Otwarcie wystawy czasowej "Białoruska Ikona Ludowa" w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu
Wystawa odbędzie się14 czerwca 2017 (środa) o godz. 12.00 w Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu przy ul. Pałacowej 5.
Białoruskie państwowe Muzeum architektury ludowej i życia codziennego – jedyne na Białorusi muzeum-skansen – zostało założone w 1976 roku (znajduje się w pobliżu miejscowości Ozierce okręgu Mińskiego). Muzeum przechowuje i eksponuje tradycyjne zabytki białoruskiej architektury ludowej na wolnym powietrzu w środowisku naturalnym. Dziś, w skład ekspozycji Muzeum wchodzą trzy sektory: «Centralna Białoruś», «Pojezierze» i «Podnieprze», które odzwierciedlają historyczno-etnograficzne regiony Białorusi. Muzeum prezentuje 25 pomników architektury ludowej XVIII - początku XX w. z autentycznym wystrojem wnętrz.
Białoruski skansen posiada liczne kolekcje. W zbiorach ikonopisarstwa szczególne miejsce zajmują ikony ludowe XIX – początku XX wieku, które trafiły do Muzeum w rezultacie wielokrotnych ekspedycji na terenie Białorusi od 1977 do 2017 roku. Pochodzą one w większości z Zachodniego i Wschodniego Polesia - unikatowego polikulturalnego regionu, bogate dziedzictwo którego organicznie łączy etniczne i konfesyjne tradycje, przedstawia syntezę kanoniczno-bizantyjskiego malarstwa ikon, zachodnioeuropejskiego sakralnego malarstwa i przykłady ludowej sztuki dekoracyjnej. Dla białoruskich ikon ludowych właściwy jest folklorystyczny charakter dekoru - jaskrawe barwy i wykorzystanie roślinnego ornamentu.
Nie wiemy praktycznie nic o tożsamości mistrzów ikon ludowych. Dzieła mogły być napisane w klasztorach, w cerkwiach, zarówno przez profesjonalnych artystów jak i twórców ludowych. W większości przypadków, w opisach ikon, przedstawionych na wystawie, Państwo znajdą miejsce bytowania, bez wzmianki o autorze. Tylko w nielicznych przypadkach udało się ustalić imiona mistrzów.
Ikona w wyposażeniu wiejskiego domu była częścią środowiska kulturowego chłopów, które zniknęło w rezultacie rewolucyjnych wydarzeń 1917 roku. Białoruskie ikony ludowe są napisane w ramach ogólnie przyjętych prawosławnych kanonów. Ale, opierając się na określonych archetypach kanonicznych, przekazywały one emocje, uczucia i sympatie samego ikonografa.
Z ikony ludowej na potomnych spoglądają ”żywe” osoby świętych, nie zawsze są ukazane z artystyczną dokładnością, ale z tak dużą gorliwością, że ludzie kłaniali się im i powierzali to, co najskrytsze. Najbardziej szanowanymi w białoruskich wsiach były ikony Matki Boskiej, Jezusa Chrystusa, Świętego Nikołaja Cudotwórcy, Warwary Męczennicy, Świętej męczennicy Paraskiewy. Na Polesiu czcili ikonę z wizerunkiem świętego Ustyliana (Styliana), przed którą modlili się o zdrowie dzieci.
Ikony ludowe, być może są dalekie od wysokiej sztuki akademickiej, ale stały się osobliwą interpretacją kanonu, autentycznym dziedzictwem Białorusinów.