Polska historia wokalnej symfonii religijnej rozpoczyna się wraz z III Symfonią „Pieśń o nocy” Karola Szymanowskiego, wyraża trwogę i ekstazę, które towarzyszą spotkaniu człowieka z Bogiem. Z tradycji czysto chrześcijańskiej wyrastają dzieła Henryka Mikołaja Góreckiego, nawiązujące do średniowiecznej tradycji modlitewnej. W swojej II Symfonii „Kopernikowskiej” kompozytor przedstawia boskie piękno wszechświata zestawiając słowa traktatu „O obrotach ciał niebieskich” z melodią gregoriańskiej liturgii. VIII Symfonię „Siedem Bram Jerozolimy” Krzysztofa Pendereckiego można rozumieć jako wyraz idei jedności chrześcijan ze „starszymi braćmi w wierze” – jak określił hebrajczyków Jan Paweł II. Łączą się w nim teksty łacińskie z hebrajskimi, wpływy chorału i hebrajskiej psalmodii. Żaden z tych kompozytorów nie był jednak tak konsekwentny w wypełnianiu formy symfonii religijną treścią, jak Paweł Łukaszewski, określony „tytanem muzyki sakralnej” przez amerykański dwumiesięcznik „Fanfara”.

Debiutem symfonicznym Pawła Łukaszewskiego była wokalna I Symfonia „Symphony of Providence” („O Opatrzności”), której finał, Et expecto resurrectionem mortuorum („I oczekuję wskrzeszenia umarłych”), może kojarzyć się z ekstatycznymi utworami Wojciecha Kilara „Angelus” czy „Exodus”. Obaj kompozytorzy, Kilar i Łukaszewski, odnajdują najgłębszy sens w prostocie i w łączeniu jej z dyskretnie użytymi środkami współczesnego języka. Dyskretnie, by nie spłoszyć, by nie zgubić istoty modlitwy. Druga Symfonia Łukaszewskiego, do wiersza „Spieszmy się” ks. Jana Twardowskiego, nosi tytuł będący łacińskim tłumaczeniem początkowego wersu: „Festinemus amare homines” („Spieszmy się kochać ludzi”). Trzecia, „Symphony of Angels”, poprzedzona została studiami tekstów z dziedziny angelologii i zawiera starannie z nich dobrane wyjątki.

Oczekująca na prawykonanie 3 czerwca IV Symfonia „Symphony on the Mercy of God” („O Miłosierdziu Bożym”) zamówiona została przez białostockie Sanktuarium Bożego Miłosierdzia, świątynię jubileuszową powołaną do celebrowania kulminacji Roku Miłosierdzia. Specyficzność tego ośrodka kultu polega na tym, że „jest owocem i materialnym dowodem urzeczywistnienia marzeń i wieloletnich dążeń Ks. Michała Sopoćki, gorliwego kapłana i apostoła Bożego Miłosierdzia – do wybudowania świątyni jako votum wdzięczności i miejsca kultu Jezusa Miłosiernego i Jego niezgłębionej miłości wobec człowieka” (cytat ze strony internetowej parafii). Paweł Łukaszewski swoją Symfonią czci troje polskich duchownych, uznanych przez Kościół katolicki za świętych: siostrę Faustynę Kowalską, wspierającego ją spowiednika, błogosławionego ks. Michała Sopoćkę (którego beatyfikacja odbyła się w 2008 roku w białostockim Sanktuarium) oraz św. Jana Pawła II. Osnową utworu są ich teksty, sąsiadujące z fragmentami Listu Św. Pawła i modlitwy różańcowej.

***

KONCERT ORATORYJNY

z okazji 25-lecia ustanowienia Diecezji Białostockiej

3 CZERWCA 2016 | 19:00

SANKTUARIUM MIŁOSIERDZIA BOŻEGO W BIAŁYMSTOKU UL. RADZYMIŃSKA 1

Paweł Łukaszewski (ur. 1968)
IV Symfonia „Symphony on the Mercy of God” („Symfonia o Bożym Miłosierdziu”) na sopran, baryton, chór i orkiestrę (prawykonanie)

I. Benedictus Deus et Pater (Niech będzie błogosławiony Bóg i Ojciec)
II. Dominum Iesum vidi (Pana Jezusa ujrzałam)
III. Iesu confibo Tibi (Jezu ufam Tobie)
IV. Precatio rosaria (Modlitwa różańcowa)
V. Misericordia necessaria (Potrzeba miłosierdzia)

Chór i Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej
Chór Dziecięcy Opery i Filharmonii Podlaskiej
Wojciech Michniewski dyrygent
Anna Mikołajczyk-Niewiedział sopran
Maciej Nerkowski baryton
Violetta Bielecka przygotowanie Chóru OiFP
Ewa Barbara Rafałko przygotowanie Chóru Dziecięcego OiFP