PREMIERY  BIAŁOSTOCKIEGO TEATRU LALEK

• Premiera pierwszego spektaklu w Białostockim Teatrze Lalek odbyła się 23 lutego 2014 r. Przedstawienie „Brak sensu, Aniołek, Żyrafa i Stołek" zostało oparte na tekście Marty Guśniowskiej, wyreżyserowane przez Mariána Pecko, ze scenografią Evy Farkašovej i z muzyką Roberta Mankoveckiego. Polsko-słowacka premiera została bardzo dobrze przyjęta nie tylko przez młodszych widzów, ale i tych starszych.

• Kolejna premiera - „Piotruś i Wilk” w reżyserii Bernardy Bieleni, została zrealizowana w ramach sceny BTL DEBIUTY. Była to propozycja repertuarowa skierowana do najmłodszych widzów, ale ich rodzice też się nie nudzili. Za sprawą przepięknej scenografii i muzyki mogli powrócić do lat swojego dzieciństwa. Miesiąc czerwiec obfitował w aż dwie premiery. Pierwszy spektakl „Jak Matołusz poszedł szukać Olbrzyma” w reżyserii Jacka Malinowskiego, był propozycją dla dzieci i młodzieży. Przedstawienie powstało na podstawie tekstu Tankreda Dorsta i Ursuli Ehler w przekładzie Katarzyny Pacześniowskiej-Renner. Scenografię oraz muzykę do spektaklu stworzyli litewscy artystyści – Giedrė Brazytė oraz Antanas Jasenka.

• Następną premierą był spektakl „Karnawał Zwierząt”, który powstał w koprodukcji Białostockiego Teatru Lalek i Podlaskiego Stowarzyszenia Tańca, z muzyką Charlesa Camille Saint-Saëns, choreografią Karoliny Garbacik, scenografią Mariki Wojciechowskiej. Spektakl pozwolił młodym widzom zachwycić się muzyką, a w tańcu i zabawie odkryć cały wachlarz zachowań i emocji, którymi kieruje się człowiek.

• Nowy sezon artystyczny 2014/2015 Białostocki Teatr Lalek rozpoczął premierami 2 spektakli przygotowanych z myślą o dorosłej publiczności, zrealizowanych w ramach Festiwalu Wschód Kultury – Inny Wymiar. 28 sierpnia miała miejsce premiera opery marionetkowej Jana Sebastiana Bacha pt. „Kantata o kawie” w reżyserii Tatiany Logoidy. W tym pełnym humoru utworze została przedstawiona scena z życia mieszczan, wyśmiewająca ówczesną modę picia kawy. W spektaklu wykorzystano unikalną, klasyczną scenę marionetkową pochodzącą ze Szwecji.

30 sierpnia odbyła się premiera spektaklu pt. „After Play” przygotowanego we współpracy ze Stowarzyszeniem Miłośników Kultury Ulicznej Engram, w reżyserii Bogdana Michalika, ze scenografią Julii Skuratovej (Litwa). Przedstawienie to rodzaj komedii sentymentalnej skierowanej do dojrzałego widza.

• 12 września została pokazana kolejna interesująca propozycja repertuarowa – spektakl pt. „Faza REM Phase”, powstały w koprodukcji  z Figurentheater Wilde&Vogel (Leipzig, Stuttgart) i Grupą Coincidentia (Białystok). Reżyserią, projektem lalek i scenografii zajął się Michael Vogel (Niemcy). Przedstawienie stanowi teatralną analizę marzeń sennych przeprowadzaną przez aktorów z Niemiec i Polski, przy akompaniamencie muzyki wykonywanej na żywo przez Charlotte Wilde (Niemcy).

• 25 października  miała miejsce premiera spektaklu skierowanego do dzieci i młodzieży, pt. „Czarnoksiężnik z Krainy Oz” wg L. Franka Baum, w adaptacji Liliany Bardijewskiej. Przedstawienie wyreżyserowała Ewa Piotrowska, muzykę skomponował Wojciech Błażejczyk, scenografię zaprojektowała  Martyna Štěpán-Dworakowska. W spektaklu razem z Dorotką widzowie poznają  magiczny świat pełen muzyki i przyjaźni. 

• Na zakończenie roku, tj. 5 grudnia odbyła się premiera spektaklu pt. „Czy pan istnieje, Mr Johnes?” według Stanisława Lema, inaugurująca 55-lecie działalności artystycznej oraz 50-lecie debiutu reżyserskiego Pana  Krzysztofa Raua. Scenografię do spektaklu stworzył  Marek Braun, multimedia Wojciech Kapela. Natomiast znakomitą jazzową muzykę, budującą nastrój całego spektaklu, skomponował Piotr Klimek. Przedstawienie kierowane było do dorosłej publiczności.

ORGANIZACJA PRZEDSIĘWZIĘĆ ARTYSTYCZNYCH W NURCIE PROFESJONALNYM W RAMACH VII EDYCJI MIĘDZYNARODOWEGO FESTIWALU SZKÓŁ LALKARSKICH

W dniach 19-23 czerwca odbyły się prezentacje przedsięwzięć artystycznych przygotowanych przez Białostocki Teatr Lalek w ramach Nurtu Profesjonalnego VII Międzynarodowego Festiwalu Szkół Lalkarskich „Lalka-nie-lalka”, realizowanego we współpracy z Akademią Teatralną im. A. Zelwerowicza Wydziałem Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku. W ramach festiwalu zaprezentowali się najwybitniejsi profesjonalni artyści, wyznaczający obecnie trendy w świecie lalkarskim, m.in. Neville Tratner (Holandia), Divadlo Lisen (Czechy), Figurentheater Wilde & Vogel (Niemcy), Janos Palyi (Węgry), Mesebolt Babszinhaz (Węgry), Malabar Hotel (Polska).

FESTIWALE, WYJAZDY, NAGRODY

W 2014 r. BTL pokazał polskiej i zagranicznej publiczności 10 spektakli z bieżącego repertuaru, podczas 9 tournée artystycznych, w tym 5 zagranicznych (Rosja, Białoruś, Tunezja, Serbia, Węgry).

Instytucja otrzymała w ciągu 2014 roku wiele nagród i wyróżnień oraz prezentowała spektakle na licznych przeglądach i festiwalach, m.in.:

- spektakl „Lenka” na Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalek „Marzenia o Lataniu” w Kurganie, gdzie została przyznana nagroda za reżyserię dla Katy Csato;
- przedstawienie „Lenka” w ramach Międzynarodowego Festiwalu „Lalki nad Niemnem” w Grodnie, otrzymało Nagrodę Specjalną Krytyków za jakość zespołu aktorskiego i mądry repertuar;
- spektakl „Montecchi i Capuleti” w ramach Międzynarodowego Festiwalu „Lalki nad Niemnem” w Grodnie zdobył Grand Prix festiwalu oraz Nagrodę Specjalną Krytyków za jakość zespołu aktorskiego i mądry repertuar;
- spektakl „Lis” na Międzynarodowym Festiwalu Spektakli Teatrów Lalek dla Dorosłych w Orenburgu, gdzie zostało przyznane wyróżnienie przez Kolegium Krytyków Festiwalu.
- spektakl „Słoń i Kwiat” przygotowany w koprodukcji z Grupą Coincidentia, został zaprezentowany w ramach kilku festiwali, w tym podczas Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Lalkarskiej w Bielsko-Białej, 46. Ogólnopolskich Puławskich Spotkań Lalkarzy, 17. Międzynarodowego Festiwalu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży KORCZAK w Warszawie oraz gościnnie w Warszawskim Teatrze Guliwer;
- spektakle „Lenka” oraz „Mikrokosmos. Kompozycje” obejrzała publiczność  IV Festiwalu Teatralnego Karuzela 2014 organizowanego w Łodzi;
- „Szpak Fryderyk” został pokazany w II edycji PRZEGLĄDU NOWEGO TEATRU DLA DZIECI we Wrocławiu;
- Białostocki Teatr Lalek ze spektaklem „Lenka” brał udział w XXVII Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym "Walizka" w Łomży;
-  przedstawienie „Lenka” zostało pokazane gościnnie w Budapeszcie (Węgry) oraz w Suboticy (Serbia) w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatrów dla Dzieci - nagrodę za reżyserię otrzymała Kata Csato, nagrodę aktorską - Jacek Dojlidko;
- „Faza REM Phase” - oprócz polskiej premiery spektaklu, odbyła się również niemiecka w Westflügel Leipzig oraz w Stuttgarcie (Niemcy);
- spektakl „After Play” na XXI Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalek SPOTKANIA w Toruniu, gdzie Ryszard Doliński otrzymał wyróżnienie za rolę Andrieja Prozorowa;
- przedstawienie „Piotruś i Wilk” zostało zaprezentowane na 29. Międzynarodowym Festiwalu Teatrów dla Dzieci w Tunezji.

GALERIA BTL 

Podobnie jak w latach ubiegłych kontynuowana była działalność wystawiennicza. Galeria BTL stała się miejscem rozpoznawalnym na białostockiej mapie kulturalnej. W nowoczesnym foyer teatru, zaprezentowano 8 interesujących projektów wystawienniczych przybliżających problematykę scenografii i innych dziedzin sztuki, związanych z teatrem, w tym prace: Mariki Wojciechowskiej, studentów Akademii Sztuk Pięknych w Wilnie, Martyny Štěpán-Dworakowskiej, Julii Skuratovej, fotografie Krzysztofa Bielińskiego oraz wystawę ukazującą historię lalkarstwa węgierskiego 1850-1950 „100 LAT – STO LALEK”.

CAFE TEATRALNA

Zapoczątkowany w 2012 roku cykl spotkań pn. Café Teatralna wszedł na stałe do programu działań dodatkowych Teatru i był z powodzeniem kontynuowany w 2014 roku. Dzięki organizowanym spotkaniom, możliwe było przybliżenie sylwetek i twórczości wyróżniających się osobowości związanych z teatrem, takich jak: Halina Waszkiel, Mateusz Żurawski, Krzysztof Kiziewicz.

W Białostockim Teatrze Lalek kontynuowana była także akcja pod nazwą Mała Akademia Teatralna, w ramach której aktorzy BTL-u czytają teksty sztuk lalkowych dla dzieci. Comiesięczne lektury, na które wstęp jest bezpłatny, odbywają się w niedzielę, po porannym spektaklu. Na siedmiu spotkaniach 2014 r. aktorzy czytali bajki dla dzieci, a także sztuki autorstwa Marty Guśniowskiej.

DZIAŁALNOŚĆ EDUKACYJNA

Od wielu lat istotnym elementem aktywności Teatru jest prowadzona działalność edukacyjna. W 2014 r. również była kontynuowana, w tym były prowadzone: lekcje teatralne, warsztaty plastyczne dla dzieci, a także czytanie bajek przez aktorów BTL – cykl, który ma już swoją wierną widownię. Chętnym udostępniano „Piwnicę lalek” - magazyny teatralne, w których zwiedzający mogą się przenieść w bajkowy świat.

DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA

W czerwcu 2014 r. Białostocki Teatr Lalek wydał album „Nasz BTL SEZONY 2012/13, 2013/14”. Publikacja stanowiła podsumowanie ostatnich dwóch sezonów artystycznych teatru.

REALIZOWANE PROJEKTY

• BTL zrealizował projekt pn. „Kierunek Wschód” z dotacji ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ramach przedsięwzięcia, BTL zaplanował organizację tournée po Białorusi i Rosji w okresie od 1 maja 2014 r. do 31 maja 2014 r., które obejmowało  2 miasta w Rosji - Kurgan, Orenburg i dwa miasta na Białorusi - Grodno, Mińsk, gdzie teatr pojechał na zaproszenie organizatorów międzynarodowych festiwali teatralnych.

• Projekt pn. „Modernizacja urządzeń systemu inspicjenta dużej sceny BTL" realizowany dzięki dotacji ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach priorytetu „Infrastruktura kultury”. Inwestycja była kolejnym etapem modernizacji dużej sceny BTL, która została wyposażona w nowoczesne urządzenia systemu inspicjenta.

• Realizacja programu „Lato w Teatrze” we współpracy ze Stowarzyszeniem Teatr Okno oraz Teatrem Dramatycznym im. A. Węgierki.

• 2 spektakle Białostockiego Teatru Lalek pt. „Brak sensu, Aniołek, Żyrafa i Stołek” oraz „Bazyliszek” zostały zgłoszone do 20. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej i uzyskały przychylność Komisji Konkursowej w postaci refundacji części kosztów przygotowania premier.

WSPIERANIE NIEZALEŻNYCH INICJATYW ORAZ GOŚCINNE WYSTĘPY

BTL od lat wspiera również inicjatywy niezależnych grup artystycznych oraz działania społeczne, m.in.: akcję Teatr Nie Gryzie - w ramach Dni Kultury Studenckiej Juwenalia Białystok 2014,  Teatr na Obcasach, Przegląd DPS, Noc Muzeów, ogólnopolską akcję „Narodowe Czytanie”, XXIII Konkurs Recytatorski im. Adama Mickiewicza „KRESY 2014”.

Na scenie BTL wystąpiły gościnnie zespoły i grupy teatralne, m.in.
- Dominika Kimaty z projektem pn. „Superbohaterka. Początek”,
-  Marie de Jongh (Hiszpania) ze spektaklem “Ukochana córeczka” Jokina Oregi,
- Teatr Lalki i Aktora "Kubuś" z Kielc ze spektaklem „JASNO/CIEMNO”,
- Teatr Baj z Warszawy ze spektaklem „Emil z Lönnebergi”,
- TEATR MALABAR HOTEL z przedstawieniem opartym na dziele Michaiła Bułhakowa „MISTRZ I MAŁGORZATA”,
- Stowarzyszenia Edukacji Kulturalnej WIDOK ze spektaklem „IMPORT/EXPORT”,
- Studio działań kreatywnych DanceOFFnia z projektem „Matylda R. Wszyscy jesteśmy super”.  

Rok 2014 był dla Białostockiego Teatru Lalek rokiem intensywnej pracy artystycznej, uwieńczonej jednak licznymi sukcesami. Została zrealizowana imponująca liczba premier, bo aż 9. Teatr przeprowadził również znaczące inwestycje w postaci modernizacji części oświetlenia technologicznego dużej sceny BTL oraz systemu inspicjenta w siedzibie BTL. W porównaniu z latami poprzednimi notowany jest nieustający wzrost liczby zagranych spektakli oraz znacząca zwyżka liczby widzów oglądających spektakle BTL.