Konwencja o Prawach Dziecka, zwana Światową Konstytucją Praw Dziecka, została uchwalona została przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 r. Inspiracją dla twórców projektu była myśl Janusza Korczaka, który jako pierwszy nawoływał do podmiotowego traktowanie dziecka.

PRAWA DZECKA

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podczas głosowań na 79. posiedzeniu, ustanowił dzień 20 listopada Ogólnopolskim Dniem Praw Dziecka, który ma przypominać szczególną rolę Polski w tworzeniu światowego systemu ochrony praw dziecka.

Każdemu dziecku przysługują prawa dziecka tak jak każdemu dorosłemu przysługują prawa człowieka. Praw tych nikt nie może dziecko pozbawić. O tym, jak ważne są w naszym kraju prawa dziecka świadczy również fakt, iż zostały one uwzględnione w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Zarówno rodzice, opiekunowie prawni jak i nauczyciele powinni mieć świadomość, że prawa dziecka nie kolidują z prawami dorosłych, lecz się uzupełniają.

• Prawa osobiste:

- prawo do życia i rozwoju,

- prawo do tożsamości (nazwisko, imię, obywatelstwo, wiedza o własnym pochodzeniu),

- prawo do wolności, godności, szacunku, nietykalności osobistej,

- prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania,

- prawo do wyrażania własnych poglądów i występowania w sprawach dziecka dotyczących, w postępowaniu administracyjnym i sądowym,

- prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi,

- prawo do wolności od przemocy fizycznej i psychicznej,

- prawo nierekrutowania do wojska poniżej 15 roku życia.

• Prawa socjalne:

- prawo do odpowiedniego standardu życia,

- prawo do ochrony zdrowia,

- prawo do zabezpieczenia socjalnego,

- prawo do wypoczynku i czasu wolnego.

• Prawa kulturalne:

- prawo do nauki (bezpłatnej i obowiązkowej w zakresie szkoły podstawowej),

- prawo do korzystania z dóbr kultury,

- prawo do informacji,

- prawo do znajomości swoich praw.

Współcześnie tytuł Obrońcy Praw Dziecka przypisuje się Januszowi Korczakowi. Całe jego życie wypełniła walka o dobro, sprawiedliwość i ochronę praw dziecka oraz poznanie i zgłębianie jego potrzeb. Najważniejszym motywem działalności i twórczości J. Korczaka stanowi - prawo każdego dziecka do życia i odpowiedniego jego poziomu. Pisał o konieczności zapewnienia dziecku odpowiedniej jakości życia w sferze jego potrzeb fizycznych, emocjonalnych, intelektualnych i społecznych.

- Dziecko ma prawo być sobą. Ma prawo do popełniania błędów. Ma prawo do posiadania własnego zdania. Ma prawo do szacunku. Nie ma dzieci – są ludzie - pisał Janusz Korczak

oprac. Paulina Dulewicz