Na wystawie prezentowane będą unikalne zdjęcia nieistniejących już obiektów kultury materialnej Podlasia: cerkwi, kościołów, synagog. Wystawa zostanie otwarta 9 września o godz. 13. w Muzeum Ziemi Sokólskiej, ul. Grodzieńska 1.

Oto fragment katalogu do wystawy
Terytorium zajmowanie dziś przez województwo podlaskie nigdy nie słynęło z zabytków architektury ani osiągnięć sztuki budowlanej. Zdziwi się jednak ten, kto - przekonany o architektonicznym ubóstwie tych terenów - rzuci okiem na kolekcję starych fotografii. Jak wiele stylowych, urokliwych budowli znikło w ostatnim stuleciu z powierzchni ziemi... Niektóre z nich jeszcze całkiem niedawno stały za rogiem, dosłownie na wyciągnięcie ręki.

Dziś często nie pozostał po nich żaden ślad, a jeśli jakieś resztki dotrwały do dzisiejszych czasów, to dla wielu współczesnych znaczą tyle, co niewyraźne zarysy murów mitycznej Atlantydy na dnie oceanu. A przecież jest to nasze wspólne dziedzictwo. Coś, co zaświadcza o naszej niepowtarzalnej tożsamości. I już tylko z tego powodu godne jest pielęgnowania.

Dlaczego znikły? Wiele padło ofiarą wojennej pożogi. Inne zniszczyła ludzka głupota i bezmyślny pęd ku nowoczesności nawet wtedy, gdy oznaczało to panowanie bezkształtnych beto-nowych brył. Jeszcze inne po prostu zakończyły swój żywot w sposób naturalny - ze starości. Nierzadko bywało i tak, że społeczności, które je wybudowały i używały na co dzień znikły na skutek różnych mniej lub bardziej krwawych dziejowych burz. Dotyczy to przede wszystkim Żydów z bogatą i różnorodną architekturą synagog. W pewnym stopniu odnosi się to także do świątyń prawosławnych w zachodniej i północnej części województwa. Komu miałyby dziś służyć piękne cerkwie w Kolnie czy Raczkach?

Rzadko się zdarza, aby po latach odbudowano coś w pierwotnym kształcie. Chlubnym wyjątkiem jest stara obronna cerkiew odtworzona niedawno w centrum supraskiego monasteru. Jej pojawienie się zmieniło krajobraz tego pięknego zabytkowego miasta, zwiększając jego turystyczną atrakcyjność. Być może odtworzona zostanie wspomniana już zabłudowska synagoga. Ale nawet, jeśli do tego dojdzie - stanie w innym miejscu niż kiedyś, a to już nie to samo.

Nie chodzi o to, żeby wszystkie utracone zabytki odbudowywać. Ani to możliwe, ani sensowne. Rzecz w tym, aby przywrócić je pamięci. Żeby rozpoznać je na starych ilustracjach, docenić urok, zadumać się chwilę nad rolą jaką kiedyś odgrywały i znaczeniem jakie miały dla naszych ojców i dziadów. Być może uda nam się odzyskać dla siebie część pozytywnych emocji, które przekazali im nasi przodkowie. To wszystko, co możemy zrobić. I, wbrew pozorom, nie jest to wcale mało.

Wystawę "To czego nie ma " jak również foldery w języku polskim Stowarzyszenie Szukamy Polski udostępnia bezpłatnie. Zainteresowane ośrodki kultury, placówki wystawiennicze i muzealne prosimy o kontakt za pośrednictwem strony www.szukamypolski.pl
lub tel. 609469153, 507181939