przykład architektury przemysłowej i jest istotnym elementem układu przestrzennego miejscowości.

- Wieże wyciągowe Kopalni Węgla Kamiennego „Polska” w Świętochłowicach (woj. śląskie)

Wieża kozłowa pochodzi z lat 1889-1891, wieża basztowa zbudowana została w 1908 r. Wieże, ostatnie relikty kopalni „Polska”, są obecnie adaptowane na cele kulturalne, edukacyjne, turystyczne i społeczne.

- Źrebięciarnia w zespole folwarcznym w Wąsowie (woj. wielkopolskie)

Źrebięciarnia, niewielki budynek inwentarski, znajduje się na terenie podwórza XIX-wiecznego folwarku i stanowi część dobrze zachowanego zespołu pałacowo-parkowo-folwarcznego.